اصرار ترامپ بر کاهش نظارت بر بانک‌ها

دوره چهار ساله ریاست خانم یلن بر بانک مرکزی، سوم ماه فوریه یعنی حدود سه ماه دیگر پایان می‌یابد. در روزهای اخیر گمانه‌زنی‌ها درباره کسی که طی چهار سال آینده بر بانک مرکزی ریاست خواهد کرد افزایش یافته است. سه تن از افرادی که اطلاعاتی درباره گزینه مورد نظر آقای ترامپ دارند معتقدند جروم پاول رئیس بعدی بانک مرکزی آمریکا خواهد بود. با آنکه هنوز تصمیم‌گیری در این زمینه انجام نشده و ممکن است نظر آقای ترامپ تغییر کند، اما نظر مثبت به آقای پاول شانس خانم یلن برای ریاست بر بانک مرکزی را برای دومین دوره کم کرده است. گفته شده این هفته ترامپ تصمیم خود را اعلام می‌کند. هفته گذشته احتمال انتخاب آقای پاول سبب کاهش ارزش دلار و رشد شاخص‌های مالی در بورس آمریکا شد. از دید سرمایه‌گذاران، انتخاب آقای پاول به معنای تداوم مسیری است که خانم یلن در حوزه سیاست‌های پولی طی کرده است. برخی کارشناسان و افراد مطلع می‌گویند مشاوران ترامپ او را به انتخاب آقای پاول یا آقای تیلور سوق داده‌اند. وزیر دارایی آمریکا مایل است آقای پاول انتخاب شود؛ در حالی که مایک پنس، معاون ترامپ به انتخاب آقای تیلور علاقه مند است.

آقای پاول ۶۴ ساله، یک جمهوری‌خواه است که از سوی باراک‌اوباما، رئیس‌جمهوری قبلی آمریکا در سال ۲۰۱۲ به عضویت در هیات مدیره بانک مرکزی انتخاب شد و همواره از مواضع خانم یلن در حوزه سیاست‌های پولی، یعنی افزایش تدریجی نرخ‌های بهره حمایت کرده است. ترامپ مصاحبه خود با نامزدهای تصدی ریاست بانک مرکزی را پایان داده است.ترامپ نوزدهم ماه جاری میلادی با خانم یلن نیم ساعت صحبت کرد. ترامپ پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از خانم یلن ستایش کرده است اما این به آن معنا نیست که او گزینه مورد نظر ترامپ خواهد بود. آقای تیلور نیز پس از مذاکره یک ساعته با ترامپ او را تحت تاثیر قرار داده است. ترامپ اخیرا دو بار گفته است دیگر به انتخاب آقای کوهن فکر نمی‌کند. او به مشاورانش گفته است که کوهن در شغل کنونی خود در کاخ سفید خوب عمل کرده و در آینده به وجود او نیاز خواهد بود.از سوی دیگر آقای وارش از حمایت وزیر دارایی بی‌بهره است البته دلیل این امر هنوز مشخص نیست. آقای وارش سال‌ها عضو هیات مدیره بانک مرکزی بود و طی این دوره مورد انتقاد بسیاری از اقتصاددان‌ها قرار گرفت.

فردی که در سمت ریاست بر بانک مرکزی آمریکا قرار خواهد گرفت از جهات مختلف بر شرایط اقتصادی این کشور تاثیر خواهد گذاشت. برای مثال مصرف‌کنندگان آمریکایی می‌دانند که سیاست‌های پولی بانک مرکزی بر میزان سودی که از سپرده‌های‌شان می‌گیرند و سودی که باید برای دریافت وام مسکن پرداخت کنند تاثیر می‌گذارد. خانم یلن طرفدار افزایش تدریجی نرخ‌های بهره بود اما آقای پاول معتقد است رشد نرخ‌ها باید سریع تر انجام شود البته اگر شاخص‌های اقتصادی اجازه این کار را بدهند.

