کنترل اطلاعات نهانی

به نظر می‌رسد با تحول دسترسی به اطلاعات در دنیای مجازی، بازارهای بین‌المللی به سمت کارآیی بیشتر پیش می‌روند. اطلاعات تاریخی تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار در یک ماتریسی دوبعدی است که امروزه در حوزه انتخاب سرمایه‌گذاری با چند متغیر و ماتریسی چندبعدی سر و کار داریم. به نظر می‌رسد تصمیم اخیر سازمان بورس در جهت عمیق شدن تحلیل و استفاده از نظرات شرکت‌های مشاوره سرمایه‌گذاری صورت گرفته است. اما اگر از بعد کلان به قضیه نگاه کنیم حرفه‌ای‌ترین تحلیل‌ها در بازار سرمایه از سوی اشخاص حقیقی که مجوزی نیز از سازمان بورس دریافت نکرده‌اند، به خریداران سهام اعلام می‌شود و این موضوع بیانگر آن است که نشت اطلاعاتی در بازار وجود دارد. در این میان به نظر می‌رسد نبود تقارن اطلاعاتی در بازار عوارضی را ایجاد کرده که سازمان بورس را بر آن داشته که از الگوی TTM برای اعلام سود شرکت‌ها استفاده کند. در واقع اطلاعات تاریخی یک مولفه موثر در انتخاب سرمایه‌گذاری است. اما در دنیای امروزی تاثیر اطلاعات آینده و اطلاعات محرمانه بیش از اطلاعات تاریخی بر ارزش ذاتی سهام موثر است.

با حذف سود پیش بینی شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران توقع دارند از دسترسی اطلاعات همسان و یکنواخت برخوردار باشند. اما واقعیت این است که دارندگان اطلاعات نهانی می‌توانند از راه‌های مختلف زودتر از سایر سرمایه گذاران به این اطلاعات دست پیدا کنند. به‌طوری‌که در حال حاضر پخش اطلاعات یک شرکت در فضای مجازی قبل از انتشار آن اطلاعات در سامانه کدال، به امری عادی در شبکه‌های مجازی تبدیل شده است که باید با این تخلفات برخورد جدی صورت پذیرد. در این راستا الزام هیات مدیره شرکت‌ها به افشای فوری اطلاعات یا ارائه آمار تولید و فروش و سایر اطلاعات مشابه به‌صورت ماهیانه و حتی زودتر، زیرساخت لازم را به منظور افشای این اطلاعات می‌طلبد. در راستای رسیدن به این هدف باید الزامات قانونی و قوانین بسیار سختگیرانه برای این امر تصویب شود. به نظر می‌رسد یکی از پارامترهای مهم دیگر در بازار سرمایه معاملات با کدهای واقعی دارندگان اطلاعات نهانی است؛ معاملات با کدهای پنهان در بسیاری از نمادها نشان از عدم تقارن اطلاعات یا ضعف و نیاز به اصلاح قوانین و مقررات دارد. به‌طوری‌که در بسیاری از بازارهای دنیا معاملات دارندگان اطلاعات نهانی به محض وقوع برای کل بازار افشا می‌شود. این امر سبب خواهد شد تا مدیران اطلاعات را در ساختاری که نهاد ناظر مشخص کرده، افشا کنند. به عبارت دقیق‌تر افشای اطلاعات به‌موقع عمق تحلیل را افزایش داده و موجب می‌شود بازار حذف سود پیش‌بینی را قبول کرده و محاسبات سود را بر اساس کارشناسی خود تعیین و مشخص کند. اما حذف سود پیش‌بینی با عدم الزام و اجرای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز حتما شرایط را نابرابرتر خواهد کرد و قطعا کارشناسان را با مشکلات متعددی مواجه خواهد ساخت،  به‌طوری‌که کارشناس در تونلی تاریک بدون دسترسی به اطلاعات درست امکان تعیین سود پیش‌بینی را نخواهد داشت.

از سوی دیگر الزام پیش‌بینی سود شرکت‌ها اگرچه نقایص متفاوتی را داشت، اما تا حدودی مدیران را به الزام افشای اطلاعات مجبور می‌کرد. این امر سبب می‌شد تا انحرافات افزایش قیمت سهام با سود اعلام شده، یک سیگنال مهم برای نهاد ناظر در جهت عدم تقارن اطلاعاتی در بازار محسوب شود. حال با حذف سود قابل پیش‌بینی باید منتظر نشست که نهاد ناظر چگونه می‌خواهد با پدیده گردش اطلاعات در شبکه‌های مجازی قبل از افشا در سامانه کدال یا وب‌سایت شرکت‌ها، عمق تحلیل را در بازار افزایش دهد. همچنین چگونه با دارندگان اطلاعات نهانی برخورد مناسب داشته باشد.

شاهین چراغی

فعال بازار سرمایه