314 گام اصلاحی برای کسب وکار

در بازه زمانی مورد بررسی، شروع کسب‌وکار بیشترین تعداد اصلاحات را به خود اختصاص داده و حل‌وفصل ورشکستگی همچنان یکی از پرچالش‌ترین بخش‌ها است. معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران اعلام کرد، تقریبا یک سوم اصلاحات صورت گرفته در سال ۱۸- ۲۰۱۷ مربوط به دو حوزه شروع کسب‌وکار و اجرای قراردادها بوده است. شروع کسب‌وکار، ۵۰ مورد اصلاحات داشته و بیشتر در شرق آسیا و اقیانوسیه صورت گرفته و اجرای قراردادها، ۴۹ مورد اصلاحات را به خود اختصاص داده و بیشتر در جنوب صحرای آفریقا این اصلاحات انجام شده است. براساس این گزارش، اخذ مجوزهای ساخت، ۳۱ مورد اصلاحات را به خود اختصاص داده که بیشتر در اروپا و آسیای مرکزی صورت گرفته است. دسترسی به برق ۲۶ مورد اصلاحات داشته و در شرق آسیا و اقیانوسیه بیشترین اصلاحات در این باره صورت گرفته است. ثبت مالکیت ۲۸ مورد اصلاحات را به خود اختصاص داده و بیشترین اصلاحات در جنوب صحرای آفریقا صورت گرفته است. ۲۹ مورد اصلاحات نیز در دریافت اعتبار صورت گرفته که بیشتر در خاورمیانه، شمال آفریقا و جنوب آسیا اعمال شده است. حمایت از سرمایه‌گذاران خرد با ۲۳ مورد اصلاحات همراه بوده که در خاورمیانه و شمال آفریقا بیشترین اصلاحات انجام شده است. ۳۱ مورد اصلاحات نیز در پرداخت مالیات انجام شده که جنوب آسیا در این خصوص پیشتاز است. در تجارت فرامرزی ۳۳ مورد اصلاحات انجام شده که در این باره نیز اروپا و آسیای مرکزی، پیشرو هستند. در مورد حل‌وفصل ورشکستگی تنها ۱۴ مورد اصلاح شده که جنوب آسیا در این باره بیشترین اصلاحات را انجام داده است. در مجموع ۱۰ اقتصاد برتری که بهبود شاخص کسب‌وکار آنها از محل ۳ اقدام اصلاحی یا بیشتر بوده، عبارتند از: افغانستان، جیبوتی، چین، جمهوری آذربایجان، هند، توگو، کنیا، ساحل عاج، ترکیه و روآندا. در میان ۱۲۸ اقتصاد جهان، افغانستان، جیبوتی و چین بیشترین تغییر را در راستای بهبود شاخص کسب‌وکار خود انجام داده‌اند. افغانستان در شروع کسب‌وکار، دسترسی به اعتبار، حمایت از سرمایه‌گذاران خرد و حل‌وفصل ورشکستگی اصلاحاتی را صورت داده است. داده‌های کسب‌وکار نشان می‌دهد که در اقتصادها یک ارتباط مثبت بین انعکاس اطلاعات مربوط به تغییرات فرآیندهای قانونی و تنظیم مقررات کسب‌وکار آنها وجود دارد. در اقتصادهایی که دولتمردان تغییر مقررات را به‌طور موثرتری در رسانه‌ها انتشار می‌دهند، اصلاحات و مقررات کسب‌وکار به مراتب بهتری خواهند داشت. درحالی‌که این نتایج را نمی‌توان به‌عنوان یک رابطه علّی توصیف کرد، اما این سیگنال را به سیاست‌گذاران می‌دهند که گفت‌وگوی بین بخش‌خصوصی و عمومی ابزار قدرتمندی در جهت افزایش تعداد اصلاحات و بهبود کارآیی مقررات کسب‌وکار خواهد بود. در این گزارش به برخی از موارد اصلاح شده در هر حوزه اشاره و از اقتصادهایی که این اصلاحات را اعمال کرده‌اند نیز یاد شده است.

