صنعت نشر

امیر جهانی لودویگ فون میزس، فیلسوف و اقتصاددان برجسته دهه ۸۰ جمله معروفی دارد که می‌گوید: «بزرگ‌ترین خسرانی که در طول تاریخ به بشریت تحمیل شده است، همواره از سوی دولت‌های بد بوده است.» تعبیری که گرچه صحت دارد، اما در سال‌های بعد به نحو دیگری خود را به اثبات رساند. صفت بد برای دولت شاید تعبیری باشد که دیگر اهمیت سابق را نداشته باشد. امروزه به وضوح می‌توان مصادیق متعددی یافت که دولت در هر حوزه‌ای، ولو خیرخواهانه، ورود پیدا کرده است، بخش مربوطه از مسیر اصلی و جریان طبیعی خود خارج شده است و نتیجه به دست آمده با آنچه مد نظر مدیران تصمیم‌گیر بوده، متفاوت است.

این موضوع زمانی خود را پررنگ‌تر جلوه می‌دهد که حوزه‌های مربوطه، به اقتصاد، فرهنگ و اساسا مباحث اجتماعی مرتبط باشد. حوزه‌هایی که با ذات آدمی در ارتباط بوده و نمی‌توان مانند علوم دقیقه، آن را مهندسی کرد. یکی از مصادیق ورود دولت به یک بخش، یارانه یا کمک هزینه است که با هدف هدایت، انگیزش، ترغیب  و ... به آنها اختصاص می‌یابد تا مسیری طی شود که مطلوب تصمیم‌گیران است. برای مشاهده نمونه‌هایی از اینکه این مسیر به کجا ختم می‌شود، حوزه نشر را می‌توان مثال زد. افت شدید تیراژ کتاب و مطبوعات و نشریات، کاهش سطح مطالعه، افت کیفیت محصولات، کاهش مراجعات به کتابخانه‌ها، ایجاد رانت  در بخش‌های متعددی از این صنعت و بسیاری معضلات دیگر را باید در سیاست‌های چماق و هویجی دولت جست‌وجو کرد. آیا فضای موجود که حاصل تدبیر مدیران طی سالیان گذشته بوده است، آن میزان نویدبخش و امیدوار‌کننده است که بتوان استمرار آن را به دولتمردان توصیه کرد؟ باشگاه اقتصاددانان در پرونده امروز خود به موضوع یارانه در صنعت نشر و اثرات و عواقب سیاست‌های دولت در این بخش پرداخته است.