شکست ترامپ در جنگ تجاری

چین قصد دارد بر ۶۰ میلیارد دلار از واردات کالاهای تولید آمریکا تعرفه وضع کند. روز جمعه دولت این کشور در بیانیه‌ای اعلام کرد اگر دولت ترامپ تهدیدات خود مبنی بر اعمال تعرفه بر ۲۰۰ میلیارد دلار از واردات کالاهای چینی را ادامه دهد، عوارض ۲۵، ۲۰، ۱۰ و ۵ درصدی بر واردات کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد. در بیانیه «کمیسیون تعرفه هیات‌دولت چین» آمده است: «در نقض آشکار توافق دوجانبه‌ای که پس از چند دور مذاکره به‌دست آمد، ایالات‌متحده مجددا به‌طور یکجانبه به اختلافات تجاری دامن زده است. در این‌باره دولت چین به منظور حراست از منافع مشروع و بحق خود، فهرستی مشتمل بر ۵۲۰۷ کالای تولید آمریکا تهیه کرده است که هدف افزایش تعرفه قرار خواهند گرفت.» به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد» و به نقل از خبرگزاری آمریکایی «سی‌ان‌ان»، این کالاها شامل گوشت، قهوه، آجیل، نوشیدنی‌های الکلی، مواد معدنی، مواد شیمیایی، محصولات چرمی، محصولات چوبی، ماشین‌آلات، اثاثیه منزل و قطعات خودرو است. سارا سندرز، مدیر رسانه‌ای کاخ سفید در واکنش به این تهدید دولت چین اعلام کرده است به‌جای اقدام تلافی‌جویانه، چین باید به نگرانی‌های ادامه‌دار پیرامون سیاست‌های تجاری ناعادلانه رسیدگی کند. به گزارش «سی‌ان‌ان»، تجارت سالانه آمریکا و چین در مجموع به حدود ۶۵۰ میلیارد دلار می‌رسد، حجمی که بیانگر بزرگ‌ترین رابطه تجاری جهان میان دو کشور است. در این رابطه اما حجم واردات آمریکا از چین بسیار بالاتر از واردات چینی‌ها است، امری که تلافی تمام تعرفه‌های ترامپ را برای دولت چین مشکل ساخته است. براساس آمارها، در سال ۲۰۱۷ مجموع واردات (کالای) آمریکا از چین بالغ بر ۵۰۵ میلیارد دلار بود (ترامپ که تاکنون بر ۵۰ میلیارد دلار از این واردات تعرفه وضع کرده، تهدید کرده است بر تمام حجم واردات آمریکا از چین یعنی ۵۰۵ میلیارد دلار تعرفه وضع خواهد کرد). در مقابل اما در سال ۲۰۱۷ چینی‌ها تنها ۱۳۰ میلیارد دلار کالا از آمریکا وارد کردند. این آمارها بیانگر آن است که ۱۸ درصد از کل واردات آمریکا از چین و در مقابل تنها ۸ درصد از کل واردات چین از آمریکا است. در این‌باره تعرفه‌هایی که روز جمعه دولت چین تهدید به اعمال آن کرد معادل ۳۸ درصد کل واردات این کشور از آمریکا است.

ترامپ بازنده شد

دونالد ترامپ بر مبنای همان معیاری که به امید برد در آن وارد «جنگ‌تجاری» شد، درحال باخت در این جنگ است. رئیس‌جمهوری آمریکا همواره کسری تجاری کشورش با شرکای تجاری نظیر چین، اتحادیه اروپا و کانادا را مورد انتقاد قرار داده است. او با بهانه قراردادن این موضوع و در راستای بهبود وضعیت کسری تجاری کشورش، واردات از این شرکای تجاری را هدف افزایش تعرفه قرار داده است. به‌علاوه در مذاکرات تجاری با چین، اصلی‌ترین درخواست ترامپ کاهش کسری تجاری آمریکا در برابر این کشور بود. در این‌باره اما تازه‌ترین آمارهای تجارت آمریکا که روز جمعه منتشر شد، نشان می‌دهد رئیس‌جمهوری آمریکا تاکنون نه‌تنها در رسیدن به این هدف خود ناموفق بوده، بلکه به‌نظر این کسری‌ وخیم‌تر نیز شده‌است. براساس جدیدترین داده‌های «اداره آمار آمریکا»، کسری تجاری این کشور در ماه ژوئن به سطح ۳/ ۴۶ میلیارد دلار رسید. این درحالی است که مقدار این کسری در ماه مه (ماه پیش از ژوئن) در سطح ۲/ ۴۳ میلیارد دلار قرار داشت. همچنین سطح کسری تجاری آمریکا در سال ۲۰۱۸ فراتر از مقادیر سال ۲۰۱۷ قرار دارد؛ کسری تجاری کالا و خدمات آمریکا در سال منتهی به ماه ژوئن، نسبت به دوره مشابه در سال ۲۰۱۷ بیش از ۱۹ میلیارد دلار یا ۲/ ۷ درصد افزایش یافته است.

