اما از منظر دیگر این سفر از دیدگاه اقتصادی حائز اهمیت است، چراکه از یک طرف در هیات همراه رئیس‌جمهور در کنار شخصیت‌ها و مقامات سیاسی، فعالان اقتصادی هم حاضر هستند و قرار است با همتایان خود برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری وارد مذاکره شوند. از طرف دیگر سوئیس و اتریش دو کشوری هستند که ‌روابط با آنها برای ایران اهمیت زیادی دارد. دو کشوری‌ که به لحاظ تاریخی روابط دیرینه‌ای با ایران داشته‌اند و حتی در دوران تحریم‌ها روابط اقتصادی و سیاسی خود را با ایران قطع نکرده‌اند. همچنین پس از امضای برجام هیات‌های بلند پایه‌ای را به ایران فرستادند و از کار با ایران استقبال زیادی کردند. از این جهت نگاهی به وضعیت تجارت ایران با اتریش و سوئیس و بررسی چشم‌انداز پیش رو می‌تواند قابل تامل باشد. اتریش در میان کشور‌های اتحادیه اروپا جایگاهی خاص دارد و بخش زیادی از نهادها و سازمان‌های بین‌المللی از جمله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این کشور واقع شده است. همچنین سوئیس به‌عنوان مرکز بانکداری و روابط بانک و مالی جهان شناخته می‌شود و با توجه به اینکه همچنان گره‌های روابط بانکی ایران باز نشده است، همکاری‌های گسترده‌تر با سوئیس می‌تواند در رفع موانع بانکی ایران در عرصه بین‌المللی تاثیرگذار باشد.  

مناسبات تجاری ایران و اتریش

اقتصاد اتریش اقتصادی توسعه یافته و با استاندارهای بالا است. ساختار اقتصاد اتریش عمدتا از شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل شده است و از این طریق سعی در کاهش بیکاری و افزایش درآمد سرانه خود کرده است. رشد مداوم اقتصادی اتریش باعث شده است تا اقتصاد این کشور در یک دهه گذشته شاهد رشد صعودی صادرات کالا و خدمات باشد. در سال ۲۰۱۶ مجموع تجارت خارجی اتریش بیش از ۲۶۶ میلیارد یورو بوده است که عددی در حدود ۱۳۱ میلیارد یورو متعلق به صادرات این کشور بوده است.  انواع ماشین‌آلات و تجهیزات، ماشین‌آلات سنگین و لوازم یدکی آن، آهن‌آلات، فولاد و کالاهای فلزی، مواد غذایی و آشامیدنی‌ها، کالاهای پزشکی و دارویی، مواد مصنوعی و محصولات ساخته شده از آن، همچنین انواع کاغذ و کارتن، اصلی‌ترین کالاهای صادراتی اتریش به کشور‌های دیگر هستند.  اتریش به‌طور سنتی یکی از شرکای مهم تجاری ایران در اروپا محسوب می‌شود. با وجود ظرفیت‌های فراوان برای همکاری‌های دو کشور، طبق آمارها مجموع تجارت دو کشور در سال گذشته میلادی کمتر از ۶۰۰ میلیون دلار بوده که بخش قابل‌توجهی از این رقم نیز صادرات اتریش به ایران بوده است. براساس آخرین آمارها اتریش مقصد ۵۹ نوع کالای صادراتی ایران در دو ماه اول امسال بوده است. در این مدت ایران ۳ میلیون و ۲۷۷ هزار دلار به اتریش صادرات داشته است.  اما مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران به اتریش شامل محصولات کشاورزی، موادغذایی، غلات، میوه و سبزی، داروهای گیاهی، تخم‌مرغ، خرما، خشکبار، فرش دستباف، مواد خام، کالاهای تزیینی، اشیا شیشه‌ای، مواد شیمیایی و مواد خام معدنی می‌شود. همچنین ماشین‌آلات صنعتی، لوازم خانگی، وسایل و تجهیزات راه‌آهن، تجهیزات نیروگاهی، ماشین‌های تولید کاغذ، مواد رنگی، آنتی‌بیوتیک و مصالح ساختمانی از مهم‌ترین اقلام وارداتی ایران از اتریش در سالیان گذشته به‌شمار می‌روند.  به گفته پدرام سلطانی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و اتریش، این کشور می‌تواند پایگاهی برای تعامل ایران با سایر کشورهای اروپایی باشد و ایران این امکان را دارد که از امکانات اقتصادی اتریش برای تجارت با کشورهای همسایه آن بهره‌مند شود.

