افت فشار تجارت کالایی به محدوده قرمز

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» به نقل از سازمان تجارت جهانی، «شاخص تجارت کالایی سازمان تجارت جهانی» اطلاعاتی لحظه‌ای از جریان تجارت کالایی جهان بر اساس روندهای گذشته ارائه می‌کند. ارقام کنونی این شاخص که فاز اولیه پیامدهای «کووید-۱۹» را در بر دارد، بیانگر آن است که روند نزولی جریان تجارت کالایی جهان هنوز به کف نرسیده است. این یافته‌ها با برآوردهای گزارش قبلی سازمان که در تاریخ ۸ آوریل منتشر شده بود نیز سازگار است، گزارشی که در آن پیش‌بینی شده بود تجارت کالایی جهان بسته به طول ماندگاری پاندمی و کارآیی واکنش‌های سیاستی، در سال ۲۰۲۰ بین ۱۳ تا ۳۲ واحد کاهش خواهد یافت. به گزارش «سازمان تجارت جهانی»، مقدار ۱۰۰ شاخص به معنی ثبات جریان تجارت، مقدار زیر ۱۰۰ به معنی کاهش جریان تجارت و مقدار بالای ۱۰۰ به معنی افزایش تجارت کالایی جهان در ماه‌های آتی است. بر این اساس در حال حاضر تمام زیربخش‌های «شاخص تجارت کالایی» به‌طور قابل ملاحظه زیر روند میانگین ۱۰۰ واحدی دارند: شاخص تولیدات خودرویی به خاطر فروپاشی تولید و فروش ماشین در اقتصادهای اصلی مقدار ۷/ ۷۹ واحدی را تجربه می‌کند، سطحی که ضعیف‌ترین وضعیت در میان زیربخش‌های شاخص کل است. کاهش شدید در شاخص آینده‌نگر سفارش‌های صادراتی – و رسیدن این شاخص به سطح ۳/ ۸۳ واحد – پیشنهاد می‌کند که ضعف تجارت جهان در کوتاه‌مدت ادامه خواهد داشت. کاهش و مقادیر ۸۸ واحدی شاخص بار هوایی و ۵/ ۸۸ واحدی کانتینر دریایی نیز حکایت از ضعف تقاضای کالاهای مورد تجارت و همچنین اخلال در زنجیره عرضه به خاطر اتخاذ اقدامات مقابله با شیوع «کووید-۱۹» دارد. در این رابطه تنها دو شاخص اجزای الکترونیک با مقدار ۹۴ واحد و محصولات خام کشاورزی با مقدار ۷/ ۹۵ واحدی هستند که با قرار داشتن در نزدیکی سطح میانگین ۱۰۰، نشان از روند تا حدودی باثبات تجارت این کالاها در ماه آتی دارند.  چشم‌انداز تیره جریان تجاری در حالی است که حتی پیش از شیوع پاندمی نیز تجارت جهان روندی نزولی داشت، روندی که عمدتا ناشی از تنش‌های تجاری میان اقتصادهای اصلی دنیا و رشد ضعیف اقتصادها بود. بر این اساس آمارهای «سازمان تجارت جهانی» نشان می‌دهد حجم تجارت کالایی جهان در سال ۲۰۱۹ برای اولین بار از سال ۲۰۰۹ که جهان با بحران مالی کم‌سابقه مواجه شد، ۱/ ۰ درصد کاهش یافت. هر چند تجارت در فصل آخر سال گذشته ضعیف بود، اما بعید به نظر می‌رسد این ضعف ناشی از اثرات «کووید-۱۹» بوده باشد چرا که اولین مورد ابتلا به ویروس در آخرین روزهای ۲۰۱۹ گزارش شد. به عقیده کارشناسان پس از دهه‌ها همکاری نزدیک میان کشورها، طاعون ویروس کرونا می‌تواند تیر خلاصی برای روند رو به زوال جهانی شدن باشد. روند معکوس جهانی شدن که از بحران مالی ۲۰۰۸ آغاز شد عمدتا ناشی از نگرانی‌هایی بوده است که پیرامون اثرات مخرب آزادسازی تجاری بر مشاغل و محیط زیست وجود داشته.

به گزارش روزنامه انگلیسی «گاردین» جهانی شدن موجب شد اقتصاد کشورها به شدت به زنجیره‌های عرضه گسترش یافته در سراسر جهان وابسته شوند. بر این اساس زوال جهانی شدن می‌تواند کسب وکارها را تشویق کند تا تامین‌کنندگانی در نزدیکی مرزهای ملی خود را برگزینند، چرا که علاوه بر مصون ماندن در برابر اختلالات آینده موجب ایجاد شغل در کشورشان و کاهش انتشار کربن می‌شود.

گرالدین سانداستورم، رئیس صندوق سرمایه‌گذاری جهانی «پیمکو» در این رابطه می‌گوید: «با برداشته شدن محدودیت‌ها، اقتصادها در نهایت از رکود ناشی از پاندمی بهبود خواهند یافت، اما بازگشت به روال قبلی با تردیداتی مواجه است.» او ادامه می‌دهد: «با نمایان شدن ناکارآمدی‌های گذشته و توسعه ترجیحات جدید، به نظر می‌رسد تغییراتی که کووید-۱۹ ایجاد کرده ماندگارتر از تصورات ما و با عواقب بسیار بیشتر باشند.»