متهم گرانی در میانه زمستان

اهمیت گرانی گوشت در هفته‌های اخیر به شکلی بود که رئیس‌جمهور نیز در سخنرانی سالانه مجمع عمومی بانک مرکزی، بخشی از صحبت‌های خود را به این موضوع اختصاص داد و توضیح داد۹۰ درصد گوشت ما از داخل تامین می‌شود، اما وقتی ۱۰ درصد نمی‌آید در بازار تاثیر می‌گذارد. به گفته روحانی،‌ گوشت به گمرک رسیده بود اما سیستم بانکی نمی‌تواند مشکل را حل و آن را ترخیص کند. بنابراین از نگاه رئیس‌جمهوری نقل و انتقال مالی نیز در افزایش قیمت گوشت موثر بوده است.

مرکز آمار ایران گزارش متوسط قیمت خوراکی مناطق شهری در بهمن ماه سال جاری را منتشر کرد. این گزارش، متوسط قیمت ۲۴ قلم مواد خوراکی را به تصویر کشیده است. همچنین تغییرات قیمتی ماهانه و سالانه کالاها را نیز مشخص کرده است. گروه خوراکی‌ها در گزارش مرکز آمار ایران، حدود ۲۵ درصد از وزن کل شاخص بهای مصرف‌کننده را در اختیار دارد. بنابراین یک گروه مهم محسوب می‌شود. بر اساس گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده تورم نقطه به نقطه گروه خوراکی‌ها در بهمن ماه به میزان ۶۳ درصد عنوان شده بود. به بیان دیگر، سطح قیمت خوراکی‌ها در بهمن ماه سال جاری نسبت به بهمن ماه سال قبل به‌طور متوسط ۶۳ درصد رشد کرده است. اما روند قیمتی همه خوراکی‌ها به یک شکل نبوده است. رشد قیمتی سالانه برخی کالاها در بازه یکساله ۵ درصد و رشد برخی دیگر تا ۲۳۱ درصد گزارش شده است. برای تشریح بهتر روند قیمت‌ها، می‌توان تغییرات قیمتی در بازه ماهانه و سالانه را مورد ارزیابی قرار داد.

صدرنشینی صیفی‌جات

در مقیاس ماهانه، پیاز، خیار، گوجه فرنگی و گوشت گوسفند‌ صدرنشینان بیشترین افزایش قیمت در ماه بهمن بودند. قیمت هر کیلو پیاز در بهمن ماه سال جاری حدود ۳ هزار و ۶۰۰ تومان گزارش شده که نسبت به ماه قبل از آن به میزان ۱/ ۲۲ درصد رشد داشته است. این بیشترین سطح افزایش قیمت برای یک کالای خوراکی محسوب می‌شود. قیمت پیاز نسبت به بهمن ماه سال قبل نیز ۴۳ درصد افزایش یافته است. سال گذشته در این زمان، قیمت هر کیلو پیاز ۲ هزار و ۵۰۰ تومان بود. در مکان دوم بیشترین رشد قیمتی ماهانه خیار قرار دارد که متوسط هر کیلو خیار در بهمن ماه حدود ۵ هزار تومان بوده است. این کالا نیز در بازه ماهانه به میزان ۳/ ۲۱ درصد رشد قیمتی را ثبت کرده است، همچنین رشد سالانه قیمتی این کالا نیز ۷۵ درصد بوده است.

قرار گرفتن گوجه فرنگی در رتبه سوم، نشان می‌دهد که در بهمن ماه رشد قیمتی صیفی جات به شکل قابل‌توجهی بالا بوده است. رئیس اتحادیه میوه و سبزی در روزهای اخیر، صادرات صیفی جات را دلیل افزایش قیمت عنوان کردند. به گفته اسدالله کارگر، دلالان و واسطه‌ها این محصولات را سرِ زمین از کشاورزان خریداری و صادر می‌کنند. همین مساله باعث کاهش عرضه محصولات به بازار و افزایش قیمت آنها شده است. او البته تغییرات جوی و افزایش بارندگی‌ها را نیز در کاهش عرضه موثر دانسته است و معتقد است که در این فصل، تنها منطقه تامین‌کننده صیفی‌جات، جنوب کشور است که جوابگوی همه نیاز کشور نیست.

