آغاز فاز پنجم «خرید شفاف»؛ درج همزمان قیمت تولیدکننده و مصرفکننده بر ۵۰هزار قلم کالا
فرمول رسمی درج قیمت
در مرحله پنجم نیز ۵۰هزار قلم کالای دیگر مشمول درج قیمت تولیدکننده و مصرفکننده شدند. البته برخی از کالاها نیز از اجرای طرح مذکور مستثنی هستند که شامل ۱۳ گروه کالایی می‌شود. این ۱۳ گروه کالایی اقلام دارویی و پزشکی، مواداولیه و کالاهای واسطه‌‌‌‌‌‌‌‌ای غیرقابل عرضه به مصرفکننده نهایی، انواع البسه، پارچه و پوشاک، انواع طلا، جواهر و زیورآلات، انواع صنایع‌دستی و محصولات کشاورزی غیربسته‌‌‌‌‌‌‌‌بندی بوده است. دیگر گروه‌ها شامل محصولات بورسی و کالاهای عرضه‌شده در بورس، انواع قطعات، ابزار و لوازم غیربسته‌‌‌‌‌‌‌‌بندی، انواع مصالح ساختمانی غیرقابل بستهبندی، محصولاتی که امکان بستهبندی ندارند، انواع لوازم‌‌‌‌‌‌‌‌التحریر غیرقابل بستهبندی، گوشت، مرغ، تخممرغ، شکر و برنج و کالاهای صنفی که در محل تولید عرضه می‌شوند مانند آش، حلیم، قنادی و... هستند. البته قرار است برخی از این گروه‌های کالایی در مرحله ششم وارد مرحله اجرای این طرح شوند. علاوه‌بر این، واردکنندگان نیز در راستای اجرای طرح خرید شفاف یا همان درج قیمت تولیدکننده و مصرفکننده، در مرحله پنجم مکلف شدند تا قیمت وارداتی و قیمت مصرفکننده را روی کالا درج کنند.
تکلیف واردکنندگان در طرح خرید شفاف
محسن حسینلویی، مدیرکل نظارت بر خدمات عمومی و شبکههای توزیعی و اقتصادی سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان گفته است: در کالاهای وارداتی، قیمت واردکننده درج می‌شود که در این قیمت، مالیات ارزش‌افزوده و سود واردکننده نیز لحاظ شده و ضرایب سود عمدهفروشی و خردهفروشی نیز به آن اضافه شده و حداکثر قیمت مصرفکننده روی کالا درج می‌شود و عرضه‌‌‌‌‌‌‌‌کنندگان می‌توانند پایین‌تر از حداکثر قیمت مصرفکننده با یکدیگر رقابت کرده و کالای خود را به فروش برسانند. روی کالا، قیمت واردکننده و حداکثر قیمت مصرفکننده درج می‌شود و خرده‌‌‌‌‌‌‌‌فروشان مکلف هستند که در این بازه قیمتی کالا را عرضه کنند.
او همچنین در مورد روند اطلاع از اصالت کالا و شناسه آن برای خریداران، توضیح داد: این موضوع بستگی به نوع و ماهیت کالا دارد، برای مثال خریداران موبایل و تبلت می‌توانند از سامانه گارانتی که موجود است، استعلام بگیرند تا هم از اصالت کالا مطمئن شوند و هم از قاچاق بودن یا وارداتی بودن آن خبردار شوند. کالای بدون شناسه، قاچاق محسوب می‌شود و خریداران در صورت مشاهده کالای قاچاق، موارد را به‌شماره ۱۲۴ اعلام کنند تا سازمان‌های صنعت، معدن و تجارت استان‌ها اقدام کنند.
جزئیات مرحله پنجم طرح خرید شفاف
به گزارش خبر‌گزاری صداوسیما، محمدصادق مفتح قائممقام وزیر صمت در امور بازرگانی نیز درخصوص حداکثر قیمت مصرفکننده نیز گفت: هزینههای حمل و توزیع کالا، بسته به اینکه بازار عرضه نهایی چه مقدار از محل تولید و واحد تولیدی فاصله دارد، متفاوت خواهد بود. او کالاها را به دو دسته دارای گردش سریع و گردش کند تقسیم کرد و گفت: کالاهای غذایی دارای گردش سریع و کالاهای لوازم‌‌‌‌‌‌‌‌خانگی دارای گردش کند هستند. ضرایب این کالاها متفاوت است و با توجه به تفاوت‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف کالاها از نظر وزنی هزینههای حمل نیز متفاوت است که برای سهولت کار مصرفکننده نهایی، حداکثر سود ۲۰درصد برای کالاهای گردش سریع و ۳۰درصد برای کالاهای گردش کند، در نظر گرفته‌شده است. قائممقام وزیر صمت در امور بازرگانی درخصوص در‌نظر‌گرفتن حداکثر سود در اقدام جدید که قیمت تولیدکننده و مصرفکننده همزمان درج می‌شود، افزود: حدود قیمت برای مصرفکننده نهایی مشخص می‌شود و مصرفکننده نهایی می‌‌‌‌‌‌‌‌داند که کالاها را حداکثر با چه قیمتی باید خریداری کند.
