انتخاب هدفمند مخاطبان

مدیر دیگری که در حوزه ساخت فعالیت داشت، سابقه کاری خود را این طور شرح می‌داد: «سه سال با انواع و اقسام نوآوری‌ها، محصولات مختلف را تولید می‌کردم. تقاضایی برای محصولاتم وجود نداشت یا مراکز دولتی که محصول را می‌خواستند با انواع و اقسام کارشکنی، بعد از مدت زیادی دوندگی تقاضای خرید را پس می‌گرفتند. در نهایت با جمع‌بندی شرایط به این نتیجه رسیدم که با داشتن یک سایت بین‌المللی و محدود نشدن به بازار ایران می‌توانم تا حدی مشکلات را رفع کنم. در عرض یک سال چند برابر هزینه‌ ساخت و نگهداری و همچنین تبلیغات اینترنتی را با فروش محصولاتم به دست آوردم و در حال حاضر با وجود مشکلات زیاد سفارش‌هایی از بهترین شرکت‌ها داریم که تنها یک نمونه‌اش شرکت SpaceX بوده است.»

این‌ها تنها نمونه‌های اندکی است از هزاران کسب و کاری که به اهمیت بازاریابی دیجیتال یا اینترنتی در فضای اقتصادی حال حاضر ایران پی برده‌اند. شرایط بد اقتصادی کشور، رکود و عدم وجود نقدینگی در طرف تقاضا از جمله مشکلاتی است که بنگاه‌ها و شرکت‌های ایرانی با آن روبه‌رو بوده‌اند. در این شرایط استفاده از کانال‌هایی که بتواند فروش آنها را به شکل مطلوبی افزایش دهد، جزو مهم‌ترین اولویت‌های شرکت‌هاست. یکی از مهم‌ترین و طبق آمار ارزان‌ترین این کانال‌ها، کانال بازاریابی دیجیتال و اینترنتی است. در حال حاضر با توجه به مدیوم منتشر‌کننده تبلیغات به چند دسته اصلی تقسیم می‌شود:

۱. صدا و سیما

۲. تبلیغات محیطی

۳. رسانه‌های چاپی

۴. اینترنت

۱. صدا و سیما

در مورد صدا و سیما، مهم‌ترین ویژگی، اعتماد کسب و کارها و در عین حال بسیار گران بودن آن است. با توجه به انحصاری بودن پخش تلویزیونی در ایران، منتشر‌کننده تبلیغات هم تنها یک رسانه است و این باعث بر هم خوردن توازن قیمتی تبلیغات می‌شود. در حال حاضر تبلیغات تلویزیونی در ایران یکی از گران‌ترین‌ها در سراسر دنیا است. در حال حاضر رقم‌هایی تا حتی بیش از ثانیه‌ای ۳۰ میلیون تومان در تعرفه تبلیغاتی صدا و سیما وجود دارد. نکته دیگر اعتماد کسب و کارهای سنتی به این مدیوم است. با این حال مشکلاتی از قبیل کاهش مخاطبان، تغییر ترکیب مخاطبان، عدم امکان انتشار تبلیغ برای برخی کالاها و در نهایت عدم امکان پیگیری عددی و گرفتن بازخورد کمی از تبلیغ مهم‌ترین مشکلات تبلیغات در صدا و سیما و به‌طور خاص تلویزیون است.

در مورد میزان تبلیغات تلویزیون اعداد و ارقام متفاوتی مطرح می‌شود که از ۲ هزار تا ۵۰ هزار میلیارد تومان در سال تخمین زده می‌شود. اما نکته‌ای که مورد اتفاق نظر کارشناسان است اینکه صدا و سیما مدیوم اول از نظر میزان بزرگی تبلیغات است.

۲. تبلیغات محیطی

تبلیغات محیطی به هر نوع تبلیغات به اصطلاح خارج از محیط خانه گفته می‌شود. این نوع تبلیغات برای آگاهی از برند بسیار مناسب است اما گران و بدون امکان سنجش میزان دیده شدن و سایر موارد است.

۳. رسانه‌های چاپی

تبلیغات در رسانه‌های چاپی مانند روزنامه و مجلات با اینکه رو به کاهش است، اما کماکان مورد توجه برخی از کسب و کارها است. تعداد کم مخاطبان از مهم‌ترین نقاط منفی این نوع از تبلیغات است.

۴. اینترنت

اینترنت یکی دیگر از مدیوم‌های بازاریابی و تبلیغات است. اصولا بازاریابی دیجیتال به کلیه عملیات بازاریابی که به وسیله ابزارهای دیجیتال و عمدتا در اینترنت انجام می‌شود، گفته می‌شود. در مورد بازاریابی و تبلیغات اینترنتی نکاتی وجود دارد که آن را از سایر روش‌ها متمایز کرده است:

• ارزان بودن: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این رسانه، ارزان بودن آن نسبت به رقباست. در حال حاضر دیده شدن یک تبلیغ در اینترنت بسته به شرایط گاه تا یک دهم و حتی یک‌صدم دیده شدن تبلیغ در سایر رسانه‌ها هزینه دارد.

• قابل اندازه‌گیری بودن: تبلیغات در اینترنت کاملا قابل اندازه‌گیری است. تمام مراحل اعم از دیده شدن، کلیک کردن و حتی برای فروشگاه‌های اینترنتی خرید هم بر اساس زمان و حتی گاهی مکان قابل تفکیک و اندازه‌گیری است.

