توصیه فائو برای پایداری کشاورزی در ایران
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، در گزارش جدید «فائو» مطالعه موردی از وضعیت کشاورزی ایران تحت عنوان «کشت ترکیبی برای افزایش بازدهی و پایداری محصولات در ایران» ارائه شده است. بر این اساس، کاهش تنوع محصولات کشاورزی موجب از بین رفتن فرصت‌ها برای رسیدگی به چالش‌های آینده، نظیر تغییرات آبوهوایی می‌شود. تنوع محصولات همچنین به منظور تقویت پایداری و استحکام کشاورزان خرد در برابر تغییرات آب‌هوایی، خشکی و آفت و بیماری‌ها ضروری است. در ایران، کاشت تنها تعداد کمی از گونه‌های بهبودیافته (اصلاح شده) در محلی یکسان با گونه‌های سنتی منجر به از دست رفتن تنوع ژنتیکی در سیستم کشاورزی شده است. بنابراین کشاورزان نیاز به کشت گونه‌های اصلاح‌شده‌‌ای دارند که با تغییرات آبوهوایی و سایر شوک‌های آبوهوایی رو به افزایش سازگار هستند. با ایجاد سازگاری گونه‌های گیاهی سنتی با محیط‌‌های محلی و اصلاح ژنتیکی آنها، این گونه‌ها به منبعی ارزشمند از تنوع گسترده محصولات کشاورزی تبدیل شده‌اند. به عقیده کارشناسان گونه‌های سنتی اغلب استقامت بهتری در برابر خشکسالی و سایر بحران‌های آبوهوایی دارند، گرچه در شرایط مطلوب بازده تولیدی آنها کمتر است. به‌علاوه این گونه‌ها معمولا نیاز به کودها و سموم شیمیایی ندارند و آب کمتری برای تولید آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این باره، «مرکز توسعه پایدار»، «مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاورزی در مناطق خشک»، «موسسه تحقیقات شالی ایران» و وزارت کشاورزی با مشارکت «صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی» برنامه‌ای برای مشارکت پیشرفته در کاشت محصولات ارائه کردند، که هدف از آنها افزایش بازدهی محصولات و پایداری روش‌های منحصربه یک مکان بوده است. در این روش، کشاورزان از بهترین بذرها که پیش از آن مورد آزمایش قرار گرفته بودند در کنار گونه‌های سنتی خود در فصل زراعی بعدی استفاده کردند تا ترکیبی از گونه‌هایی که نظارت بالایی بر آنها است ایجاد کنند. در این رابطه پس از تنها یک فصل برداشت، این روش بازدهی نسبتا بالاتری نسبت به روشی که در آن تنها یک گونه از محصولات کشت می‌شد به ثبت رساند. در واقع با کاشت ترکیب متنوعی از گونه‌ها، تولیدات با تغییرات آبوهوایی سازگارتر شدند: افزایش تنوع گونه‌ها در کاشت این اجازه را به آنها می‌دهد تا در برابر تغییرات و الگوهای غیرقابل پیش‌بینی آبوهوایی خود را سازگار سازند.