مفتح با بیان اینکه در چهار گروه کالایی حداکثر قیمت مصرفکننده در کنار قیمت تولیدکننده نیز درج شده است، ادامه داد: کالاهای جدید مشمول طرح نیز دارای حداکثر قیمت مصرفکننده خواهند بود و همه واحدهای تولیدی مکلف هستند که حداکثر قیمت مصرفکننده و قیمت درب کارخانه (تولید) را همزمان درج کنند. اینکه کالا با درج همزمان قیمت تولیدکننده و مصرفکننده از درب کارخانه خارج شده و در فروشگاه و محل عرضه به‌‌‌‌‌‌‌‌دست خریدار نهایی برسد، زمان می‌‌‌‌‌‌‌‌برد. البته این زمان برای کالاهای گردش سریع (پرمصرف) به سطح بازار کمتر از یک‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه خواهد بود. قائممقام وزیر صمت در امور بازرگانی تاکید کرد: اگر واحد صنفی کالایی را بالاتر از حداکثر قیمت مصرفکننده به فروش برساند، به‌‌‌‌‌‌‌‌طور حتم گران‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی کرده است. قیمت مصرفکننده درج‌‌‌‌‌‌‌‌شده در واقع حداکثر قیمت و سقفی است که خریدار نهایی باید برای یک کالا بپردازد و مرز گران‌‌‌‌‌‌‌‌فروشی برای خریدار نهایی بدون ورود مکانیزم‌‌‌‌‌‌‌‌های نظارت بر بازار به‌‌‌‌‌‌‌‌طور کامل مشخص خواهد بود. ایجاد رقابت در سطح فروش و بازار توزیع، از دیگر مزایای این طرح است.
قائممقام وزیر صمت در امور بازرگانی در بخش دیگری از سخنان خود به ماده ۱۵ قانون نظام صنفی اشاره کرد و ادامه داد: بر اساس این ماده، تمامی واحدهای صنفی مکلف هستند که قیمت کالا را روی قفسه درج کنند.
حداکثر سود مجاز خرده/ عمدهفروشی
بر اساس این گزارش و مطابق اعلام سازمان حمایت، ضرایب پخش، عمدهفروشی و خردهفروشی، درصدهای مجازی است که عوامل تامین و توزیع کالا، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی که بر اساس ضوابط قانونی مجوز توزیع و عرضه کالا را دارند، می‌توانند بابت جمع سود و هزینه‌ها به قیمت خرید طبق فاکتور اضافه کرده و نسبت به فروش در مقطع عمده یا خرده اقدام کنند.
حداکثر درصد ضرایب سود عمدهفروشی، خردهفروشی و پخش کالا هم با تصویب هیات تعیین و تثبیت قیمت تعیین می‌شود. بر اساس ضوابط و دستورالعمل‌های صادره، قیمت کالاها در مبادی تامین، توزیع و عرضه در دو مقطع قیمت تولیدکننده و قیمت مصرفکننده اعلام می‌شود. قیمت تولیدکننده با احتساب قیمت تمام شده، سود قانونی و مالیات ارزش‌افزوده تعیین می‌شود و قیمت مصرفکننده با اضافه‌کردن ضرایب مصوب به قیمت تولیدکننده درج خواهد شد.
حداکثر درصد ضرایب سود مصوب پخش کالا هم بابت مجموع سود و هزینههای شرکت‌های پخش جهت بازاریابی و تحویل کالا به واحدهای خردهفروشی تعیین‌شده که بر قیمت فروش واحد تولیدی یا واردکننده قابل اعمال است. حداکثر مبلغی که جهت محاسبه قیمت مصرفکننده از تامین‌کننده تا مصرفکننده می‌تواند به قیمت تولیدکننده/ واردکننده اضافه شود شامل مجموع ضریب سود پخش و سود خردهفروشی است، بنابراین وجود هر عامل یا واسطه دیگری در این فاصله که موجب افزایش ضریب شود، مجاز نیست و اعمال ضرایب مجدد تخلف محسوب می‌شود.