تسهیل شروع کسب‌وکار

در بخش تسهیل شروع کسب‌وکار در بازه زمانی مورد بررسی، «ساده‌سازی تشریفات مربوط به پیش‌ثبت و ثبت شرکت‌ها» در اقتصادهایی مانند افغانستان، آرژانتین، بولیوی، برونئی دارالسلام، بوروندی، ساحل عاج، اتیوپی، گواتمالا، هند، موریتانی، مراکش، میانمار، نیوزیلند، نیجریه، پاکستان، قطر، آفریقای جنوبی، سودان، تایلند، ترکیه و ویتنام اتفاق افتاده است. «حذف یا کاهش حداقل سرمایه مورد نیاز» در اقتصادهای جمهوری آفریقای مرکزی، گواتمالا، کویت، تیمورشرقی و توگو اعمال شده است. «حذف یا ساده‌سازی فرآیندهای مربوط به پس از ثبت شرکت» نیز در اقتصادهای ارمنستان، بلاروس، برونئی دارالسلام، شیلی، گرجستان، هند، اندونزی، قزاقستان، موریس، پرو، فیلیپین، روآندا، سنگاپور و زیمبابوه صورت گرفته است. «معرفی یا بهبود رویه‌های آنلاین» در بولیوی، چین، گواتمالا، مالزی، نیجریه، تانزانیا، توگو، امارات و ویتنام اتفاق افتاده است. «ایجاد یا تقویت پنجره‌های واحد» در کامرون، چاد، جیبوتی، مصر، گابن، گینه، مولداوی، توگو و تونس صورت گرفته است.

تسهیل مجوزهای ساخت‌وساز

برای تسهیل مجوزهای ساخت‌وساز، «کاهش زمان برای پردازش درخواست مجوزها» در اقتصادهای جمهوری آذربایجان، بوتسوانا، چین، السالوادور، اتیوپی، یونان، گینه، هند، کوزوو، مالزی، مالت، روسیه، صربستان، سریلانکا، تایوان، چین و زیمبابوه اتفاق افتاده است. «ساده‌سازی فرآیندها» نیز با همین هدف توسط اقتصادهای جمهوری آذربایجان، بوتسوانا، چین، السالوادور، یونان، هند، کوزوو، مالزی، مالت، صربستان و سریلانکا انجام پذیرفته است. «تصویب قوانین جدید ساخت» در چین، ساحل عاج، گابن، غنا، ماداگاسکار، پرو، فیلیپین و توگو صورت گرفته و «افزایش شفافیت» در اقتصادهای بروندی، چین، هند، موریتانی، سریلانکا، ترکیه و اروگوئه اعمال شده است. «کاهش هزینه‌ها» در راستای تسهیل مجوزهای ساخت‌وساز توسط اقتصادهای جمهوری آذربایجان، کامبوج، چین، گابن، یونان، گینه، هند، جمهوری مقدونیه، ماداگاسکار، نیجر و توگو اعمال شده است. «معرفی یا بهبود پنجره واحد» در جمهوری آذربایجان، بلاروس، چین، هند، سریلانکا، تایوان، چین و زیمبابوه محقق شده است.

تسهیل دسترسی به برق

«بهبود یا معرفی پلت فرم‌های الکترونیکی یا خدمات آنلاین» در راستای تسهیل دسترسی به برق توسط اقتصادهای چین، هند، روسیه، صربستان، سریلانکا، تایوان و اروگوئه انجام شده است. «تسهیل در عرضه انرژی مطمئن تر و ارتقای شفافیت اطلاعات تعرفه‌ای» در اقتصادهای آنگولا، جمهوری آذربایجان، برزیل، گابن، موزامبیک، میانمار، پاراگوئه، پاپوآ گینه نو، روآندا، عربستان، آفریقای جنوبی، توگو و تایلند صورت گرفته است. «بهبود کارآیی فرآیند» نیز در اقتصادهای الجزایر، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، هنگ‌کنگ، چین، هند، موزامبیک، نیجر، روسیه، روآندا و انگلیس اتفاق افتاده است. «ساده‌سازی روند تصویب» در برونئی دارالسلام، چین، فرانسه، مالزی، نیجریه، روسیه و تایلند و «کاهش هزینه‌های اتصال برق» در جمهوری‌آذربایجان، چین، هند،‌روسیه، توگو و امارات اعمال شده است.