• تغییر دادن تبلیغ: در صورتی که تبلیغ مطابق با انتظارات پیش نرفت به راحتی و در کمترین زمان ممکن می‌توان متن تبلیغ، عکس یا سایر موارد آن را تغییر داد.

• هدفمند بودن: امکان تبلیغ بر اساس ویژگی‌های اساسی مخاطبان کاملا مهیا است. تبلیغ بر اساس سن، جنسیت، جغرافیا و حتی مواردی از قبیل درآمد در تبلیغات اینترنتی تا حد زیادی فراهم است.

• گستردگی مخاطبان: در حال حاضر طیف مخاطبان اینترنت و شبکه‌های اجتماعی در ایران افزایش چشمگیری یافته است و پیش‌بینی می‌شود کاربران اینترنت در ایران به عدد ۵۰ میلیون نفر رسیده باشد.

• بازده بالا: با توجه به تمام مطالب بیان شده از جمله هدفمند بودن مخاطب و تبلیغ، امکان اندازه‌گیری اهداف و همچنین ارزان بودن، روش‌های بازاریابی دیجیتال از جمله پربازده‌ترین روش‌ها در بازاریابی به‌شمار می‌روند.

  روش‌های مرسوم بازاریابی دیجیتال در ایران

• بازاریابی ایمیلی: هرچند این روش برای مدیران کسب و کارهای سنتی جذاب به نظر نمی‌رسد اما تجربه اعمال این روش برای بسیاری از شرکت‌ها مناسب بوده است. در ضمن هزینه این روش نیز بسیار پایین است.

• بازاریابی شبکه‌های اجتماعی: این روش یک روش بسیار مناسب برای برقراری ارتباط با مخاطبان است و بسیاری از کسب و کارها به‌عنوان دریچه‌ای برای ورود به بازاریابی دیجیتال با آن برخورد کرده‌اند. در یکی دو سال اخیر جذاب‌ترین روش بازاریابی دیجیتال در ایران این روش بوده و حدود نیمی از هزینه کل بازاریابی آنلاین ایران را به خود اختصاص داده است.• بازاریابی از طریق موتورهای جست‌وجو: برای شرکت‌هایی که ارزش اصلیشان را از طریق وب‌سایت خود ارائه می‌دهند یکی از بهترین روش‌های بازاریابی است. در کنار این روش، روش تبلیغات گوگل نیز به سایت‌ها کمک می‌کند که در جست‌وجوی گوگل رتبه‌های بالاتری به‌دست آورند.

• تبلیغات بنری و کلیکی: در این روش‌ها تبلیغات در سایت‌های ناشر منتشر می‌شود یا بر اساس زمان یا تعداد نمایش تبلیغ یا تعداد کلیک روی هر تبلیغ هزینه آن مشخص می‌شود.

آینده‌ بازاریابی دیجیتال در ایران و جهان

در یک سال گذشته تعداد کاربران جهانی اینترنت برای اولین‌بار از ۴ میلیارد نفر فراتر رفت. این نشان از یک تحول بزرگ در حوزه‌ دیجیتال در دنیا دارد. نکته‌ مهم دیگر در این زمینه میزان استفاده روزانه از اینترنت است. به‌طور میانگین هر فرد روزانه ۶ ساعت از اینترنت استفاده می‌کند که عدد بسیار بزرگ و در عین حال مهمی است. بیشتر این پیشرفت‌ها در زمینه افزایش دسترسی به اینترنت مرهون استفاده بیشتر مردم دنیا از موبایل و اینترنت دیتا است. به‌طوری که بیش از دوسوم مردم دنیا هم اکنون به گوشی موبایل دسترسی دارند. در عین حال که بیش از نیمی از این میزان موبایل نیز موبایل هوشمند است که دسترسی به اینترنت پرسرعت را راحت‌تر از گذشته می‌کند.

این رشد در مورد شبکه‌های اجتماعی حتی با سرعت بیشتری ادامه دارد به‌طوری که اکنون ۳ میلیارد نفر در سراسر جهان کاربر شبکه‌های اجتماعی به‌شمار می‌روند. بیشتر این افراد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را از طریق گوشی موبایل خود تجربه می‌کنند. در حال‌حاضر پیش‌بینی‌ها از رسیدن بودجه بازاریابی دیجیتال به۳۰ درصد تا نصف کل بودجه بازاریابی در کل دنیا تا سال ۲۰۲۰ حکایت دارد. همچنین در بسیاری از نقاط دنیا زمان حضور افراد در فضای اینترنت از زمان تماشای تلویزیون سبقت گرفته است. در ایران نیز با وجود عدم شفافیت در مورد آمارها، تحلیلگران تعداد مخاطبان و کاربران رسانه‌های اینترنتی و همچنین کیفیت حضور آنها را در این رسانه‌ها بسیار چشمگیر می‌دانند. ضریب نفوذ بسیار بالای موبایل و ۶۹ درصدی اینترنت در ایران فضای مناسبی را برای شرکت‌ها فراهم می‌آورد تا از این بستر مناسب به منظور شناسایی هرچه بهتر کالاها و خدماتشان به مخاطبان استفاده کنند.

29 (1)