بسیاری از اقتصاددانان معتقدند تمرکز ترامپ بر موضوع کسری تجاری اشتباه است. به گفته آنها کسری‌های تجاری بزرگ آمریکا در قدم اول حاکی از تقاضای داخلی روبه افزایش این کشور است. در حقیقت، کسری تجاری بالا، نشانه‌ای از یک اقتصاد قدرتمند است. به گزارش پایگاه اینترنتی-تحلیلی «بیزینس اینسایدر»، آمارهای منتشر شده در روز جمعه ممکن است ترامپ را ترغیب به اتخاذ سیاست‌های حمایت‌گرایانه شدیدتر کند. در مقام مقایسه، داده‌های «اداره آمار کانادا» نشان می‌دهد مجموع کسری تجاری این کشور از ۱/ ۲ میلیارد دلار در ماه مه به ۴۸۱ میلیون دلار در ماه ژوئن کاهش یافت. این کسری تجاری کانادا که پایین‌ترین میزان از ژانویه ۲۰۱۷ است در نتیجه رشد قدرتمند صادرات این کشور بود که در ماه ژوئن به ۱/ ۴ درصد رسید. بهبود وضعیت تجاری کانادا درحالی است که براساس آمارهای دولت فدرال آمریکا، کسری تجاری آمریکا در برابر کانادا (در تجارت کالا)، از ۵/ ۱ میلیارد در ماه مه، به ۲میلیارد دلار در ماه ژوئن افزایش یافت.

یکی دیگر از شرکای تجاری آمریکا که در «جنگ‌تجاری» براساس معیار مورد علاقه دونالد ترامپ برنده بوده، چین است. کسری تجارت کالای آمریکا برابر چین در ماه ژوئن نسبت به ماه پیش از آن (مه) حدود ۳۰۰ میلیون دلار افزایش یافته است (افزایش یک میلیارد دلاری نسبت به ژوئن ۲۰۱۷). در ۶ ماه نخست ۲۰۱۸ نیز این کسری به سطح ۷/ ۱۸۵ میلیارد دلار رسید که نسبت به رقم ۱/ ۱۷۱ میلیارد دلاری ۶ ماه نخست ۲۰۱۷، بسیار بالاتر است. در تجارت با اتحادیه اروپا نیز وضعیت تا حدودی به همین منوال است. گرچه کسری تجاری ماه ژوئن آمریکا در برابر این اتحادیه نسبت به ماه پیش از آن اندکی کاهش یافت، اما آمارهای ۶ماه نخست بیانگر آن است که کسری تجاری آمریکا در برابر اتحادیه اروپا از ۹/ ۶۹ میلیارد دلار در ۶ ماه نخست ۲۰۱۷ به ۶/ ۷۷ میلیارد دلار در دوره مشابه ۲۰۱۸ افزایش یافته است.

سردرگم چون دولت ترامپ

پس از تهدید چین به وضع تعرفه بر ۶۰ میلیارد دلار از واردات کالاهای آمریکایی، روز جمعه لری کودلو، مشاور اقتصادی ارشد کاخ‌سفید، به چین هشدار داد دونالد ترامپ را در جنگ تجاری دست‌کم نگیرد. او با اشاره به اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا قاطعانه پای مواضعش ایستاده است، می‌گوید نگرانی اندکی درخصوص اقدام تلافی‌جویانه چین درخصوص وضع تعرفه بر ۶۰ میلیارد دلار از واردات آمریکا دارد. به گفته کودلو از آنجا که آمریکا پیشرفت‌هایی در توافق با اتحادیه اروپا و مکزیک داشته، چین در حوزه تجارت تنها مانده است. این صحبت‌های کودلو در حالی است که لیندسی والترز، سخنگوی کاخ‌سفید روز جمعه در پاسخ به پرسش خبرنگاری درخصوص مواضع کودلو، اعلام کرد راه برای گفت‌وگوهای بیشتر با چین برای حل تنش‌های تجاری میان واشنگتن و پکن باز است.