تسهیل ثبت مالکیت

«ارتقای قابل اطمینان زیرساخت‌ها» به منظور تسهیل ثبت مالکیت توسط اقتصادهای کرواسی، جیبوتی، پاکستان، سریلانکا و توگو صورت گرفته است. «افزایش شفافیت اطلاعات» در اقتصادهای جمهوری آذربایجان، کرواسی، اسواتینی، گابن، اندونزی، موریس، پاکستان، پاپوا گینه‌نو، روآندا، توگو، تونس، امارات و کرانه باختری و غزه اعمال شده است. «کاهش مالیات یا هزینه‌ها» توسط چاد، کنگو، جیبوتی، گینه‌ و توگو انجام شده و «کاهش زمان برای ثبت دارایی» در چین، جیبوتی، فرانسه، کنیا، مالاوی، مالزی، مراکش، سریلانکا، توگو و کرانه باختری و غزه اتفاق افتاده است. همچنین به منظور تسهیل ثبت مالکیت، «ارتقای کارآیی ادارات» توسط چین، جیبوتی، اندونزی، کنیا، مراکش، نیجر، پاکستان، سنگال، سریلانکا و توگو محقق شده است.

تحکیم حقوق قانونی اعتبارگیرندگان و اعتباردهندگان

«ایجاد سیستم ثبت وثیقه یکپارچه و مدرن برای دارایی‌های منقول» در راستای تحکیم حقوق قانونی اعتبارگیرندگان و اعتباردهندگان توسط اقتصادهای جمهوری‌آذربایجان، بلژیک، کنیا، نیکاراگوئه و امارات انجام شده است. «معرفی سیستم مبادلاتی امن و کاربردی» در جمهوری‌آذربایجان و کنیا و «اجازه تشریح عمومی دارایی‌هایی که می‌توانند به‌عنوان وثیقه استفاده شوند» در جیبوتی اعمال شده است. «توسعه طیف دارایی‌های منقولی که می‌تواند به‌عنوان وثیقه استفاده شود» در اقتصادهای جمهوری‌آذربایجان، بلژیک، جیبوتی، مصر، ترکیه و امارات و «اعطای حق اولویت مطلق به بستانکاران امن یا اجازه اجرای مقرره خارج از دادگاه» در افغانستان، بلژیک، جیبوتی، مصر، هند، سودان، ترکیه و امارات محقق شده است. همچنین «اعطای معافیت به بستانکاران امن از توقف خودکار در امور ورشکستگی» در جمهوری‌آذربایجان، روآندا و سودان اتفاق افتاده است.

بهبود اشتراک گذاری اطلاعات اعتباری

به این منظور، «تاسیس اداره وام و اعتبار و دفتر ثبت اعتبارات جدید» در جمهوری‌آذربایجان، بنین،‌هائیتی، ایرلند و سان‌مارینو و «بهبود چارچوب قانونی برای گزارش اعتبارات» در آنتیگوا و باربودا، باهاما، گرانادا و ماداگاسکار صورت گرفته است. «گسترش دامنه اطلاعات جمع‌آوری شده و گزارش‌شده توسط اداره وام و اعتبار و دفتر ثبت اعتبارات» در برزیل، ساحل‌عاج، اندونزی، جامائیکا، اردن و ترکیه و «معرفی امتیازات اداره وام و اعتبار و دفتر ثبت اعتبارات به‌عنوان یک خدمت ارزش‌افزوده» در بروئنی دارالسلام و زیمبابوه محقق شده است. «تضمین حق قانونی وام‌گیرندگان برای بررسی اطلاعات» توسط موریتانی و قطر و «گسترش پوشش اطلاعاتی وام گیرندگان به وسیله اداره وام و اعتبار یا دفتر ثبت اعتبارات» توسط ساحل‌عاج و زیمبابوه صورت گرفته است.