وخامت بحران جهانی غذا
براساس این گزارش، شواهد جدید نشان می‌دهد طی سال گذشته میزان گرسنگی در جهان افزایش یافت. در واقع پس از یک دوره طولانی‌مدت از کاهش گرسنگی، این وضعیت سال گذشته روندی معکوس یافت. در سال ۲۰۱۷، تعداد افراد دچار سوءتغذیه در جهان به ۸۲۱ میلیون نفر رسید (یک نفر به ازای هر ۹ نفر). درحالی‌که برخی پیشرفت‌ها برای مقابله با رشد ناکافی کودکان صورت گرفته است، اما این میزان – نسبت پایین قد به وزن کودکان – همچنان در سطح بالایی قرار دارد. در این باره نزدیک به ۱۵۱ میلیون کودک زیر ۵ سال جهان – بیش از ۲۲ درصد از کل کودکان زیر ۵ سال– در سال ۲۰۱۷ از رشد ناکافی رنج بردند. به‌علاوه کمبود وزن، بیش از ۵۰ میلیون کودک زیر ۵ سال را در سراسر جهان با خطر بیماری و مرگ‌ومیر مواجه ساخته است. ۳۸ میلیون کودک زیر ۵ سال نیز با مشکل اضافه وزن روبه‌رو هستند. دسترسی نامناسب به غذا خطر کمبود وزن نوزادان و رشد ناکافی کودکان را افزایش داده است، امری که خطر اضافه وزن و چاقی مفرط را در مراحل بعدی زندگی نیز افزایش خواهد داد. در این رابطه جمعیت بزرگسالی که دچار چاقی مفرط هستند درحال افزایش است و از ۸ نفر، بیش از یک نفر – یا بیش از ۶۷۲ میلیون نفر در جهان – با این مشکل مواجه هستند. در بسیاری از کشورها، همزمانی سوءتغذیه، اضافه وزن و چاقی مفرط مشکلات عدیده‌ای ایجاد کرده است.
به گزارش «فائو»، تکرار شرایط آبوهوایی سخت و پیچیده، تهدیدی برای پایان دادن به گرسنگی و سوءتغذیه خواهد بود. در واقع علاوه بر جنگ و درگیری، تغییرات آبوهوایی شدید و گسترده یکی از مهم‌ترین عوامل روند رو به افزایش گرسنگی و بحران‌های غذایی شدید در جهان است. در این باره تجمع اثرات تغییرات آبوهوایی تهدیدی برای تمام ابعاد امنیت غذایی – موجودی، دسترسی، استفاده و ثبات غذایی – است. در این باره در تمامی بخش‌ها و در مقیاس‌های گسترده به اقداماتی برای تقویت پایداری زندگی‌ها و نظام غذایی در برابر شرایط آبوهوایی سخت و متغیر نیاز است. چنین اقداماتی باید در بستر مدیریت یکپارچه ریسک بلایای طبیعی و سیاست‌های ایجاد سازگاری با تغییرات آبوهوایی صورت گیرد. در زمان طراحی سیاست‌ها و برنامه‌ها باید این موضوع مهم را مدنظر قرار داد که ایجاد سازگاری در برخی ابعاد با محدودیت روبه‌رو است. این امر ممکن است نیاز به تحولات سیستمی داشته باشد که نتیجه آن افزایش پایداری و سازگاری است. ایجاد پایداری و استقامت در برابر شرایط آبوهوایی مهم است و نیاز به مداخلات مختص به هر حوزه دارد. هدف از این مداخلات پیش‌بینی، محدودسازی و سازگاری با اثرات آب‌وهوای سخت و متغیر و ایجاد زندگی بشری و نظام غذایی مقاوم در برابر شوک‌ها و مخاطرات آبوهوایی است. در این باره به منظور موفقیت در زندگی بشری و نظام غذایی و همچنین رسیدگی به ناامنی‌های غذایی و انواع مختلف سوءتغذیه، سیاست‌ها و برنامه‌ها باید بر مبنای ارزیابی‌های خطرات آب‌وهوا، علم و دانش میان‌رشته‌ای صورت گیرد. همچنین این راه‌حل‌ها نیاز به مشارکت همه‌جانبه، ظرفیت‌های مدیریت ریسک پیشرفته، تامین مالی گسترده و قابل پیش‌بینی در مدیریت و کاهش ریسک و در نهایت تجارب، سیاست‌ها و برنامه‌های ایجاد سازگاری آبوهوایی دارد. اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های پایداری آبوهوایی به معنای انطباق و تجدیدنظر در مداخلات و ابزارها است. از جمله این اقدامات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: نظارت ریسک و سیستم هشدار به موقع، آمادگی و واکنش اورژانسی، اهرم‌های کاهش مخاطرات، حمایت‌های اجتماعی در برابر شوک‌ها، انتقال ریسک و تامین مالی قابل پیش‌بینی و ساختار مدیریت ریسک قدرتمند در سه بعد به هم پیوسته محیط‌زیست-غذا-سلامت.
ارسال نظر