بهبود تجارت با منطقه یورو

آمارهای مرکز آمار اروپا نشان می‌دهد که تجارت ایران با منطقه یورو بهبود یافته و به حدود ۲ برابر رسیده است. با بررسی بیشتر این آمارها در می‌یابیم که رشد تجارت با اتحادیه اروپا، از رشد صادرات کالاهای ایرانی به ۲۸ کشور اروپایی نشات گرفته است.

فعالان اقتصادی کشور به منظور بهره‌برداری از شرایط ایجاد شده پس از برجام، به دنبال کشف بازارهای جدید در سراسر دنیا هستند و اروپا نیز یکی از مهم‌ترین بازارهای هدف صادرکنندگان ایرانی است. البته به گفته برخی از فعالان اقتصادی، برقراری ارتباط با کشورهای اروپایی به‌دلیل مشکلات بانکی، چندان آسان نیست و همین امر نفوذ تجاری را به بازارهای اروپا با مشکل روبه‌رو کرده است. اما با این وجود، براساس داده‌های مرکز آمار اروپا، صادرات سوخت و مواد نفتی و مواد شیمیایی در هشت ماه منتهی به آگوست سال ۲۰۱۷ افزایش یافته و همین امر نیز موجب بهبود وضعیت تجارت ایران با اتحادیه اروپا شده است. هرچند تراز تجاری ایران با اتحادیه اروپا همچنان منفی است؛ اما آمارها حاکی از کاهش فاصله صادرات از واردات است.

رشد ۲ برابری تجارت با اتحادیه اروپا

براساس داده‌های مرکز آمار اروپا که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران منتشر شده، حجم تجارت بین ایران و ۲۸ کشور اروپایی عضو اتحادیه اروپا در پایان هشت ماه ۲۰۱۷ حدود ۱۳ میلیارد یورو بوده که در مقایسه با مدت مشابه ۲۰۱۶ حدود ۲ برابر شده است. عامل اصلی در افزایش حجم تجارت بین ایران و اتحادیه اروپا، رشد صادرات کالایی ایران به این منطقه اقتصادی است. صادرات کالایی ایران به کشورهای اتحادیه اروپا طی هشت ماه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ حدود ۶ و نیم میلیارد یورو بوده که نسبت به‌مدت زمان مشابه سال گذشته (۲۰۱۶) تقریبا ۲ و نیم برابر شده است. رشد واردات بیش از ۶ و نیم میلیارد یورویی ایران از این منطقه در هشت ماه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ نیز حدود ۳۷ و نیم درصد بوده است. سبقت گرفتن رشد صادرات کالایی از رشد واردات کالایی در تبادلات تجاری بین ایران و اتحادیه اروپا موجب شد تا حدود ۲ میلیارد یورو از تراز منفی تجاری ایران کاسته شده و از حدود منفی ۲ میلیارد یورو به منفی ۱۶۰ میلیون یورو بهبود یابد. میزان واردات در مدت زمان مشابه سال گذشته حدود ۵ میلیارد یورو بوده و میزان صادرات حدود ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون یورو رقم خورده است که در نتیجه با تراز حدود منفی ۲ میلیارد یورو مواجه بودیم.

صادرات

با وجود افزایش قابل‌توجه صادرات کالایی ایران، ترکیب صادراتی به اتحادیه اروپا تقریبا مشابه وضعیت عمومی ترکیب صادرات کالایی کشور است. به این معنی که بخش عمده صادرات کالایی ایران به اتحادیه اروپا (بیش از ۸۸ درصد از آن) مربوط به صادرات سوخت و مواد نفتی است که بیش از ۲ و نیم میلیارد یورو را تشکیل می‌دهد و سهم سایر اقلام صادراتی ناچیز است. صادرات اقلام نفتی ایران به اتحادیه اروپا در هشت ماه منتهی به آگوست ۲۰۱۷، بیش از ۳ برابر رشد داشته است. صادرات محصولات غذایی ایران به اتحادیه اروپا درمدت مورد بررسی رتبه دوم از حیث ارزش کالای صادراتی به این منطقه را تشکیل می‌دهد. صادرات این گروه اقلام در مدت هشت ماه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ همراه با کاهش ۱۳ درصدی بوده است. صادرات محصولات شیمیایی ایران با سهم حدود بیش از ۳ درصدی از صادرات کالایی ایران به اروپا، طی مدت زمان مذکور از رشد نزدیک به ۶۰ درصدی برخوردار بوده است. میزان صادرات مواد خام غیرخوراکی به استثنای سوخت در ۸ ماه منتهی به آگوست سال ۲۰۱۷، حدود ۹۰ میلیون یورو بوده؛ در همین مدت زمان، معادل ۲۲۴ میلیون یورو نیز به واسطه صدور مواد غذایی، نوشیدنی و دخانیات حاصل شده است. همچنین میزان صادرات ماشین‌آلات و تجهیزات حمل‌ونقل نیز ۳۳ میلیون یورو بوده است. محصولات شیمیایی نیز صادراتی به ارزش ۱۹۷ میلیون یورو داشته است.

به استثنای صادرات مواد نفتی و محصولات شیمیایی، تقریبا از صادرات سایر اقلام عمده ایران به اتحادیه اروپا طی بازه زمانی بررسی شده،‌ کاسته شده است.

واردات

سه گروه کالایی ماشین آلات و تجهیزات حمل و نقل، ‌محصولات شیمیایی و محصولات غذایی، نوشیدنی و دخانیات، با مجموع ارزش ۵ میلیارد یورو حدود ۷۵ درصد از کل واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا طی هشت ماه ۲۰۱۷ را تشکیل می‌دهند. عامل مسلط در رشد حدود ۳۷ و نیم درصدی واردات کالایی ایران از اتحادیه اروپا، واردات ماشین‌آلات و تجهیزات حمل و نقل با سهم حدود ۲۵ و نیم واحد درصدی از این رشد بوده است. واردات این گروه کالایی در مدت مورد بررسی ۵۷ درصد افزایش داشته است. تقریبا اکثر اقلام عمده وارداتی از اروپا به استثنای گروه مواد غذایی، نوشیدنی و دخانیات در هشت ماهه ۲۰۱۷ با رشد همراه بوده است. واردات مواد غذایی با سهم تقریبا ۴ درصدی از کل واردات کالایی از کشورهای اتحادیه اروپا، ‌حدود ۲۸۳ میلیون یورو بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته نزدیک به ۱۹ درصد کاهش داشته است.

ترکیب گروه کالایی وارداتی از اتحادیه اروپا در ۸ ماه منتهی به آگوست ۲۰۱۷ هم نشان می‌دهد که ارزش واردات ماشین آلات و تجهیزات حمل‌ونقل حدود ۵/ ۳ میلیارد یورو بوده و ورود محصولات شیمیایی در همین مدت زمان، ارزشی حدود یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون یورو را تجربه کرده است. پس از آن، مواد غذایی نوشیدنی و دخانیات با ارزش ۳۲۱ میلیون یورو، مواد خام غیرخوراکی به استثنای سوخت به ارزش ۱۸۷ میلیون یورو و سوخت‌های معدنی، روان‌کننده‌ها و سایر مواد مرتبط با ارزش ۳۹ میلیون یورو به ایران وارد شده‌اند. سهم سایر کالاها و محصولات طبقه‌بندی‌نشده هم از کل میزان واردات از اتحادیه اروپا، ۱۹۲ میلیون یورو است.