عطش برای توافق تجاری

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» به نقل از خبرگزاری «رویترز»، روز سه‌شنبه شرکت‌های خصوصی چین حداقل ۱۰ کشتی‌باری از سویای تولید آمریکا خرید کردند. این خرید چینی‌ها از سویای آمریکا که حجم آن بالغ بر ۶۰۰ هزار تن است، بزرگ‌ترین واردات شرکت‌های خصوصی این کشور از ماه جولای محسوب می‌شود. به عقیده کارشناسان خرید گسترده شرکت‌های چینی از سویای آمریکا می‌تواند نشانه‌ای دیگر از امکان کاهش تنش‌های تجاری میان واشنگتن-پکن باشد. پس از اعلام این خبر قراردادهای آتی برای دانه‌های روغنی سویا در بورس شیکاگو به بالاترین میزان یک ماه اخیر خود افزایش یافت. ماه گذشته بود که چینی‌ها در واکنش به تهدید ترامپ مبنی بر افزایش تعرفه واردات کشورشان، خرید خود از محصولات کشاورزی آمریکا را متوقف کردند.

در این رابطه هفته گذشته نیز پکن تعهدات خود برای خرید محصولات کشاورزی آمریکا- شامل خوک و دانه‌های روغنی سویا که ارزشمندترین اقلام صادراتی این کشور هستند- را تجدید کرد. خرید حجم گسترده‌ محصولات کشاورزی یکی از اصلی‌‌ترین خواسته‌های آمریکا در دستیابی به توافق تجاری با چین است. با این حال با وجود تعهد چینی‌ها برای خرید محصولات کشاورزی آمریکا، اما اختلاف نظرهای دو کشور در سایر موضوعات به قوت خود باقی مانده است. به گزارش «رویترز» قراردادهای خریدی که روز سه‌شنبه امضا شدند، از زمانی که در ماه جولای ۲۰۱۸ پکن واردات دانه‌های روغنی سویا از ایالات‌متحده را هدف تعرفه ۲۵ درصدی قرار داد، بزرگ‌ترین خرید شرکت‌های خصوصی چین از این محصولات تولید آمریکا است. البته اوایل این ماه این تعرفه‌ها دوباره ۵ درصد دیگر افزایش یافت.

پیش از این عمده خریدهای سویای تولید آمریکا توسط شرکت‌های دولتی چین بوده که معاف از افزایش شدید تعرفه‌های واردات بوده‌اند. در ماه جولای نیز پکن معافیت ۵ واردکننده خصوصی کشورش از حبوبات آمریکا را که قصد ورود محموله‌های خود تا انتهای سال را داشتند پیشنهاد کرده بودند، هر چند پیش از اینکه خریدها به تعویق بیفتند تعداد معدودی از این معاملات نهایی شدند. اوایل روز سه‌شنبه پکن اعلام کرد شرکت‌های کشورش درخصوص قیمت محصولات کشاورزی پرس‌وجو می‌کردند. جک اسکویل، معاون رئیس «گروه قیمت قراردادهای آتی» در شیکاگو در این رابطه می‌گوید: «بسیار تحت‌تاثیر قرار گرفتم یک روز پس از اینکه دولت چین به تجار خصوصی اجازه خرید محصولات سویای آمریکا را داد، ما در مدت زمان کوتاهی با این حجم گسترده خریدها مواجه شدیم. مشخص است آنها تلاش می‌کنند نشان دهند در صورتی که روابط تجاری دو کشور به وضعیت عادی بازگردد می‌توانند در مدت زمان کوتاهی کارهای زیادی انجام دهند.»

صادرات دانه‌های روغنی سویای آمریکا به چین به‌عنوان بزرگ‌ترین خریدار جهانی این محصول، از زمان بالا گرفتن تنش‌های تعرفه‌ای دو کشور کاهش چشمگیر یافته بود. با این حال عرضه گسترده منجر به کاهش قیمت این محصول به پایین‌ترین سطح یک دهه اخیر شد، امری که سوددهی کشاورزان آمریکایی را با چالش مواجه ساخت. البته از زمان آغاز جنگ‌تجاری و کاهش خرید چینی‌ها از سویای آمریکا، مقامات این کشور برای تامین نیاز خود به کشورهای آمریکای جنوبی رو آوردند. بر این اساس فروش سویای آمریکا به چین در سال گذشته با کاهش ۷۴ درصدی به پایین‌ترین سطح ۱۶ سال اخیر خود رسید.

روز سه‌شنبه وزارت کشاورزی آمریکا نیز در گزارشی اعلام کرد در هفته منتهی به ۵ سپتامبر چینی‌ها بیش از ۸/ ۱۰ تن از محصولات خوک تولید آمریکا خرید کردند؛ بیشترین میزان خرید در یک هفته از ماه مه. در این رابطه بازرگانان گوشت آمریکا پیش‌بینی می‌کردند به‌دنبال تب خوکی در آفریقا عرضه این محصول در چین با کمبود مواجه شود. از زمان ورود این بیماری کشنده در سال گذشته به چین، گله‌های خوک این کشور یک‌سوم کوچک‌تر شده‌اند. بنابراین پکن تمایل دارد به‌رغم تعرفه‌های ۷۲ درصدی بر واردات این محصولات، خرید خود از تولیدات آمریکا را ادامه دهد.

