تغییر رژیم آب‌و‌هوایی
بنا به تحقیقی که اخیرا انجام شده، طی ربع قرن آینده در کشورهای مختلف میزان و سطح زمین‌های در معرض خطر سیل به سرعت افزایش می‌یابد و این به آن معناست که دولت‌ها باید به سرعت سرمایه‌گذاری برای ایمن‌سازی شهرها و زمین‌های کشاورزی را افزایش دهند. در اروپای مرکزی، آفریقا، مرکز و جنوب قاره آمریکا، هند، پاکستان، اندونزی و چین دولت‌ها نباید تصور کنند خطری از سیل متوجه مردم نیست. اگر چنین تفکری حاکم باشد در سال‌های آینده خسارت‌های مالی و جانی عظیم از این رویداد طبیعی در کشورها رخ خواهد داد. در ایالات متحده و کانادا تعداد جمعیتی که در معرض خطر قرار دارند از ۱۰۰ هزار نفر به یک میلیون نفر افزایش خواهد یافت و در چین جمعیت در معرض ریسک از ۲۴ میلیون به ۵۵ میلیون نفر می‌رسد. البته ممکن است در عمل این ارقام بسیار بالاتر باشد. زیرا روند گرم شدن کره زمین ادامه پیدا خواهد کرد و بعید است، تدابیر لازم و کافی از سوی دولت‌ها برای ایمن‌سازی زیرساخت‌ها و شهرها در برابر سیل اتخاذ شود. همچنین ارقام یاد شده با فرض ثابت باقی ماندن جمعیت مطرح شده است. اگر جمعیت جوامع در معرض خطر سیل طی دو دهه آینده افزایش یابد که عموما چنین خواهد شد تعداد بیشتری از انسان‌ها در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
پرسش اصلی این است که برای ثابت نگه داشتن ریسک سیل تا ۲۵ سال آینده چه میزان باید سطح حفاظت از مردم و زیرساخت‌ها افزایش یابد؟ واقعیت این است که در هر کشور و منطقه میزان حفاظت در برابر سیل با کشور و منطقه دیگر تفاوت دارد. در اکثر کشورها میزان حفاظت تنها به اندازه‌ای است که مردم و زیرساخت‌ها صرفا در برابر سیل‌های محدود محافظت می‌شوند و این به آن معناست که هر چه زودتر باید سطح حفاظت بالا رود زیرا موارد وقوع و شدت سیل‌ها در حال افزایش است. به دلیل تغییر الگوهای آب و هوایی که بخشی از آن قابل پیش‌بینی نیست، عملا تمامی کشورها در معرض خطر هستند و اقدامات ضروری برای ثابت نگه داشتن سطح ریسک در کشورهای توسعه‌یافته، نوظهور و در حال توسعه باید بسیار گسترده باشد.
در تحقیقات و پیش‌بینی‌هایی که صورت گرفته فرض بر رشد ثابت انتشار گازهای گلخانه‌ای و اثرات آن بر تغییرات آب و هوایی و وقوع سیل طی ۲۵ سال آینده بوده است. حتی اگر کشورها در سراسر جهان همین فردا انتشار گازهای گلخانه‌ای را متوقف کنند. اثرات ناشی از این گازها در دوره‌های اخیر، به گرم شدن کره زمین در سال‌های آینده منجر می‌شود. این پدیده‌ای است که به «اینرسی آب و هوایی» مشهور است یعنی برخی اثرات آب و هوایی مستقیما و فورا پس از انتشار گازهای گلخانه‌ای ظاهر نمی‌شود، بلکه زمانی طول می‌کشد تا این اثرات نمایان شود.
به این ترتیب خطر وقوع سیل صرف‌نظر از تلاش‌هایی که برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای انجام می‌شود در چند دهه آینده وجود خواهد داشت و تغییر نخواهد کرد. اگر فورا اقداماتی برای کاهش انتشار این گازها انجام شود، ریسک‌های یاد شده طی چند دهه آینده رشد سریع نخواهد داشت. از آنجا که امکان توقف انتشار گازهای گلخانه‌ای و انجام اقدامات فوری وجود ندارد طی چند دهه آینده تا پایان سده حاضر خطر سیل به سرعت افزایش می‌یابد. در اینجا به لزوم تغییرات در استانداردهای حفاظت از مردم و زیرساخت‌ها در برابر سیل پی می‌بریم. این استانداردها با شبیه‌سازی تغییرات آب و هوایی در آینده و الگوهای هیدرولوژیک و آب و هوایی، تاثیرات این تغییرات را بر سیستم‌های آبی جهان بررسی می‌کند و می‌توان با آن ریسک‌هایی را که متوجه جمعیت‌ها در نقاط مختلف جهان است، ارزیابی کرد.
طی سال‌های آینده افزایش تدریجی دمای هوا و شدت یافتن ریسک حوادث طبیعی از جمله سیل سبب می‌شود به الگوهای جدید نیاز باشد. در تحقیقی که اخیرا صورت گرفته مشخص شد سال ۲۰۱۷ پرهزینه‌ترین سال از لحاظ اثرات زیانبار حوادث طبیعی از جمله سیل، آتش‌سوزی،توفان و خشکسالی بوده و رقم خسارت‌ها در مجموع به ۳۰۰ میلیارد دلار رسیده است. البته هنوز زیان‌های مربوط به سال گذشته میلادی به‌طور دقیق مشخص نشده است و بعید نیست رقم خسارت‌ها برای سال گذشته بالاتر باشد. با توجه به سیاست‌های کنونی دولت‌ها در اکثر کشورها شاید در عمل اقدامات لازم برای کاهش ریسک سیل انجام نشود.
در اغلب کشورها اقدامات همواره در واکنش به یک رویداد انجام می‌شود، نه برای آماده شدن برای وقوع حوادث. این یک واقعیت نگران‌کننده است و متاسفانه درک فراگیر از تاثیرات حوادثی مانند سیل بر اجتماع وجود ندارد. از سوی دیگر این احتمال وجود دارد که دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی توان مالی مقابله موثر با سیل را نداشته باشند. همه می‌دانند شرایط مناطق سیل‌زده تا سال‌ها به حالت عادی باز نمی‌گردد و اثرات این رویداد قابل جبران نیست اما کمبود بودجه و سوءمدیریت قبل از وقوع این حوادث بر شدت اثرات آن می‌افزاید. با توجه به این واقعیت که جهان در آینده با موارد بیشتری سیل و افزایش شدت آن مواجه است، ضروری است دولت‌ها تا حد امکان در مسیر ایمن‌سازی زیرساخت‌ها حرکت کنند.
ارسال نظر