دو سناریوی محتمل
این خبر بیش از آنکه ابهام‌ها را از میان ببرد به مطرح شدن پرسش‌های متعدد منجر شد. نکته مهم این است که با آنکه دیدار بین این دو رهبر غیرمتعارف می‌تواند فرصتی منحصربه‌فرد برای پایان یافتن منازعات دیرینه بین دو کشور باشد اما به شکست انجامیدن این مذاکره ممکن است آمریکا و کره‌شمالی را به جنگ نزدیک تر کند.مشاور امنیت ملی کره جنوبی که دوشنبه گذشته با رهبر کره شمالی دیدار کرده بود پس از دیدار با ترامپ در کاخ سفید اعلام کرد رئیس‌جمهوری آمریکا حاضر است با رهبر کره شمالی دیدار کند. او گفت پیونگ‌یانگ حاضر است موضوع خلع سلاح هسته‌ای را بررسی کند، با توقف آزمایش‌های موشکی و هسته‌ای برای مدتی مشخص موافق است و با مانور سالانه ارتش آمریکا و کره جنوبی در بهار سال جاری میلادی مخالفتی ندارد.
پس از یک سال جنگ لفظی بین ترامپ و کیم جونگ اون و چند آزمایش موشکی از سوی کره شمالی، به نظر می‌رسید پیونگ یانگ و واشنگتن قبل از المپیک زمستانی کره جنوبی در ماه گذشته، در مسیر رویارویی در حرکت هستند. عدم تمایل مایک پنس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا به دیدار با مقامات کره شمالی که در المپیک زمستانی کره جنوبی حاضر بودند این باور را به وجود آورده بود که رفع تنش‌ها در دوره برگزاری المپیک زمستانی پایدار نیست و دو طرف در آستانه جنگ قرار دارند. اما اکنون به نظر می‌رسد اوضاع تغییر کرده و از نگرانی‌ها درباره این موضوع کاسته شده است.
اما به چه دلیل تغییراتی در مواضع کره شمالی به وجود آمده است؟ با آنکه تلاش‌های دولت کره جنوبی برای تبدیل یک بحران قریب الوقوع به یک فرصت، شایسته قدردانی است اما یک دلیل مهم تغییر رویه پیونگ‌یانگ، تاثیر تحریم‌هایی است که از سوی دولت آمریکا علیه کره شمالی اعمال شده است. دولت آمریکا در هفته‌های اخیر برنامه موسوم به «حداکثر فشار» را مطرح کرده بود و در ماه‌های گذشته از چین و روسیه خواسته بود راه‌های دور زدن تحریم‌های اعمال شده را مسدود کنند.چند هفته پیش گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه دولت آمریکا در حال بررسی موضوع رویارویی نظامی با کره شمالی است. این عامل نیز در تغییر موضع پیونگ یانگ موثر بود. از سوی دیگر احتمالا آقای کیم به این نتیجه رسیده که توقف آزمایش‌های موشکی برای مدتی، به کاهش توانایی کره شمالی در پیشبرد برنامه هسته‌ای منجر نخواهد شد. در هر حال اکنون موضوع مذاکره دو کشور مطرح شده و تا زمان برگزاری این مذاکره، حدس‌ها و گمان‌های مختلف درباره آن مطرح خواهد شد.
یکی از سوالات بدون پاسخ که مطرح شده این است که دولت آمریکا قصد دارد در مذاکرات پیش رو چه امتیازهایی بدهد و چه درخواست‌های خواهد داشت؟ در سال‌های اخیر ثابت شده که حکومت کره شمالی هرگز به رایگان امتیازی نخواهد داد. در یک سالی که دونالد ترامپ در کاخ سفید مستقر بوده فهرستی از آنچه نباید آمریکا در مذاکرات احتمالی با کره شمالی از دست بدهد تهیه شده است. برای مثال لغو نشدن تحریم‌ها و تکرار نشدن اشتباهات گذشته جزو این فهرست هستند.اما آنچه در بیانیه کره جنوبی در روز پنج‌شنبه جالب توجه بود توصیف تدابیر آشتی‌جویانه‌ای بود که رهبر کره شمالی مایل است اتخاذ کند: توقف آزمایش‌های موشکی، پذیرش مانور بهاره نظامی کره جنوبی و آمریکا و دعوت به مذاکره مستقیم با ترامپ.
