ارزیابی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد آنچه در مولفه رقابت‌پذیری ایران اثرگذار است به «معافیت‌های مالیاتی، مساله یارانه‌ها، تعرفه‌های تجاری، نظام مالی و پولی کشور و وضعیت بورس و...» باز می‌گردد و به اعتقاد فعالان اقتصادی باید برای این مولفه‌ها راهکاری درنظر گرفت.  براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد، ایران در شاخص تعرفه‌های تجاری بدترین رتبه را کسب کرده و از بین ۱۴۰ کشور رتبه ۱۴۰ را به خود اختصاص داده است. در گزارش ۲۰۱۸ این مجمع، رتبه کلی ایران از بین ۱۴۰ کشور، ۸۹ است که نسبت به گزارش قبل یک پله پایین آمده است. براساس گزارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران برای بررسی نقاط ضعف محیط کسب‌وکار کشور، موضوع رقابت‌پذیری براساس گزارش ۲۰۱۸ مجمع جهانی اقتصاد نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت. براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد که کشورهای مختلف را در مقایسه با یکدیگر در شاخص رقابت‌پذیری جهانی و حقوق مالکیت فکری بررسی می‌کند، ایران در شاخص تعرفه‌های تجاری بدترین رتبه را کسب کرده و در این شاخص از بین ۱۴۰ کشور رتبه ۱۴۰ را به خود اختصاص داده است. در گزارش ۲۰۱۸ این مجمع، رتبه کلی ایران از بین ۱۴۰ کشور، ۸۹ است که نسبت به گزارش قبل یک پله سقوط را نشان می‌دهد. افت رتبه ایران از یکسو و راهکار ارتقای این رتبه در منطقه از سوی دیگر عمده مواردی است که در نشست اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران مورد بررسی قرار گرفت.  مریم خزاعی نماینده اتاق تهران در این نشست، با اشاره به برخی تغییرات گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد در مقایسه با گزارش‌های گذشته گفت: در گزارش ۲۰۱۸ نوع نگاه مجمع در مورد متغیرها تغییر کرده و تمرکز خود را از متغیرهای کیفی، روی متغیرهای کمی دقیق‌تر گذاشته است. همچنین تا پیش از سال ۲۰۱۸ تعداد ارکان مورد بررسی ۱۲ و تعداد مولفه‌ها ۱۱۴ بوده که در تازه‌ترین گزارش تعداد مولفه‌ها به ۹۸ مورد کاهش یافته اما تعداد ارکان مورد توجه تغییری نکرده است. خزاعی یادآور شد: در گزارش‌های قبلی با توجه به نوع فعالیت کشورهای موردمطالعه، رقابت‌پذیری در کالا بررسی می‌شد اما در گزارش ۲۰۱۸ این روند تغییر کرده و موضوع خدمات جایگزین کالا شده است. خزاعی همچنین با اشاره به تعداد افرادی که پرسش‌نامه‌های مربوط به گزارش را در ایران تکمیل می‌کنند، گفت: در گزارش قبل تعداد تکمیل‌کنندگان پرسش‌نامه گزارش مجمع جهانی اقتصاد ۲۰۰ نفر بود که در گزارش بعدی به ۱۴۳ نفر رسید. نکته مهم در این رابطه این است که تعداد پرسش‌نامه‌های تکمیل‌شده مهم نیست بلکه کیفیت افراد و میزان تبحر و آگاهی آنها از مسائل، اهمیت دارد. براساس اظهارات وی این گزارش آسیب‌پذیری مالی، نوآوری در کشورها، حمایت از شاغلان و ارتقای انعطاف بازار کار با رویکرد موفقیت در انقلاب صنعتی چهارم را مورد توجه قرار داده است.

به گفته خزاعی، متاسفانه در ایران معافیت‌های مالیاتی، مساله یارانه‌ها، تعرفه‌های تجاری، نظام مالی و پولی کشور و وضعیت بورس در کشور ابهاماتی دارند که روی وضعیت رقابت‌پذیری کشور تاثیر منفی می‌گذارند. خزاعی تصریح کرد: برای بهبود وضعیت ایران، شفافیت در بودجه نکته دیگری است که باید مورد توجه قرار گیرد. نماینده اتاق تهران در بخش دیگری از سخنان خود، توجه برنامه ششم توسعه به لزوم ارتقای سطح رقابت‌پذیری ایران را مورد توجه قرار داد و گفت: ماده ۲۲ قانون برنامه ششم، دولت را مکلف کرده تا پایان سال چهارم برنامه، رتبه ایران در منطقه به ۳ برسد. طبق گزارش اخیر، رتبه ایران در منطقه دوازدهم است. وی ادامه داد: متاسفانه رتبه ایران در ۴۲ درصد از مولفه‌های مورد بررسی، نامناسب است.

در ادامه پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق ایران، اهمیت گزارش مجمع جهانی اقتصاد را در مقایسه کشورها در چارچوبی مشخص براساس ۱۲ رکن به‌صورت جداگانه دانست و تشریح کرد: اتاق ایران بیش از ۹ سال است که تلاش کرده گزارش ایران وارد سنجش این مجمع شود. هر چند مشخص شده که درجه حساسیت نهادها و دستگاه‌های مربوط به این گزارش بسیار زیاد نیست و تغییراتی که در رتبه ایران اتفاق می‌افتد، مدیریت نشده است. براساس اظهارات وی هیچ برنامه مشخصی برای بهبود جایگاه ایران در شاخص رقابت‌پذیری وجود ندارد و باید با این بی‌تفاوتی مقابله کنیم. نایب‌رئیس اتاق ایران در ادامه ناهماهنگی بین دستگاه‌ها را مورد انتقاد قرار داد و افزود: هر کدام از دستگاه‌های اجرایی، جریان کسب‌وکار کشور را به سمتی سوق می‌دهند و هیچ یک از آنها نسبت به فعالیت‌های یکدیگر آگاهی ندارند. بنابراین رشد و توسعه اقتصادی محقق نمی‌شود. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بررسی مشکلات محیط کسب‌وکار کشور را براساس ۱۰ شاخص مهم و موثر در کسب‌وکار طبق گزارش Doing Business بانک جهانی را نیز در دستور کار دارد. تاکنون ۸ شاخص از ۱۰ شاخص تعیین شده از سوی ۵ اتاق استانی بزرگ کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند و نتایج آنها نیز ارائه شده است.

اخبار مرتبط