روابط تجاری با سوئیس

اقتصاد سوئیس یکی از کم‌ریسک‌ترین اقتصاد‌های دنیا است، همچنین یکی از ایده‌آل ترین کشور‌ها برای سرمایه‌گذاران و سپرده‌گذاران بانکی است. به غیر از توانمندی‌های سوئیس در بخش بانکی و مالی،‌ این کشور در صنایع دیگری از جمله داروسازی و ساعت‌سازی در جهان شهره است. از سوی دیگر، وضعیت مطلوب شاخص‌های کلان اقتصادی سوئیس باعث جلب اعتماد و اطمینان سرمایه‌گذاران خارجی شده است. ظرفیت‌های تخصصی شرکت‌های سوئیسی قابل ملاحظه است و به‌طور متوسط ۵/ ۳ درصد از تولید ناخالص ملی سوئیس در بخش تحقیق و توسعه صرف می‌شود.

اما سابقه روابط ایران و سوئیس به قرن ۱۷ میلادی باز می‌گردد، زمانی که ساعت‌سازان سوئیسی در امپراتوری ایران مسکن اختیار کردند و روابط اقتصادی دو کشور در قرن نوزدهم میلادی در بخش حمل و نقل و بانکداری توسعه پیدا کرد. سوئیس از جمله کشور‌های اتحادیه اروپا است که روابط طولانی با ایران داشته است. این کشور حتی در دوران تحریم‌ها در شرایطی که بسیاری از کشور‌های اروپایی روابط خود با ایران را قطع کرده بودند، همکاری با ایران در ابعاد محدود را ادامه داد.  پس از امضای برجام، سوئیس اشتیاق زیاد برای کار با ایران نشان داد و چند ماه بعد از برجام هیات بلند پایه‌ای ازسوئیس به ایران سفر کردند تا از همان زمان فصل تازه‌ای از روابط اقتصادی و سیاسی دو کشور کلید بخورد. آخرین تحولاتی که در روابط اقتصادی ایران و سوئیس رخ داده این است که دولت سوئیس بیمه صادرات را برای شرکت‌های سوئیسی به ایران باز گذاشته است، این درحالی است که چنین امکانی در زمان تحریم‌ها وجود نداشت.  همچنین براساس آمارها میزان واردات ایران از سوئیس بسیار بیشتر از صادرات ایران به این کشور است. در سال‌های اخیر، مناسبات اقتصادی و تجاری ایران و سوئیس در حدود۵۰۰ میلیون دلار بوده است. رقمی که به اعتقاد کارشناسان تناسبی با ظرفیت‌های دو کشور برای همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف ندارد.  صادرات ایران به سوئیس در سال ۱۳۸۵ رقمی در حدود ۹/ ۱۹ میلیون دلار بوده که این مقدار در سال ۱۳۹۳ به ۱۰ میلیون و ۷۰۰ هزار دلار تنزل پیدا کرد. در سال ۱۳۹۵ نیز ایران ۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار کالا به سوئیس صادر کرده است. این درحالی است که واردات ایران از سوئیس در سال ۱۳۸۵ معادل ۲ میلیارد و ۲۸۹ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار بوده است. در سال ۱۳۹۳ با تغییراتی اندک، واردات از این کشور به دو میلیارد و ۴۱۷ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار رسیده است. همچنین در سال ۱۳۹۵ نیز ایران یک میلیارد و ۸۶۰ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار کالا از سوئیس وارد کرده است. بر اساس آخرین آمارها، سوئیس هفتاد و هشتمین مقصد صادراتی ایران در دو ماهه نخست سال ۱۳۹۷ بوده است.

 

سه هدف تور اروپایی روحانی