واقعیت این است که این سازمان با سه هدف تاسیس شد: نظارت بر سیاست‌های تجاری اعضا، عمل به‌عنوان نهادی برای مذاکره تجاری و تدوین توافق‌نامه‌های جدید تجاری و در نهایت حل و فصل اختلافات تجاری. در هر سه حوزه یاد شده نقایصی وجود دارد و به باور تحلیلگران اگر این نقایص به شیوه موثر رفع نشود، کارآیی و موجودیت سازمان تجارت جهانی در خطر قرار می‌گیرد. از پیش برخی کشورها به سمت ایجاد پیمان‌های دوجانبه، چند جانبه و منطقه‌ای حرکت کرده‌اند، زیرا شاهد آن هستند که سازمان تجارت جهانی نمی‌تواند منافع آنها را تامین کند.

در نشست اخیر گروه بیست اقتصاد بزرگ جهان بر لزوم اصلاح این سازمان تاکید شد، اما احتمال آنکه نقایص موجود به سرعت رفع شود بسیار کم است، زیرا تصمیم‌گیری‌ها در سازمان تجارت جهانی باید به تایید تمامی اعضا برسد و معمولا برخی کشورها مانع‌تراشی می‌کنند. آمریکا و برخی دیگر از اعضای این سازمان وضعیت کنونی آن را به زیان خود می‌دانند و بعید نیست از آن خارج شوند. در مطالب حاضر به نقاط ضعف سازمان تجارت جهانی، سناریوهای پیش روی این سازمان، عملکرد آن در سال‌های اخیر و اقداماتی که باید انجام شود تا این سازمان بتواند در سطح بین‌المللی نقش موثری داشته باشد اشاره شده است.

 

احسان آذری‌نیا