خانه‌تکانی در WTO ؟

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، همزمان با اوج‌گیری حملات تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا علیه شرکای تجاری این بزرگترین اقتصاد جهان و تهدید او به خروج از سازمان تجارت جهانی، وزرای بازرگانی کشورهای عضو گروه ۲۰ در نشست مشترک روز جمعه خود خواستار ایجاد اصلاحات «فوری» در ساختار سازمان تجارت جهانی شدند. این وزرا در بیانیه‌ مشترکی که در پایان اجلاس آنها در آرژانتین صادر شد، بر لزوم «ایجاد گفتمان» برای کاهش ریسک‌ها، ایجاد اعتماد در تجارت جهانی و بهبود عملکرد سازمان تجارت جهانی تاکید کردند.

به گزارش بلومبرگ، در این نشست سیسیلیا مالمستروم، کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا و معاونان وزرای بازرگانی به‌عنوان نمایندگان تجاری چین و آمریکا حضور داشتند. سازمان تجارت جهانی از سوی دونالد ترامپ آماج حملات قرار گرفته و وی تهدید کرده است در صورتی که این نهاد بین‌المللی نتواند با آمریکا بهتر رفتار کند، این کشور از عضویت از این سازمان کناره‌گیری خواهد کرد. ناظران بر این باورند که عقب‌نشینی آمریکا از سازمان تجارت جهانی بیش از آنکه برای جنگ تجاری روزافزون بین چین و آمریکا مهم باشد، به تضعیف نظامی کمک خواهد کرد که پس از جنگ جهانی دوم و با کمک خود ایالات‌متحده شکل گرفت. تازه‌ترین اخبار فاش‌شده از کاخ سفید حکایت از آن دارند که ترامپ به مشاوران خود دستور داده است اجرای تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار دیگر از کالاهای چینی را در دستور کار خود قرار دهند. این درحالی است که استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا تلاش‌ بسیاری می‌کند تا مذاکرات تجاری آمریکا با چین از سر گرفته شود. زمان اجرای این دستور جدید ترامپ هنوز مشخص نیست. وزرای گروه ۲۰ بر این باورند که انتقادات ترامپ از سازمان تجارت جهانی و تعرفه‌هایی که وی وضع می‌کند آسیبی جدی به اقتدار سازمان تجارت جهانی وارد کرده است. این در شرایطی است که تنها دو سال پیش، وقتی هنوز باراک اوباما رئیس‌جمهوری آمریکا بود، وزرای بازرگانی کشورهای عضو گروه ۲۰ از جمله چین، ژاپن و آمریکا از رهبران جهان خواسته بودند تا موانع تجارت را کاهش دهند.

اولیور ویتکه، معاون وزیر اقتصاد آلمان در مورد بیانیه مشترک گروه ۲۰ گفت که این بیانیه نشانه‌ای قوی است دال بر اهمیت تقویت سازمان تجارت جهانی «به‌ویژه در دوران شعار «نخست آمریکا» و روند روزافزون حمایت‌گرایی در جهان.»

خورخه فائوری، وزیرخارجه آرژانتین نیز در این‌باره به خبرنگاران گفت: ‌«واضح است همه ما موافقیم که یافتن طرح‌هایی برای پاسخگوتر شدن سازمان در برابر چالش‌های فعلی از اهمیت بسزایی برخوردار است.» وی اما در عین حال افزود:‌ «ما برای موجودیت سازمانی که مهم‌ترین عنصر در تجارت جهانی محسوب می‌شود، اعتبار قائل هستیم.» ریس ماروتو، وزیر صنایع و بازرگانی اسپانیا خبر داد که قرار است نمایندگان کشورهای عضو گروه ۲۰ در ماه نوامبر با یکدیگر دیدار کنند تا بحث اصلاحات ساختاری سازمان تجارت جهانی را در سطح فنی مورد بررسی قرار دهند. فائوری ضمن تایید این موضوع افزود که موضوعات مورد بحث در آن نشست هنوز تعیین نشده‌اند. چین اما خواستار یک نظام تجارت جهانی عادل‌تر و موثرتر شده است.

به گزارش نیویورک‌تایمز، دیپلمات‌های کشورهای عضو گروه ۲۰ امیدوار بودند نمایندگان بازرگانی کشورهایشان در نشست روز جمعه موفق به کاهش تنش‌های تجاری موجود شوند در حالی‌که آنها در این زمینه تنها به موفقیت اندکی دست یافتند. خورخه فائوری در این رابطه افزود:‌ «این واقعیت که ما درباره اصلاح سازمان تجارت جهانی صحبت می‌کنیم، به این معنا است که همه ما بر این موضوع توافق داریم که نیازمند سازمانی هستیم که به ما اجازه تصویب قوانین را بدهد و به‌ما اجازه دهد که در چارچوب تجارت بین‌المللی کار کنیم.»

درحال‌حاضر سازمان تجارت جهانی دارای ۱۶۴ عضو است و ۲۳ دولت نیز نقش ناظر را در این نهاد ایفا می‌کنند. اهدافی که سازمان تجارت‌جهانی برای خود تعریف کرده‌ به این شرح است:

ارتقای سطح زندگی، تامین اشتغال کامل در کشورهای عضو، توسعه تولید و تجارت و بهره‌وری بهینه از منابع جهانی، دستیابی به توسعه پایدار با بهره‌برداری بهینه از منابع، حفظ محیط‌زیست، افزایش سهم کشورهای درحال توسعه و کمتر توسعه‌یافته از رشد تجارت بین‌المللی.

ساختار فعلی سازمان تجارت جهانی برپایه اجماع شکل گرفته است به این معنا که هریک از ۱۶۴ عضو این سازمان به‌طور موثر حق وتو دارند و دستیابی به هرگونه توافق بر پایه تغییر قوانین این نهاد بین‌المللی تقریبا غیرممکن است.