حال در جدیدترین نامه‌نگاری عباس تابش، رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان به روسای سازمان صمت استان‌ها، ضرایب سود و هزینه شبکههای توزیع و عرضه ۹۱ قلم کالا ابلاغ شد که بر اساس آن سود عمدهفروشی و خردهفروشی ۵ گروه کالایی که جزو کالاهای مصرفی مردم هستند، مجموعا از ۱۰ تا ۱۴درصد تعیین‌شده است.
در این نامه آمده است: با توجه به جلسات پیشین هیات تعیین و تثبیت قیمت‌ها و تصمیمات در راستای بررسی، محاسبه و کنترل عوامل موثر در قیمت تمام‌شده کالا و خدمات و سیستم‌های مربوط به توزیع تا مرحله مصرف و ابلاغیه‌های مقام عالی وزارت در این‌خصوص و در راستای اجرای طرح شفاف‌سازی قیمت و درج قیمت تولیدکننده و مصرفکننده و حسب درخواست‌های متعدد واصله از سوی بنگاه‌های اقتصادی، سود و هزینههای شبکههای توزیع و عرضه به همراه توضیحات مرتبط، جهت اجرا و نظارت ابلاغ می‌شود. با توجه به اینکه حسب بررسی‌های صورت‌گرفته توسط این سازمان هزینههای مربوط به ضرایب اعمالی، قبلا در قیمت کالاها لحاظ شده است، بنابراین هرگونه افزایش قیمت به بهانه مصوبه ابلاغی ممنوع بوده و بر این اساس ضرایب افزایشی از محل جابه‌جایی هزینههای مرتبط در حلقه‌های دیگر تامین و توزیع پوشش داده می‌شود. همچنین این ابلاغیه جزئیات حداکثر درصد ضرایب سود و هزینههای شرکت‌های پخش کالا را نیز اعلام کرده است.
در گروه اول که شامل کالاهایی اعم از زعفران، انواع آجیل و خشکبار بستهبندی، عسل، انواع گوشت، مرغ، ماهی و مواردی مشابه بستهبندی، انواع چای، قهوه، دمنوش و موارد مشابه، ادویه‌جات و انواع مکمل‌های غذایی است، حداکثر ضریب مربوط به سود هزینههای پخش، ۱۰درصد است.
در گروه دوم کالایی که شامل انواع روغن خوراکی، قند و شکر، انواع حبوبات، غلات، برنج بستهبندی و موارد مشابه، انواع پودر کیک، ژله و... و آرد و موارد مشابه، انواع محصولات لبنی اساسی و تنظیم‌بازاری، انواع رشته ماکارونی، پودر لباسشویی، صابون و شامپو، انواع پلاستیک، نایلون و موارد مشابه، تخممرغ و انواع کنسرو گوشتی است، حداکثر ضریب مربوط به سود و هزینههای پخش، ۱۱درصد است.
در گروه سوم کالایی که شامل انواع محصولات بهداشتی و آرایشی، انواع محصولات شوینده و پاک‌کننده، انواع محصولات لبنی، انواع محصولات سلولزی، انواع نان بستهبندی، انواع کمپوت، کنسرو غیرگوشتی، سس، رب، مربا، کشک، ترشیجات و موارد مشابه است نیز این ضریب ۱۲درصد اعلام‌شده است.
انواع آبمیوه، آبلیمو، سرکه، نوشابه گازدار، شربت، عرقیجات و موارد مشابه، انواع بیسکوئیت، شکلات، ویفر، شیرینی، تنقلات، نبات و موارد مشابه، انواع چیپس، پفک، اسنک و موارد مشابه، انواع سبزی، صیفی و میوه بستهبندی، انواع سبزی فریزشده و موارد مشابه و انواع غذاهای آماده و نیمه‌آماده و فرآورده‌های گوشتی از قبیل سوسیس و کالباس و... که در گروه چهارم کالایی قرار گرفته‌اند نیز با حداکثر ضریب سود و هزینههای پخش ۱۳درصدی می‌توانند عرضه شوند.
گروه پنجم کالایی شامل آب‌معدنی و نمک بستهبندی کیسه‌ای است که ضریب مربوط به سود و هزینههای پخش برای آنها ۱۴درصد تعیین‌شده است.