تقویت حمایت از سرمایه‌گذاران خرد

«افزایش نقش سهامداران در مدیریت شرکت» به منظور تقویت حمایت از سرمایه‌گذاران خرد در اقتصادهای افغانستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، چین، قبرس، جیبوتی، دومینیکن، مصر، اردن، کنیا، کویت، قرقیزستان، لیتوانی، موریس، پاپوا گینه نو، فیلیپین، عربستان، سودان، تایوان، چین، تونس و ازبکستان صورت گرفته است. «افزایش دسترسی به اطلاعات مرتبط با اقدامات سهامداران» در افغانستان، بحرین، چین، جیبوتی، اردن و سودان محقق شده و «الزامات افشای اطلاعات شرکت‌ها برای معاملات با اشخاص وابسته» در افغانستان، بحرین، ارمنستان، قبرس، جیبوتی، کنیا، کویت، تونس و اوکراین اتفاق افتاده است. همچنین «افزایش مسوولیت‌پذیری مدیر» در جیبوتی، کنیا و عربستان اعمال شده است.

تسهیل در پرداخت مالیات‌ها

«معرفی یا توسعه سیستم‌های الکترونیکی» در راستای تسهیل در پرداخت مالیات‌ها توسط اقتصادهای جمهوری آذربایجان، باهاما، بوتان، چین، ساحل عاج، قبرس، فنلاند، ایران، اردن، کنیا، موریس، پاناما، سریلانکا، تایلند، توگو و ترکیه انجام شده است.«کاهش نرخ مالیات بر سود، مجاز برای هزینه‌های بیشتر قابل کسر مالیات و تغییرات در قوانین مالیات بر ارزش افزوده» در اکوادور، فرانسه، گرجستان، مجارستان، هند، روسیه و توگو صورت گرفته است. «کاهش مالیات‌های کار و سهم کارفرما از حق بیمه یا مشارکت‌های اجباری یا سایر مالیات‌ها» در چین، قبرس، فنلاند، فرانسه، هند، ازبکستان، مجارستان و ویتنام اعمال شده و «معرفی قانون یا کد مالیاتی جدید یا اصلاح شده» در گرجستان و هند انجام شده است. «ساده‌سازی فرآیندهای پرداخت مالیات یا کاهش تعداد پرداخت یا تشکیل پرونده‌های مالیاتی» نیز توسط افغانستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، چین، گرجستان، هند، کنیا، کوزوو، لیتوانی و ویتنام محقق شده است. «ادغام یا حذف مالیات‌ها» در چین، قبرس، اکوادور، هند، کنیا، لیتوانی، تونس و ویتنام و «بهبود روند بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده» در مصر، ایران، کوزوو، موریس و موزامبیک انجام شده است. همچنین «بهبود فرآیندهای حسابرسی مالیاتی و اصلاح روند مالیات بر درآمد شرکت» در افغانستان، ایران، کوزوو و موریس محقق شده است.

تسهیل تجارت فرامرزی

«معرفی یا بهبود ارائه و پردازش الکترونیکی برای صادرات» به منظور تسهیل تجارت فرامرزی در اقتصادهای آنگولا، جمهوری آذربایجان، چین، کنگو، هند، ایران، قزاقستان، کوزوو، لسوتو، لیتوانی، مالزی، مراکش، موزامبیک، نیجریه، روسیه، رواندا، عربستان، تایلند، ترکیه، اوگاندا و ازبکستان محقق شده است. «معرفی یا بهبود ارائه و پردازش الکترونیکی اسناد برای واردات» در آنگولا، جمهوری آذربایجان، برزیل، بحرین، چین، کنگو، غنا، هند، ایران، لسوتو، مالزی، مراکش، موزامبیک، نیجریه، پاراگوئه، روسیه، عربستان، ترکیه و اوگاندا انجام شده و «تقویت زیرساخت‌های بنادر برای صادرات» در چین، السالوادور، هند، مالزی، مراکش، رواندا و اوگاندا عملیاتی شده است. «تقویت زیرساخت‌های بنادر برای واردات» در بحرین، چین، هند، مالزی، مراکش، موزامبیک، نیجریه، رواندا، عربستان و اوگاندا و «افزایش گمرکات و بازرسی‌ها برای صادرات و واردات» در الجزایر، جمهوری آذربایجان، چین، غنا، گینه، هند، ایران، قزاقستان، کوزوو، قرقیزستان، لائوس، مالزی، موریس، نیجریه، روسیه، رواندا، تاجیکستان، ترکیه و اوکراین عملیاتی شده است.