خوراکی جنجالی بهمن ماه

اگرچه قیمت انواع صیفی جات در یک ماه اخیر، افزایش قابل‌توجهی داشته، اما به نظر می‌رسد بیشترین اخبار گرانی مختص گوشت قرمز است. هر کیلو گوشت گوسفند در بهمن ماه حدود ۸۰ هزار و ۵۰۰ تومان به فروش رفته که نسبت به سال قبل حدود ۹۸ درصد افزایش قیمت را ثبت کرده است. به بیان دیگر قیمت گوشت طی یک سال اخیر دو برابر شده است. در بهمن ماه سال گذشته قیمت هر کیلو گوشت معادل ۴۰ هزار و ۷۰۰ تومان بوده است. همچنین در بازه ماهانه نیز افزایش قیمت گوشت به میزان ۶/ ۱۵ درصد بوده است. قیمت متوسط هر کیلو گوشت در دی ماه به میزان ۷۰ هزار تومان عنوان شده بود، بنابراین افزایش ۱۰ هزار تومانی هر کیلو گوشت در بهمن ماه باعث شده که این کالا، جنجالی ترین خوراکی در ماه گذشته لقب بگیرد. این روند در حالی است که دولت سعی دارد با عرضه گوشت ارزان قیمت از افزایش قیمت آن جلوگیری کند، اما هنوز از شتاب تورمی این کالا کاسته نشده است. برخی از مسوولان کمبود گوشت قرمز و قاچاق دام زنده را از عوامل گرانی گوشت قرمز عنوان کردند. بر اساس آمارهای مسوولان، قاچاق دام زنده ۵ برابر سال گذشته شده است. البته افزایش قیمت نهاده‌های دامی نیز در افزایش قیمت این کالا بی تاثیر نبوده است.

ارزان شدن برخی خوراکی‌ها

آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در بهمن ماه تخم مرغ ماشینی، برنج خارجی درجه یک وعدس نسبت به دی ماه ارزان تر شده‌اند. هر کیلو تخم مرغ ماشینی در بهمن ماه حدود ۹ هزار و ۹۰۰ تومان قیمت‌گذاری شد که نسبت به ماه قبل کاهش ۷/ ۵ درصدی را تجربه کرده است. افزایش سالانه تخم مرغ نیز در بهمن ماه معادل ۸/ ۲۱ درصد بوده است. دومین کالایی که در بهمن ماه با کاهش قیمت روبه‌رو شد، برنج خارجی درجه یک است. قیمت هر کیلو برنج خارجی درجه یک معادل ۸ هزار و ۸۰۰ تومان بوده که نسبت به ماه قبل از آن کاهش ۳/ ۲ درصدی را ثبت کرده است. افزایش قیمت سالانه برنج خارجی درجه یک معادل ۴/ ۳۵ درصد بوده است. قیمت عدس در بهمن ماه نسبت به ماه قبل از آن کاهش ۵/ ۱ درصدی را ثبت کرده است. قیمت هر کیلو عدس ۸ هزار و ۶۰۰ تومان گزارش شده، همچنین نسبت به مدت مشابه سال قبل هر کیلو عدس به میزان ۷/ ۵ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است. این موضوع نشان می‌دهد که در برخی از گروه‌ها به جز گوشت و صیفی جات، تعدیل قیمت صورت گرفته است، اما این کاهش با توجه به روند افزایشی دیگر خوراکی‌ها و میزان افزایش آنها چندان به چشم نمی‌رسد.

رشد سه برابری بهای رب گوجه فرنگی

مرکز آمار ایران در این گزارش تغییرات سالانه مواد خوراکی را نیز به تصویر کشیده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که بهای هر کیلو رب گوجه فرنگی در بهمن ماه معادل با ۱۸ هزار و ۷۰۰ تومان بوده است. این در حالی است که در بهمن ماه سال قبل قیمت هر کیلو رب گوجه فرنگی تنها ۵ هزار و ۶۰۰ تومان بوده است. بنابراین طی یک سال قیمت این کالا ۲۳۱ درصد رشد داشته و از سه برابر نیز بیشتر افزایش یافته است. البته به نظر می‌رسد که موادی که در بسته بندی این کالاها به کار می‌رود نیز در افزایش قیمت آن سهم داشته است، زیرا خود کالای گوجه فرنگی طی یک سال اخیر ۱۲۷ درصد افزایش قیمت را ثبت کرده است. شاید این تفاوت قیمت در گوجه فرنگی و رب این محصول باعث شود که برخی از مصرف‌کنندگان به شیوه سنتی به تهیه رب گوجه فرنگی روی آورند، زیرا آمار می‌گوید این کار به صرفه تر است. در یک سال منتهی به بهمن ماه سال جاری سیب درختی زرد نیز افزایش ۱۲۸ درصدی را ثبت کرده و همراه گوجه فرنگی و رب گوجه فرنگی، در صدر کالاهای پرتورم سالانه قرار گرفته‌اند. قیمت هر کیلو سیب زرد در بهمن سال جاری در سطح ۸ هزار و ۵۰۰ تومان قرار دارد، در حالی که در بهمن سال قبل قیمت هر کیلو سیب تنها ۳ هزار و ۷۰۰ تومان بوده است.

 

03-03