بورسبازی در عصر کالاهای مصرفی
باید به این نکته توجه کرد که براساس گزارش ماه اوت اوپک، تولید نفت ایران در مقطع کنونی به ۳میلیون بشکه در روز نزدیک شده است. ثبت این رقم در مقایسه با ماه پیشین، نشان‌دهنده رشد تولید ۱۴۳هزار بشکه‌‌‌ای در روز است. این آمار حاکی از آن است که در مقطع کنونی و با توجه به محدودیت‌هایی که در سمت عرضه نفت در دنیا وجود دارد، دولت با کمک رفع برخی محدودیت‌های فروش، فرصت مناسبی برای صادرات نفت پیدا کرده است. در خصوص نحوه بازگشت پول نفت ابهامات فراوانی وجود دارد؛ اما این موضوع می‌‌‌تواند توانایی دولت را برای کنترل نرخ ارز در کوتاه‌مدت افزایش دهد. نکته‌‌‌‌‌‌ای که سرمایه‌گذاران نباید از آن غافل شوند، در نظر گرفتن شرایط ثبات و رکود اقتصادی است؛ شرایطی که در آن بسیاری از دارایی‌‌‌ها مانند طلا، خودرو و املاک که در فضای تورمی به‌عنوان پناهگاهی امن در برابر تورم استفاده می‌شوند، کاربردی مصرفی پیدا کرده و تقاضای کاذب خود را از دست می‌دهند.
از آنجا که تغییرات نرخ ارز به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سودآوری تعداد قابل‌توجهی از شرکت‌های حاضر در بازار سرمایه اثرگذار است، توجه کلیت بازار سهام به این پارامتر امری بدیهی است. در اقتصادی که رشد سود شرکت‌ها به صورت اسمی است، نرخ ارز نقش کلیدی در سودآوری بنگاه‌‌‌های اقتصادی ایفا می‌کند. پس از تجربه تلخ ریزش بازار سهام در سال ۹۹، دیدگاه بسیاری از سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت تغییر پیدا کرده است؛ به طوری که شکلگیری روندهای مثبت و پایدار صعودی با سختی مواجه خواهد بود. از آنجا که عدم‌ثبات شرایط اقتصادی و تصمیم‌گیری‌‌‌های سیاستگذار باعث سردرگمی و نااطمینانی بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌شود، طبیعی است که شناسایی سود در مقاطع زمانی کوتاه‌مدت صورت گرفته و دید بلندمدت سرمایه‌گذاران از بین برود.
اگرچه بازار سهام یکی از بازارهای نقدشونده در میان رقبای خود در بازارهای موازی است، بعضی تصمیم‌های سیاستگذاران در مورد سودآوری بسیاری از صنایع و شرکت‌های بزرگ بازار، سبب کاهش سود دلاری آنها شده است. تصمیم‌گیری‌هایی همچون بهره مالکانه در زنجیره معدن و فولاد، نرخ خوراک و نرخ سوخت در صنعت پتروشیمی و همچنین قیمت‌گذاری دستوری در برخی صنایع، سودآوری بسیاری از شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده است.
با مقایسه بازدهی بازار سرمایه و سایر بازارهای موازی از ابتدای دهه ۸۰، در اکثر دورههای زمانی بازار سهام بازدهی به‌مراتب مطلوب‌تری را نسبت به طلا، ارز، خودرو و مسکن به ثبت رسانده است. اما سوال اساسی این است که آیا ترتیب بازدهی طبقات مختلف دارایی در آینده دستخوش تغییر نخواهد شد؟ با نگاهی به روند کسری بودجه دولت در بازه زمانی مذکور می‌توان اظهار کرد، در سال‌های گذشته منابع دولت متناسب با هزینه‌‌‌های آن رشد نکرده است. همچنین، فشار مداوم تحریم‌‌‌های بین‌المللی و عدم‌سرمایه‌گذاری خارجی در کشور سبب شده است تا شکلگیری سرمایه ثابت خالص منفی به وقوع بپیوندد. در چنین شرایطی است که استراتژی بسیاری از سرمایه‌گذاران با توجه به عدم‌پیش‌بینی‌پذیری بسیاری از پارامترها تغییر کرده و دیدگاه بلندمدت، جایگاه خود را در تحلیل‌‌‌ها از دست می‌دهد. با واکاوی رفتار معامله‌‌‌گران در ماه‌‌‌های اخیر می‌توان به این نتیجه رسید که بیش‌واکنشی به اخبار منفی و کم‌واکنشی به اخبار مثبت در بسیاری از موارد افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده است.
شرایط بازار سرمایه به گونه‌‌‌‌‌‌ای است که سرمایه‌گذاران باید با استراتژی معاملاتی اقدام به خرید و فروش سهام کرده و از تصمیمات هیجانی مبتنی بر صف خرید یا صف فروش پرهیز کنند. در اکثر مواقع حجم داده‌‌‌های ورودی و تاثیرگذار بر بازار سهام افزایش غیرقابل انکاری پیدا می‌کند که در صورت عدم‌اتخاذ تصمیم به‌موقع، کسب بازدهی مناسب امکان‌پذیر نخواهد بود. خوشبختانه در سال‌های اخیر رشد و توسعه بازارهای مالی، سبب پدید آمدن طیف متنوعی از ابزارهای مالی شده است. در حال حاضر هر سرمایه‌گذاری با هر درجه ریسک‌‌‌پذیری قادر است صندوق سرمایه‌گذاری متناسب با شرایط و اهداف خود را انتخاب کند.
تاسیس صندوق‌های اهرمی، بخشی، تضمین اصل سرمایه و... باعث به وجود آمدن تنوع بسیار زیادی در این ابزارها شده است. این صندوق‌ها با مدیریت حرفه‌‌‌ای سرمایه و همچنین بهره‌گیری از ابزارهایی مانند مشتقات، اقدام به چینش بهینه پرتفوی کرده و با توجه به نوع صندوق، فرصت مناسبی برای کسب سود فراهم می‌کنند. بنابراین شناخت سطح ریسک و بازدهی مورد انتظار هر فعال بازار سرمایه جهت انتخاب و تعیین استراتژی معاملاتی وی دارای اهمیت زیادی است.
به نظر می‌رسد که با کنترل انتظارات تورمی و نوسانات جزئی نرخ ارز در مقطع فعلی، بازار سهام نیز روزهای آرامی را تجربه کند و گام‌‌‌های صعودی پرقدرت با عدم‌ورود نقدینگی به‌راحتی شکل نگیرد. یکی از بهترین استراتژی‌‌‌ها در چنین بازارهایی، انتخاب سهم‌‌‌های دارای بازدهی نقدی مناسب، انتخاب صندوق‌هایی با پرتفوی متنوع به‌منظور کاهش ریسک و همچنین نگهداری درصدی از پرتفوی به صورت نقد است؛ زیرا در چنین بازارهایی بسیاری از سرمایه‌گذاران بر اثر عدم‌کسب بازدهی مناسب دچار فرسودگی شده و این موضوع فرصت‌‌‌های ارزنده‌‌‌ای را برای خرید سهام آنها پدید می‌‌‌آورد.