تسهیل اجرای قراردادها

«اعمال تغییرات قابل‌توجه در آیین نامه‌های دادرسی مدنی قابل اجرا یا قوانین اجرایی» به منظور تسهیل اجرای قراردادها توسط اقتصادهای آلبانی، ارمنستان، جیبوتی، قرقیزستان، مالاوی، مغولستان، نیجر، نیجریه، رواندا، سانتا و پرینسیپ، عربستان، اسلوونی، سریلانکا و اوکراین محقق شده است. «توسعه اتوماسیون قضایی با معرفی پرداخت الکترونیکی، فرآیند خدمات الکترونیکی، ارجاع خودکار پرونده‌ها به قضات و انتشار نتایج قضاوت‌ها» در کانادا، گرجستان، اردن، قزاقستان، ماداگاسکار، لهستان، پورتوریکو، اسلواکی، ترکیه، ویتنام، زامبیا و زیمبابوه عملیاتی شده است. «معرفی یا گسترش سیستم مدیریت پرونده الکترونیکی» در دانمارک، قزاقستان، ماداگاسکار، نامیبیا و پورتوریکو و «معرفی تشکیل پرونده الکترونیکی» در کانادا، شیلی، دانمارک، پورتوریکو و عربستان صورت گرفته است. «معرفی یا توسعه دادگاه تجاری تخصصی» در جیبوتی و اتیوپی و «گسترش چارچوب شیوه‌های جایگزین حل اختلاف» در بنین، بورکینافاسو، کامرون، آفریقای مرکزی، چاد، کنگو، ساحل عاج، جیبوتی، گینه استوایی، گابن، گینه بیسائو، ایرلند، قرقیزستان، مالزی، نیجر، سنگال، سنگاپور، سودان، توگو و ترکیه محقق شده است.

سهولت حل‌وفصل ورشکستگی

«افزایش احتمال موفقیت در سازماندهی مجدد» در راستای سهولت حل‌وفصل ورشکستگی توسط اقتصادهای افغانستان، جیبوتی، مصر، کنیا، مراکش، پاکستان، رواندا و ترکیه و «معرفی فرآیند بازسازی جدید» توسط افغانستان، مصر، مالزی و پاکستان عملیاتی شده است. «تحکیم حقوق بستانکاران» در افغانستان، جیبوتی، کنیا، قرقیزستان، مراکش، رواندا، سودان و ترکیه و «بهبود مقررات مربوط به عقد قراردادها در طول فرآیند ورشکستگی» در افغانستان، جمهوری آذربایجان، کنیا، قرقیزستان، پاکستان‌ و سودان صورت گرفته است. همچنین «ساده‌سازی رویه‌های ورشکستگی» نیز در بلژیک و بروندی اتفاق افتاده است.

تغییر قانون کار

«تغییرقوانین استخدام و دوره کارآموزی» به منظور تغییر قانون کار در بنین و نپال و «اصلاح مقررات ساعت کاری» در برزیل، کانادا،‌ هائیتی، هند، لیتوانی، نپال، نروژ و سودان جنوبی محقق شده است. «تغییر هزینه‌ها و قوانین اخراج نیروی کار» توسط جمهوری آذربایجان، برزیل، کاستاریکا، فرانسه، لیتوانی، نپال و سودان جنوبی عملیاتی شده است. همچنین «اصلاح قانون استخدام برای حمایت از کارگر و برخورداری از مزایای اجتماعی» در بلغارستان، کانادا، کاستاریکا، لوکزامبورگ، مالزی، مالی، موزامبیک، نپال، سودان جنوبی و آمریکا صورت گرفته است.