اثر دوگانه ارز
در میان تمام متغیرهای موثر بر روند حرکتی شاخص کل بورس، نرخ ارز در صدر عوامل قرار دارد. همچنین در ادامه، قیمت جهانی کالاهای اساسی و ریسک‌های سیاسی از دیگر عوامل مهم و تاثیرگذار بر روند حرکتی نماگر اصلی بازار خواهند بود. در این راستا دو عامل اول (نرخ ارز و قیمت‌های جهانی کالاهای اساسی) بر سودآوری شرکت‌های بورسی موثر هستند و عامل سوم تعیین‌کننده عامل P/ E خواهد بود. (P/ E بیانگر ارزشی است که سرمایه‌گذاران برای یک واحد سود شرکت قائل می‌شوند).
بررسی عامل اول (نرخ ارز) در شرایط کنونی و افق پیش رو: نرخ ارز حاصل از فروش شرکت‌های بورسی پس از فراز و فرودهای بسیاری که در سال ۹۷ داشت، بالاخره در سامانه نیما تعیین قیمت شد. اما سامانه نیما به دلیل دخالت‌هایی که در نرخ‌گذاری ارز در آن صورت گرفت، نتوانسته چندان به اهداف خود که همان تامین ارز مورد نیاز واردات کالاهای واسطه‌ای باشد، برسد. به همین دلیل از اواخر سال ۹۷ نرخ ارز در سامانه نیما به‌خصوص برای شرکت‌های فولادی با افزایش قابل توجهی همراه بوده است. به‌نظر می‌رسد با توجه به افق پیش روی صادرات نفتی ایران که طبق نظر کارشناسان و فعالان با روند کاهشی همراه خواهد بود و همین‌طور رسیدن حجم واردات رسمی کشور به حداقل ممکن (در سال ۹۷ واردات رسمی به حوالی ۴۰ میلیارد دلار رسید که کاهش بیشتر به معنای کاهش واردات کالاهای واسطه‌ای مورد نیاز تولید داخل و با کمی تاخیر نیاز به واردات بیشتر اقلام مصرفی خواهد بود)، می‌توان انتظار داشت نرخ ارز که در سامانه نیما حداقل ۴۰ درصد کمتر از بازار آزاد است، به سمت بالا رشد کند. از سوی دیگر با توجه به عزم بانک مرکزی برای راه‌اندازی بازار متشکل ارزی، انتظار داریم افزایش نرخ ارز شرکت‌های بورسی رسمیت بیشتری به‌خود بگیرد.
بررسی عامل دوم (قیمت‌های جهانی کالاهای اساسی): به‌نظر می‌رسد قیمت جهانی اغلب کالاهای اساسی تحت تاثیر جنگ تجاری آمریکا و چین قرار گرفته و با بروز نشانه‌هایی از توافق تجاری این دو اقتصاد بزرگ، بهبود نسبی در قیمت کالاهای اساسی را شاهد بودیم. ولی همچنان نمی‌توان اظهارات دو پهلوی اغلب مقامات اقتصاد جهانی را نادیده گرفت. همچنین در گزارش ارائه شده به حزب کمونیست چین در نشست سالانه این حزب از یکسو و اظهارات مقامات بانک مرکزی اروپا و آمریکا از سوی دیگر، هرچند هنوز بدبینی‌های فراگیر مشاهده نمی‌شود، اما به‌نظر می‌رسد که در مورد روند اقتصاد جهانی در یک سال پیش رو، خوش‌بینی چندانی هم وجود نداشته باشد. به این ترتیب می‌توان گفت قیمت جهانی کالاهای اساسی در سطوح فعلی ادامه داشته باشد.
بررسی عامل سوم، (ریسک‌های سیاسی): ریسک‌های سیاسی اثر دوگانه‌ای بر بازار سهام دارد؛ از طرفی موجب افزایش قیمت ارز می‌شود و از طرفی افزایش ریسک سیستماتیک را به دنبال خواهد داشت. به عبارت دقیق‌تر افزایش ریسک سیستماتیک خود موجب می‌شود سهامداران برای سرمایه‌گذاری در بازار پرریسکی مانند سهام نرخ بازده بیشتری انتظار داشته باشند و در نتیجه P/ E تحلیلی کاهش یابد. در حال حاضر P/ E تحلیلی بسیاری از سهم‌های بزرگ و شاخص‌ساز بازار بین سه تا چهار مرتبه است که خود بازتاب‌دهنده ریسک‌های سیاسی موجود اعم از تحریم‌های بیشتر و خطر رویارویی نظامی و نیز مشکلات داخلی است. با توجه به سه عامل عنوان شده در نتیجه‌گیری باید گفت بورس تهران از لحاظ بنیادی و افق سودآوری در وضعیت مناسبی قرار دارد. به‌طوری‌که می‌توان با حفظ شرایط موجود به شاخص ۲۲۰ هزار واحدی تا اواخر فصل مجامع امیدوار بود. اما در این میان باید به چند نکته توجه کرد؛ در صورتی که صادرات نفت ایران بیش از پیش کاهش یابد، با کمی وقفه نرخ ارز و شاخص بورس رشد خواهند داشت. ولی ریسک‌های سیاسی در صورت پررنگ‌تر شدن می‌تواند رشد شاخص بورس را کندتر کند.
ارسال نظر