البته با وجود سیگنال‌های مثبت، مواضع متناقض دونالد ترامپ همچنان ادامه دارد. روز پنج‌شنبه رئیس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد ترجیح می‌دهد به یک توافق تجاری جامع با چین دست یابد. هر چند ترامپ هر گونه توافق آسان با چین را رد کرده است، اما امکان دستیابی به توافقی موقت میان دو کشور را نیز رد نمی‌کند. او در جمع خبرنگاران حاضر در کاخ‌سفید سخن گفت: «من ترجیح می‌دهم به یک توافق جامع با چین برسیم. در روزهای اخیر شاهد برخی خبرها بوده‌ایم که تحلیل‌گران از توافقی موقت سخن گفته‌اند، یعنی اینکه ابتدا بخش‌هایی از توافق اصلی را که آسان‌تر است نهایی خواهیم ساخت. اما آسانی و سختی وجود ندارد. یا به یک توافق می‌رسیم یا توافقی در کار نخواهد بود. با این حال من فکر می‌کنم، ما این موضوع را مدنظر قرار خواهیم داد.»

هشدار دوباره IMF

روز پنج‌شنبه «صندوق بین‌المللی پول» در تازه‌ترین ارزیابی خود اعلام کرد تعرفه‌های وضع‌شده یا تهدید شده آمریکا و چین رشد تولید اقتصادی جهان را در ۲۰۲۰ تا ۸/ ۰ درصد کاهش خواهد داد، کاهشی که برای سال بعد از آن شدیدتر می‌شود. گری رایس، سخنگوی صندوق می‌گوید تنش‌های تجاری که اثرگذاری آن بر اقتصاد جهانی نمایان شده چالش‌های بی‌سابقه‌ای را مانند تضعیف فعالیت‌های تولیدی به وجود آورده است. هر چند استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در گفت‌وگویی که با «رویترز»‌ داشته می‌گوید از ارزیابی جدید صندوق اطلاعی ندارد، اما مدعی می‌شود اثرات تنش‌های تعرفه‌ای بر اقتصاد کشورش ناچیز است. او در گردهمایی به میزبانی «نیویورک‌‌تایمز» در پاسخ به پرسش خبرنگار «رویترز» درخصوص ارزیابی‌های جدید صندوق گفت: «من فکر نمی‌کنم این اثرات برای اقتصاد آمریکا قابل‌توجه باشد.» منوچین در ادامه صحبت‌های خود اظهار کرد با وجود تداوم نااطمینانی‌های مربوط به تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیک و تخریب اطمینان کسب‌وکارها، سرمایه‌گذاری و تجارت، فعالیت‌های اقتصادی جهان در سطح محدود باقی مانده‌ است.

پیش از این «صندوق بین‌المللی پول» پیش‌بینی کرده بود جنگ‌تجاری میان آمریکا و چین و سایر تنش‌های تجاری، تهدیدی جدی برای رشد آینده اقتصاد جهان است. در این رابطه سخنگوی صندوق در صحبت‌های خود می‌گوید این اثرگذاری منفی نمایان شده است. با اشاره به اثرات منفی قابل‌توجه تنش‌های تجاری آمریکا-چین، رایس در ادامه صحبت‌های خود افزود: «هر چند تنش‌های تجاری تنها تهدید نیستند اما به شدت پویایی‌های اقتصادی جهانی را محدود می‌سازند.» به گزارش «رویترز» پیش‌بینی جدید صندوق نسبت به سال گذشته که اعلام کرده بود تنش‌های تجاری غول‌های اقتصادی دنیا منجر به کاهش ۵/ ۰ درصدی رشد تولیدات جهانی در ۲۰۲۰ خواهد شد تاریک‌تر شده است. مارک هام‌ریک، تحلیلگر اقتصادی در شرکت خدمات مالی مصرف‌کنندگان «بانک‌ریت» در این رابطه ابراز امیدواری می‌کند پیش‌بینی جدید صندوق می‌تواند هشداری باشد تا آمریکا و چین به تنش‌های تجاری خود پایان دهند. این کارشناس آمریکایی با اشاره به اینکه نگرانی‌های کسب‌وکارها به اطمینان مصرف‌کنندگان نیز اثر گذاشته می‌گوید: «تنها شاهد تشدید تنش‌های تجاری هستیم. هیچ نشانه‌ای از دستیابی به توافق میان دو کشور وجود ندارد.» به گفته او ارزیابی‌های جدید صندوق می‌تواند به نگرانی‌ها پیرامون ورود اقتصاد آمریکا به دوره رکود آن هم پس از ۱۱ سال رونق دامن زند. پیش از این اقتصاددانان مشارکت‌کننده در نظرسنجی این شرکت احتمال رکود اقتصادی آمریکا پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر ۲۰۲۰ را ۴۱‌درصد پیش‌بینی کرده بودند.