انتخابات پرابهام

بسیاری از کشورها انتخابات روز یکشنبه ونزوئلا را محکوم کرده و بی‌اعتبار می‌دانند. هیات مرکزی برگزار‌کننده انتخابات که از طرفداران مادورو تشکیل شده اعلام کرده او ۸/ ۵ میلیون رای کسب کرده و نزدیک ترین رقیب مادورو در انتخابات یعنی آقای هنری فالکون ۸/ ۱ میلیون رای را به خود اختصاص داده است. مادورو پس از اعلام نتایج انتخابات، در جمع هواداران خود در کاراکاس گفت: «آنها من را دست کم گرفته بودند.»

هیات نظارت بر انتخابات اعلام کرده میزان مشارکت مردم در این انتخابات ۱/ ۴۶ درصد بود در حالی که در سال ۲۰۱۳ میلادی این رقم ۸۰ درصد بود. با این حال مخالفان مادورو معتقدند حتی رقم اعلام شده از سوی هیات نظارت بر انتخابات غیرواقعی است و رقم واقعی کمتر از این میزان و حدود ۳۰ درصد است. آقای فالکون پس از اعلام نتایج اعلام کرد: «مسلما روند رای‌گیری فاقد مشروعیت است و به همین دلیل ما آن را نمی‌پذیریم.»

مادورو از حضور فالکون در انتخابات استقبال کرد زیرا از یکسو مطمئن بود در انتخابات پیروز می‌شود و از سوی دیگر حضور یک رقیب به انتخابات مشروعیت می‌بخشد. اما رد شدن نتیجه انتخابات از سوی فالکون سبب شده استراتژی دولت ضربه بخورد. فالکون ۵۶ ساله که قبلا عضو حزب سوسیالیست بود و در سال ۲۰۱۰ به مخالف دولت ونزوئلا تبدیل شد خواستار برگزاری مجدد انتخابات شده و از اقدامات طرفداران مادورو در روز برگزاری انتخابات به شدت عصبی است.

در روز برگزاری انتخابات، دولت حدود ۱۳ هزار استند تبلیغاتی به نام «نقاط قرمز» در حمایت از مادورو در نزدیکی مراکز رای‌گیری سراسر کشور قرار داده بود. از بسیاری از مردم فقیر خواسته شد پس از رای دادن، در چادرهای قرمز کارت‌های «پدر میهن» را که از سوی دولت منتشر شده بود اسکن کنند به این امید که «پاداش» وعده داده شده از سوی مادورو را دریافت کنند. مخالفان این اقدام را خریداری رای توصیف کرده‌اند. داشتن کارت‌های پدر میهن برای دریافت برخی امتیازها از جمله سبد غذایی و انتقال پول ضروری است. سومین نامزد انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا یعنی خاویر برتوچی مانند فالکون، نتیجه انتخابات روز یکشنبه را نپذیرفته و خواستار برگزاری مجدد انتخابات شده است.

شرایط وخیم اقتصادی در ونزوئلا سبب کاهش شدید محبوبیت مادورو شده است اما او به دو دلیل توانست در انتخابات رای بالاتر از رقبا کسب کند: تحریم انتخابات از سوی مخالفان و استفاده گسترده از امکانات دولت به نفع مادورو. او که خود را پسر هوگو چاوز، رئیس‌جمهوری قبلی ونزوئلا توصیف می‌کند می‌گوید در حال مبارزه با توطئه امپریالیستی علیه سوسیالیسم و مقابله با تصاحب نفت ونزوئلا است. این درحالی است که مخالفان مادورو می‌گویند او اقتصاد ونزوئلا را که زمانی غنی و ثروتمند بود به نابودی کشانده و مخالفان را به روش‌های مختلف سرکوب کرده است.

در بسیاری از مراکز رای‌گیری که از سوی خبرنگاران خارجی بازدید شد، چه در مراکز شهری و چه در روستاها و مناطق دوردست، میزان حضور مردم پای صندوق‌های رای بسیار پایین بود. اما هنوز هم عده‌ای از مردم از مادورو حمایت می‌کنند. آنها در مصاحبه‌ها گفته‌اند فقیر و بیکارند اما از مادورو طرفداری می‌کنند. با این حال عده رو به افزایشی از مردم مادورو را عامل مشکلات اقتصادی و فساد فراگیر می‌دانند و معتقدند تفرقه موجود بین مخالفان مادورو سبب شده او بتواند در قدرت باقی بماند. در ۵ سال اخیر شرایط اقتصادی در ونزوئلا هر روز بدتر شده است: کاهش قیمت نفت، تحریم‌های آمریکا، سوءمدیریت و مخالفت دولت با حضور مخالفان در صحنه قدرت کشور عواملی هستند که اوضاع اقتصادی و اجتماعی ونزوئلا را به بحران کشانده‌اند و اکنون جمعیت بزرگی از مردم دچار سوء تغذیه هستند، نرخ تورم به شدت بالاست و هر کس می‌تواند از کشور خارج می‌شود.

مهاجران ونزوئلایی در شهرهای مختلف جهان از مادرید، پایتخت اسپانیا گرفته تا میامی در آمریکا، تظاهرات ضد مادورو برگزار کردند. در شهر سن کریستوبال نزدیک کلمبیا، تظاهرات‌کنندگان سه‌آدمک به شکل سه تن از مقامات دولت ونزوئلا یعنی رئیس هیات برگزار‌کننده انتخابات، نفر دوم حزب سوسیالیست ونزوئلا و معاون رئیس‌جمهوری این کشور درست کرده بودند و آنها را از پل به دار زدند. آنچه در سال‌های اخیر در این کشور آمریکای جنوبی رخ داده نتیجه طبیعی سیاست‌های دولت مادورو است. او نه خود توانایی مدیریت صحیح کشور را داشته و نه اجازه داده مخالفان و کسانی که چنین توانایی را دارند، در اداره امور کشور مشارکت کنند. به باور بسیاری از کارشناسان، مادورو از این پس مانند گذشته به سرکوب مخالفان ادامه خواهد داد.

شرایط سیاسی و اقتصادی در ونزوئلا بحرانی است و با آنکه راه حل مشخصی برای حل مشکلات اقتصادی مردم وجود ندارد، مخالفان همواره اعلام کرده‌اند می‌توانند به شرایط سامان دهند. در سه سال اخیر که قیمت نفت به شدت کاهش یافته، بسیاری از کشورهای صادرکننده این ماده خام با مشکلات بزرگ مواجه شده‌اند. اما شرایط هیچ یک از آنها مانند شرایط ونزوئلا، بحرانی نیست. کمبود مواد غذایی جدی است. مردم این کشور هفته‌ها و گاه ماه‌ها به کالاهای اساسی نظیر تخم مرغ، آرد و صابون دسترسی ندارند و هنگامی که مواد غذایی در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود، قیمت‌ها آنقدر بالاست که تقریبا هیچ کس قادر به خرید آنها نیست.