نکته مهم دیگر این است که دیدگاه رئیس بعدی بانک مرکزی آمریکا درباره افق اقتصاد بسیار مهم است. آقای پاول و خانم یلن معتقدند روند بهبود شرایط اقتصادی همچنان شکننده است زیرا جمعیت آمریکا در حال پیر شدن است، رشد بهره وری کند بوده و شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان هنوز نسبت به آینده نگرانی‌هایی دارند در نتیجه به عقیده این دو نفر، افزایش نرخ‌های بهره باید تدریجی باشد اما آقای وارش و تیلور معتقدند اگر نرخ‌های بهره هر‌چه سریع‌تر بالا برده نشود در آینده نزدیک نرخ تورم به حدی بالا می‌رود که ضروری خواهد بود نرخ‌های بهره به میزان قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد.

بسیاری از تحلیلگران معتقدند اجرای این برنامه یعنی افزایش سریع نرخ‌های بهره سبب بازگشت رکود به اقتصاد آمریکا و لطمه به اقتصاد جهان خواهد شد. نکته مهم دیگر این است که رئیس بعدی بانک مرکزی بر تغییر و اصلاح مقررات این نهاد تاثیری بزرگ خواهد داشت. خانم یلن و آقای پاول طرفدار نظارت سختگیرانه تر بانک مرکزی بر بانک‌های بزرگ و نهادهای مالی و رفتار احتیاط‌آمیز بانک‌ها هستند. برای مثال آنان معتقدند بانک‌ها باید سرمایه بالاتری   در اختیار داشته باشند تا در صورت بروز بحران از آن استفاده کنند.

ترامپ معتقد است این نوع احتیاط‌ها دیگر لازم نیست، زیرا مقررات یاد شده سبب می‌شود توانایی بانک‌ها برای وام دادن کمتر شود. این یکی از حوزه‌های اختلاف نظر بین خانم یلن و ترامپ است. تحلیلگران می‌گویند انتخاب ترامپ تاثیر بزرگی در وضعیت سیاست‌های پولی بانک مرکزی نخواهد داشت زیرا رئیس بانک مرکزی تنها یکی از ۱۷ عضو کمیته سیاست‌گذاری است که ۱۲ نفر آنها حق رای دارند و آنها از سیاست‌های کنونی بانک مرکزی حمایت می‌کنند اما باید به این نکته اشاره شود که رئیس بانک مرکزی سکان این کمیته را در دست دارد و سه تا پنج عضو کمیته خواستار افزایش سریع تر نرخ‌های بهره برای مقابله با تورم هستند و ممکن است در حمایت از رئیس جدید موضع‌گیری کنند. از سوی دیگر ترامپ نیز می‌تواند در ترکیب هیات مدیره بانک مرکزی تغییرات ایجاد کند. به این ترتیب، این باور که فرقی ندارد رئیس جدید بانک مرکزی آمریکا چه کسی باشد صحیح به نظر نمی‌رسد.

سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان نسبت به دیدگاه‌های رئیس بانک مرکزی حساس هستند. شرایط اقتصادی آمریکا هنوز به ثبات کافی نرسیده و احتمال بروز بحرانی دیگر وجود دارد. رئیس بانک مرکزی آمریکا باید بتواند در این مواقع به درستی تصمیم‌گیری کند و مردم باید به او و عملکردش اعتماد داشته باشند؛ به ویژه باید به این نکته توجه داشت که برنامه‌های ترامپ تاکنون لطماتی به اقتصاد آمریکا وارد کرده و اگر این شرایط ادامه پیدا کند وجود یک فرد منطقی و قابل اعتماد در سمت ریاست بانک مرکزی که به استقلال بانک مرکزی اعتقاد دارد از بروز شوک جلوگیری خواهد کرد.ترامپ تلاش کرده از مقررات دست و پاگیر در حوزه‌های مختلف بکاهد. او به احتمال زیاد کسی را برای تصدی سمت ریاست بر بانک مرکزی انتخاب خواهد کرد که مخالفتی با کاهش سختگیری مقررات بانک مرکزی نداشته باشد.