کارشناسان معتقدند هرچند آلودگی هوا به یکی از چالش‌های بزرگ شهرها در عصر معاصر تبدیل شده است با این حال این مساله لاینحل نیست و فرمول‌های متعددی برای عبور از آن ارائه شده است. شهرهای متعددی که زمانی به‌عنوان مناطق آلوده محسوب می‌شدند امروز با اتخاذ تدابیر مدیریتی توانسته‌اند آسمانی پاک را در اختیار شهروندان خود قرار دهند. برای مثال مکزیکوسیتی که در سال ۱۹۹۲ آلوده‌ترین نقطه جهان بوده است امروز به یکی از شهرهای پاک تبدیل شده و این ثمره، تنها حاصل مدیریت صحیح بوده است.

این در حالی است که در سال ۱۳۹۰، تحقیقی در مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران برای اخذ یک نوع مالیات شهری جدید از پایتخت‌نشینان و مسافران روز این کلان‌شهر انجام شد که نتایج آن، همانند آنچه کارشناسان اقتصاد شهر طی سال‌های اخیر بر آن تاکید داشته‌اند، به شهرداری توصیه می‌کند، «از مصرف بنزین خودروهای سواری شهر تهران، مالیات سوخت اخذ کند.» اما نتایج این بررسی به‌رغم آنکه از پشتوانه تجربی عمده کشورهای توسعه یافته اروپا و آمریکا برخوردار بوده و پیامدهای مثبت طرح مالیات سوخت بر کیفیت اداره پایتخت و همین‌طور کیفیت زندگی در تهران، به خوبی در آن تشریح شده است، کل تحقیق در سال‌های گذشته از سوی مدیریت شهری قبل در بایگانی قرار گرفت و تهران تاکنون از یکی از پایدارترین منابع درآمدی دو منظوره محروم بوده است.

«مالیات شهری بر سوخت» یکی از انواع مالیات‌های سبز محسوب می‌شود که با اخذ آن از خودروسواران درون شهری توسط دولت‌های محلی در خیلی از کشورها، از یکسو «جریان تامین مالی پایدار» برای توسعه شهر – به‌خصوص توسعه سیستم‌ حمل و نقل عمومی- تقویت می‌شود و از سوی دیگر «سبک‌سازی تردد خودروهای شخصی» و در نتیجه کنترل ترافیک و «کاهش منابع متحرک آلاینده هوا» اتفاق می‌افتد.کارشناسان اقتصاد شهر در شرایط کنونی که هم افت شدید قیمت نفت، ضرورت کاهش مصرف سوخت را دو چندان کرده و هم اینکه، موج آلودگی شدید هوا در تهران، عرصه را برای ساکنان تنگ ساخته است، به مجموعه مدیریت شهری تهران پیشنهاد می‌کنند، طرح مالیات بر سوخت را با اختیاراتی که قانون‌گذار برای شورای شهر و شهرداری تعیین کرده است، به تصویب برسانند و اجرایی کنند. این طرح حتی اگر نیازمند اخذ مجوزهای قانونی از دولت و مجلس باشد، این وظیفه شهرداری تهران است که با تنظیم یک لایحه قوی و اثبات نیاز تهران به چنین مالیاتی، مسیر دریافت آن را فراهم کنند.

در صفحه باشگاه اقتصاددانان امروز این سوال را پیش روی صاحب‌نظران و کارشناسان حوزه شهری قرار داده ایم که از دیدگاه شما چه راهکارهایی می‌تواند در راستای افزایش سهم درآمدهای پایدار شهری در شهر تهران مورد استفاده قرار گیرد تا با استفاده از منابع این بخش بتواند به توسعه حمل و نقل عمومی کمک کند؟ در حال حاضر اخذ مالیات سوخت یا عوارض تردد خودروها یک منبع مالی رایج در بسیاری از شهرداری‌های دنیا است که با دریافت آن سه اتفاق در شهر رخ می‌دهد. اول آنکه جریان ترافیک کنترل می‌شود، دوم آنکه هزینه سفر با خودروی شخصی افزایش پیدا می‌کند و تمایل به حمل و نقل عمومی بیشتر می‌شود و نهایتا آنکه امکان توسعه حمل‌ونقل‌ عمومی از محل درآمد حاصل از مالیات سوخت محقق می‌شود که در واقع یک نوع درآمد پایدار برای شهرداری تامین می‌شود. اما آنچه مهم است اینکه به نظر می‌رسد ظاهرا شهرداری‌ها تمایل و علاقه‌ای برای دریافت این نوع مالیات ندارند.

اخبار مرتبط