گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» از سه‌راه امین‌حضور و خیابان جمهوری نشان می‌دهد
اولویت؛ لوازم خانگی قاچاق
طمع مدیران
فروشنده نمایندگی سامسونگ می‌گوید که تلویزیون‌های سام قرار است جای سامسونگ را در بازار بگیرند «اما بعید است چون کیفیت لازم را ندارند». می‌گوید که میزان قابل توجهی از لوازم خانگی برند در انبار بنکدارهایی است که قیمت را هم آنها مشخص می‌کنند: «همان کارخانه سام الکترونیک تلویزیون‌های سام را تولید می‌کند و می‌گویند که از وسایل سامسونگ استفاده می‌شود، اما کیفیت محصولات این را نمی‌گوید.» به گفته این فروشنده خیابان جمهوری پیش از اینکه قیمت دلار بالا برود در بعضی از اجناس بین برند ایرانی و خارجی رقابت وجود نداشت، اما الان بازار آماده رقابت است: «برای مثال قیمت یکی از یخچال‌های برند اسنوا با سامسونگ اختلاف ۵ میلیونی داشت و قاعدتا مردم سامسونگ را انتخاب می‌کردند اما الان اختلاف قیمت بالای ۲۰ میلیون است.» او از یخچالی می‌گوید که در سال ۹۷ معادل ۲۰ میلیون قیمت داشته و الان به ۷۰ میلیون تومان رسیده است: «۷۰ میلیون غیرمنطقی است، اگر قرار بود بر اساس دلار هم بالا برود باید کمتر از این مقدار می‌شد. ناگفته نماند که قیمت جنس‌های ایرانی هم بالا رفته.» او در پاسخ به این سوال که اگر جنس ایرانی قدرت رقابت دارد و داخل کشور تولید می‌شود، چرا گران است می‌گوید که بخشی از گرانی به خاطر قیمت بالای قطعات است اما «دلیل اصلی سود کلان مدیران است. بازار به هم ریخته و قیمت‌ها نجومی بالا رفته. مردم هم بر اساس نیاز لوزام خانگی می‌خرند نه تفریح و عملا مجبورند. مدیران هم قیمت را بالا می‌برند.» به گفته او اختلاف قیمت یکی از تلویزیون‌های سامسونگ با اسنوا ۳۰۰ هزار تومان بود اما الان به هفت میلیون تومان رسیده است. با این احتساب که قیمت آن تلویزیون ایرانی از ۳میلیون و ۹۰۰ هزار به ۱۰ میلیون تومان رسیده است: «دلیل اصلی گرانی سامسونگ هم احتکار اجناس توسط بنکداران است. دولت هم کنترلی روی بازار ندارد. هر زمان و به هر میزان و به هر قیمتی که بخواهند جنس را به بازار عرضه می‌کنند. جنس قاچاق هم در بازار فراوان است.»
افزایش ۷۰درصدی تقاضای جنس قاچاق
فروشنده دیگری هم حرف او را تایید می‌کند و می‌گوید: «اگر کرونا نبود قاچاق بیشتر هم می‌شد کرونا حتی روی بازار جنس‌های قاچاق هم تاثیر گذاشته است.» به گفته او تقاضای جنس قاچاق نسبت به دوسال پیش ۷۰ درصد بیشتر شده است: «الان همه دنبال جنس قاچاق می‌گردند مگر اینکه کالای ایرانی بردارند. مشتری داشتم برای دختر اولش یخچال سامسونگ خرید ۱۳میلیون و سه سال بعد وقتی برای خرید جهیزیه دختر دوم آمد آن یخچال به ۶۰میلیون رسیده بود. خب من هم بودم با این قیمت‌ها مسلما جنس قاچاق می‌خریدم. ارزان‌تر است و خودش هم می‌تواند گارانتی کند. قیمت‌ها حساب و کتاب خاصی ندارد.» به گفته او از ابتدای سال قیمت برخی از اجناس سه برابر شده است و شرکت‌هایی که قرار بود نیاز بازار به ال‌جی و سامسونگ را پاسخگو باشند نتوانستند موفق بشوند: «جی‌پلاس که چینی است و سام هم همان سام‌سرویس است که می‌گویند از تجهیزات سامسونگ استفاده می‌کند. راست و دروغش را نمی‌دانم، اما افراد کمی هستند که مشتری آنها باشند الان همه خواستار جنس قاچاق بدون گارانتی هستند. اگر هفته‌ای ۱۰ کالا بفروشم ۹ کالا جنس قاچاق است.»
اختلاف اندک قیمت جنس ایرانی و قاچاق
نکته جالب فاصله اندک قیمت جنس ایرانی و قاچاق است. یکی از فروشندگان خیابان جمهوری می‌گوید بازار پر شده از جنس قاچاق؛ «برای مثال یکی از تلویزیون‌های اسنوا ۱۵میلیون است درحالی که مدل قاچاق سامسونگ آن را در بازار می‌توان با ۲۰میلیون خرید.» او در پاسخ به این سوال که چرا جلوی جنس قاچاق را نمی‌گیرند، می‌گوید: «کی بگیره؟ بازار دست دو دسته است. کسانی که جنس قاچاق می‌آورند و کسانی که کالای برند را احتکار کرده‌اند. به گفته او یکی از دلایل عدم موفقیت اجناس ایرانی در بازار همین موضوع است: «از این مساله که بگذریم بدون تعارف مشتری می‌تواند در برندهای چینی جنس باکیفیت هم پیدا کند این در حالی است که با کمی بالا بردن پول خرید می‌تواند قاچاق برندهایی مثل سامسونگ و ال‌جی را که کیفیت بالایی دارند بخرد.» این فروشنده نیز می‌گوید که ۸۰درصد تقاضای مشتری‌ها برای جنس قاچاق است: «به گارانتی هم اهمیت نمی‌دهند. قبلا گارانتی برای مشتری خیلی مهم بود، اما الان شرکت‌هایی هستند که حتی با حضور در منزل کالا را گارانتی می‌کنند. مردم هم پولشان را از سر راه نیاوردند که مثلا ۵۰میلیون بابت تلویزیون پول بدهند یا ۲۰ میلیون بابت جنس بی‌کیفیت، قاچاق می‌خرد خودش گارانتی می‌کند.» او می‌گوید برای خرید جنس قاچاق هم باید حواس مشتری جمع باشد: «تا دلت بخواهد تلویزیون‌های چینی را به اسم برندهای سامسونگ و ال‌جی و حتی سونی می‌فروشند. اگر کاسب نباشی و جنس را نشناسی برای یک کالای چینی باید ۲۰ تا ۳۰ میلیون پول بدهی.»
بازار در اختیار قاچاقچیان
مشاهدات «دنیای اقتصاد» از بازار لوازم خانگی نشان می‌دهد افرادی که توانایی مالی دارند حاضر هستند جنس قاچاق بدون گارانتی بخرند. دو برند کره‌ای که تا پیش از تحریم‌ها ۶۰ درصد بازار را در اختیار داشتند و مدعی تولید داخل بودند با قطع همکاری طرف کره‌ای مشخص شد که نمی‌توانند بازار را تامین کنند و همین خلأ عامل اصلی افزایش قیمت‌ها در بازار شد و زمانی که با حمایت دولت قطعات چینی را جایگزین کردند نتوانستند حتی به کیفیت برندهای ایرانی برسند.