اما در این بیانیه هیچ اشاره‌ای به آنچه ترامپ مایل است در ازای امتیاز‌های داده شده از سوی کره شمالی ارائه کند نشده بود. اکنون دو احتمال مطرح است. احتمال اول، تقاضا برای دریافت کمک اقتصادی و انرژی و لغو تحریم‌ها از سوی کره شمالی در ازای توقف و در نهایت از میان بردن سلاح‌های هسته‌ای و پایان برنامه موشک‌های بالستیک. به ویژه در مورد دوم در دو دهه اخیر مذاکره انجام نشده و اگر در این زمینه مذاکرات صورت گیرد و خواسته آمریکا تحقق یابد برای ترامپ یک موفقیت محسوب می‌شود زیرا او در دوره درگیری‌های لفظی در توییت‌های خود ادعا کرده بود در دوره ریاست جمهوری او کره شمالی هرگز نخواهد توانست با موشک‌های خود خاک آمریکا را هدف قرار دهد.
دومین احتمال برای ترامپ جذاب‌تر خواهد بود به این معنا که امتیازی بزرگ‌تر به آمریکا ارائه می‌شود که شامل عادی‌سازی روابط دو کشور و امضای پیمان صلح و پایان جنگ کره در ازای خلع سلاح هسته‌ای است. البته باید دید واکنش ترامپ در قبال این پیشنهادها چه خواهد بود؟ رفتار ترامپ در ۱۴ ماه اخیر در حوزه‌های مختلف اساسا منطقی و قابل پیش‌بینی نبوده و برای او سیاه سفید است و بحران چیز خوبی است.صرفنظر از اینکه از سوی کره شمالی چه پیشنهادهایی ارائه شود، به دولت آمریکا توصیه می‌شود چهار اقدام را انجام دهد. اقدام نخست، هماهنگی نزدیک با هم پیمان‌های آمریکاست. سیاست آمریکا در قبال کره شمالی هرگز نباید به زیان هم پیمان‌های آمریکا تمام شود. کره جنوبی و ژاپن هم پیمان‌هایی هستند که با رفتارهای کره شمالی امنیت آنها به خطر افتاده و در هر گونه توافق بین آمریکا و کره شمالی، باید امنیت این دو کشور تضمین شود.
اقدام دوم این است که ترامپ باید بداند قدرت او در مذاکرات با رهبر کره شمالی تنها در صورتی موثر است که فشارهای تحریم ادامه پیدا کند. یکی از عوامل احتمالی وادار کردن کره شمالی به حضور در پای میز مذاکره فشارهای تحریمی و اقتصادی آمریکا بوده و رفع این فشارها عملا قدرت مذاکره را از آمریکا می‌گیرد.سومین نکته این است که هرگونه مذاکره بین آمریکا و کره شمالی نباید سبب شود رفتارهای پیونگ یانگ در حوزه حقوق بشر نادیده گرفته شود. در حقیقت وادار کردن رژیم کره شمالی به رعایت حقوق بشر یک ضرورت است و میزان پیشرفت این کشور در مسیر یاد شده معیاری از تمایل واقعی آن به تغییر رویه است.در نهایت همه باید بدانند که اقدام دیپلماتیک دو رهبر ممکن است آمریکا و کره شمالی را به جنگ نزدیک تر کند. شکست مذاکرات سبب می‌شود هیچ گزینه‌ای جز رویارویی باقی نماند. مذاکرات و روش دیپلماتیک ممکن است مدتی طول بکشد اما ناکامی در رسیدن به توافق عملا دو کشور را از هر زمان دیگری به جنگ نزدیک‌تر خواهد کرد.
ارسال نظر