جدال بر سر نرخ بهره

جروم پاول، رئیس‌کل فدرال رزرو، به همراه تیمی از اقتصاددانان باتجربه، در سال گذشته موفق شد اقتصاد آمریکا را به‌گونه‌ای هدایت کند که هم تورم کاهش یابد و هم از رکود اقتصادی جلوگیری شود. اما تورم هنوز بالاتر از هدف ۲ درصدی این بانک است. به علاوه، با وجود سیاست‌های تورم‌زای احتمالی دونالد ترامپ، انتظارات تورمی در سراسر ایالات‌متحده افزایش یافته و همین امر به آتش تورم دامن خواهد زد. به عقیده کارشناسان، فدرال‌رزرو قصد دارد نرخ بهره را ثابت نگه دارد؛ در حالی که ترامپ خواستار کاهش قابل‌توجه هزینه‌های وام‌گیری شده است.

شب گذشته، نخستین جلسه کمیته بازار باز فدرال‌رزرو در سال ۲۰۲۵ برگزار شد. همچنین این جلسه نخستین تصمیم فدرال‌رزرو پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید بود، دورانی که با موجی از دستورات اجرایی او در واشنگتن همراه بوده است. اقتصاددانان با اشاره به تمایل ترامپ به نرخ‌های بهره پایین‌تر، هشدار داده‌اند که دخالت سیاسی در سیاست پولی و سایر تصمیمات بانک مرکزی، می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای اقتصاد داشته باشد.

کلودیا سام، اقتصاددان و از مقامات سابق فدرال رزرو تصریح کرده است که کاهش نرخ بهره پیش از بازگشت کامل تورم به سطح هدف، می‌تواند باعث بازگشت تورم به سطوح بالاتر شود. او تاکید کرد که استقلال فدرال‌رزرو برای کنترل تورم ضروری است و انتظار دارد که این نهاد به اهداف خود پایبند بماند. تاریخ نشان داده است که مداخله سیاسی در سیاست‌های پولی می‌تواند باعث بی‌ثباتی شود. تجربه دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، نشان داد زمانی که سیاستگذاران در تصمیمات پولی دخالت کنند، تورم تشدید می‌شود. به همین دلیل، بانک‌های مرکزی در سراسر جهان استقلال بیشتری در تعیین نرخ بهره پیدا کردند.

همچنین نمونه‌هایی مانند ترکیه که رئیس‌جمهورش رجب طیب اردوغان در سیاست‌های پولی دخالت می‌کند، نشان داده‌اند که این نوع مداخله می‌تواند منجر به از بین رفتن اعتماد بازار و افزایش فشارهای تورمی شود. با این حال، ترامپ به‌صراحت اعلام کرده است که خواهان کاهش سریع‌تر نرخ بهره است و ادعا کرده که درک بهتری از این نرخ‌ها نسبت به مقامات فدرال‌رزرو دارد.

اما کارشناسان معتقدند که چنین درخواست‌هایی می‌تواند به‌جای کمک، مانع از تحقق اهداف اقتصادی شود. لارنس سامرز، وزیر خزانه‌داری سابق آمریکا، هشدار داده که مداخلات عمومی از سوی دولت‌ها اغلب نتیجه معکوس دارد و تاکید کرده که فدرال‌رزرو به این فشارها توجهی نخواهد کرد. ایزابلا وبر، اقتصاددان دانشگاه ماساچوست‌ گفت: «اگر فدرال رزرو نرخ بهره را کاهش دهد، این تصور ایجاد می‌شود که به فشارهای ترامپ تن داده و استقلال خود را از دست داده است.» فدرال رزرو تلاش دارد تنش‌ها با کاخ سفید را کم‌رنگ جلوه دهد. کارشناسان احتمال دادند که نرخ بهره تغییر نکند و جروم پاول در کنفرانس مطبوعاتی پس از نشست سران پولی، از اظهارنظرهای سیاسی خودداری کند.

انبساط پولی بدون فشار به فدرال‌رزرو

برخی اقتصاددانان معتقدند که ترامپ می‌تواند بدون فشار بر فدرال‌رزرو، زمینه را برای کاهش نرخ بهره فراهم کند. یکی از عوامل تاثیرگذار بر نرخ‌های بهره، عدم اطمینان بازار نسبت به سیاست‌های تجاری ترامپ است. تهدیدهای ترامپ برای اعمال تعرفه‌های جدید علیه کشورهایی مانند مکزیک، کانادا و کلمبیا موجب بی‌ثباتی بازار شده است. اگر ترامپ بتواند این نااطمینانی را کاهش دهد، نرخ‌های بهره می‌توانند به‌طور طبیعی کاهش یابند.

بر اساس گزارش‌ها، اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری جدید، از سیاست تعرفه‌ای تدریجی حمایت می‌کند که ممکن است واکنش ملایم‌تری از سوی بازارها به همراه داشته باشد. اما ترامپ اعلام کرده که خواهان تعرفه‌های بسیار بزرگ‌تر است. این ابهام در سیاست‌های تجاری می‌تواند باعث افزایش ریسک‌های تورمی شود و در نتیجه، فدرال رزرو را مجبور کند نرخ بهره را در سطح بالاتری حفظ کند.