بهار دوباره در بازار؟

بررسی روند اتفاقات رخ داده در سال‌جاری نشان از آن دارد که بازار سهام روزهای نیمه تعطیل فروردین ماه امسال را با افزایش ناگهانی و شوکه‌کننده نرخ دلار آغاز کرد. انتظاری که تحلیلگران از نرخ رشد دلار در پایان سال ۹۷ را داشتند، در همان روزهای ابتدایی سال رقم خورد. به این ترتیب بورس فروردین ماه را با شرایط غیرقابل باوری آغاز کرد. در ادامه این روند نیز دو بحث اصلی و مهم آینده بازار را تحت‌تاثیر قرار داد؛ خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها از یکسو و تعیین نرخ دلار نیمایی از جمله عوامل موثر بر روند کلی اقتصاد و بورس بود.

در حالی اخبار پیرامون خارج شدن آمریکا از برجام و زمزمه بازگشت تحریم‌ها بازار را متلاطم کرد که بورس به این مسائل واکنش نشان داد. ولی افزایش نرخ دلار در بازار آزاد و تاثیر آن بر افزایش فروش صادراتی شرکت‌ها به‌رغم ریسک‌های سیاسی، بازار سهام را با جوی مثبت همراه کرد. اما این شرایط نیز دوام چندانی نداشت و پس از یک هفته بازار با شوک دلار ۴۲۰۰تومانی دچار نوسان شد. فروش محصولات شرکت‌ها با این نرخ و همچنین داستان‌های رخ داده بابت دلار نیمایی، نرخ‌گذاری محصولات را با چالش و سردرگمی همراه ساخت. در ادامه این روند نیز موضوعاتی از قبیل بورس کالا و فشار سنگین به شرکت‌ها برای فروش محصولات با نرخ ۴۲۰۰ تومانی، تبدیل کرد. به این ترتیب هر چند بورس پتانسیل بالایی برای صعود داشت، اما رشد چندانی را در این دوره تجربه نکرد.  در نهایت به دنبال تعدیل سیاست‌گذاری‌های دولت در اوایل مردادماه، بحث دلار نیمایی مطرح شد و بازار سرمایه نیز از این فرصت ایجاد شده استفاده کرد. به این ترتیب رشد ۱۱۱درصدی بورس تا اوایل مهرماه را شاهد بودیم. هرچند در ماه‌های بعدشاهد توقف رشد دلار بودیم که این موضوعی مطلوب برای کلیت اقتصاد کشور بود، اما همچنان فشار روانی در خرید و فروش‌ها تاثیرگذار بود. در ادامه همزمان با افت ناگهانی قیمت جهانی نفت و نرخ کالاها در بازارهای جهانی، فشار فروش شدیدی بر بازار سهام ایجاد شد و اصلاح در این بازار آغاز شد. در این دوره شروع آثار تحریم‌ها، رکود داخلی، سیاست‌گذاری‌های نادرست و همچنین چاره‌اندیشی برای یافتن کانال جدیدی فروش محصولات و انتقال پول، سبب شد تا بورس ۲ تا ۳ ماه را با روند فرسایشی سپری کند. ولی بازدهی منفی بازار در پاییز کم‌کم با بهبود فروش شرکت ها، به فاز رونق در زمستان تبدیل شد. امری که در گزارش‌های عملکرد ماهانه شرکت‌ها و میزان فروش داخلی آنها قابل‌مشاهده است.

هر چند اسفندماه مطابق با روال سنتی هرساله، فشار فروش برای تسویه پرداخت‌های آخر سال از سوی حقوقی‌های بزرگ شکل می‌گیرد، اما شرایط کلی بازار مناسب است، به‌طوری‌که این موضوع در روزهای اخیر نیز سبب شده تا بورس نتواند شرایط چندان مناسبی را تجربه کند و حجم نقدینگی چندان قابل‌توجهی در بازار گردش نداشته باشد.

به این ترتیب پرونده پرفراز و نشیب بورس در سال ۹۷ در حال بسته شدن است و کم‌کم در انتظار آغاز سال جدید هستیم. شروع سالی که دیگر از ابتدای فروردین فشار فروش کنونی را نخواهیم داشت و بازار به لحاظ نقدینگی نفس خواهد کشید. در این میان بازارهای جهانی نیز در شرایط باثباتی قرار دارند. قیمت نفت نیز نوسان چندانی ندارد. از سوی دیگر انتظار می‌رود از اردیبهشت ماه به دنبال حذف دلار ۴۲۰۰ برای کالاهای اساسی، افزایش نرخ و تورم در کالاهای داخلی خواهیم داشت که باعث افزایش سودآوری این صنایع خواهد شد. همچنین که این امر رشد دلار نیمایی را به دنبال داشته و سبب می‌شود تا بخش عمده‌ای از شرکت‌های کامودیتی‌محور با رشد فروش و در نهایت افزایش سودآوری همراه شوند. همچنین به‌رغم تمامی مشکلات و نوسانات ایجاد شده در سال ۹۷، شرکت‌ها سودهای مناسبی در مجامع سال آینده تقسیم می‌کنند. این موضوع نیز می‌تواند تاثیر مثبتی بر روند کلی بازار در سال آینده داشته باشد.

بر این اساس به‌نظر می‌رسد بهار ۹۸، بهار مطلوبی برای بازار سهام باشد و چنانچه ریسک‌های سیستماتیک خاصی بر بازار تحمیل نشود، بازدهی مناسبی را در آغاز سال آینده شاهد خواهیم بود. به این ترتیب در مجموع پیش‌بینی می‌شود بازار سرمایه نوسانات به مراتب کمتری را نسبت به امسال تجربه کند و بازدهی معقولی را در سال آینده ثبت کند.