چرا تغییرات آب‌وهوایی برای سیاستگذاران پولی مشکل درست کرده است؟

ابرسیاه در اقلیم بانک‌های مرکزی

دنیای اقتصاد-گروه اقتصاد بین‌الملل : تاثیرات تغییرات آب‌وهوایی به‌طور فزاینده‌ای بر تصمیم‌گیری‌های پولی بانک‌های مرکزی سایه افکنده است. به نظر می‌رسد که در آینده، این عامل به یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران پولی تبدیل خواهد شد. تشدید رویدادهای اقلیمی سهمگین، اقتصاد جهانی را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. توفان‌های مخرب اخیر در آمریکا، نمونه‌ای بارز از تاثیرات گسترده بلایای طبیعی بر تمام جنبه‌های زندگی است.

براساس گزارش فایننشال‌تایمز، تغییرات اقلیمی و افزایش رویدادهای طبیعی شدید، اقتصاد جهانی را با چالش جدی مواجه کرده است. خسارات ناشی از این بلایا که در سال۲۰۲۳ به ۲۸۰میلیارد دلار رسید، نشان‌دهنده ابعاد گسترده این بحران است. این بلایا نه تنها زیرساخت‌ها و دارایی‌ها را ویران می‌کنند، بلکه چرخه تولید و مصرف را مختل کرده و جریان‌های مالی را به مخاطره می‌اندازند و در نتیجه، بر سیاست‌های پولی سایه می‌افکنند. بلایای طبیعی مانند سیل و توفان نه تنها خانه‌ها و زیرساخت‌ها را ویران می‌کنند، بلکه اقتصاد را نیز به لرزه درمی‌آورند. همان‌طور که مطالعات جدید نشان می‌دهد، این بلایا با تخریب زیرساخت‌های تولید و کاهش اعتماد عمومی، زنجیره‌ای از مشکلات اقتصادی را به دنبال دارند. بازسازی مناطق آسیب‌دیده سال‌ها زمان می‌برد، هزینه‌های هنگفت می‌طلبد و رشد اقتصادی را به‌شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وقتی بلایای طبیعی مثل سیل و خشکسالی اتفاق می‌افتد، نه تنها خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی تخریب می‌شوند، بلکه اقتصاد کل کشور را متاثر می‌کند. کاهش تولید محصولات کشاورزی باعث کمبود غذا و در نتیجه افزایش قیمت‌ها می‌شود. این افزایش قیمت‌ها، به‌ویژه در کشورهای درحال‌ توسعه که به کشاورزی وابسته هستند، می‌تواند برای سال‌ها ادامه داشته باشد و تورم را بالا ببرد.

براساس این گزارش، وقتی اقتصاد ضعیف است و در عین حال قیمت‌ها هم بالا می‌رود، بانک‌های مرکزی با یک دوراهی سخت روبه‌رو می‌شوند. از یک طرف باید کاری کنند که قیمت‌ها زیاد بالا نرود و از طرف دیگر باید به اقتصاد کمک کنند تا رشد کند. بانک‌های مرکزی اغلب در مواجهه با معضل تورم، با چالش دشواری مواجه می‌شوند. افزایش نرخ بهره، اگرچه می‌تواند تورم را مهار کند، اما رشد اقتصادی را کند می‌سازد. این تعادل ظریف را بانک مرکزی پاکستان در سال۲۰۲۲ به خوبی لمس کرد.به ‌نظر می‌رسد که تغییرات آب وهوایی، آینده‌ای نامعلوم را پیش روی ما قرار داده است. همان‌طور که فایننشال‌تایمز هشدار می‌دهد، بانک‌های مرکزی باید با گسترش افق دید خود، برای مقابله با این چالش‌های پیچیده و چندوجهی آماده باشند. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که تغییرات آب وهوایی تاثیرات بسیار جدی بر اقتصاد خواهد داشت. به‌عنوان مثال، قیمت مواد غذایی به‌دلیل این تغییرات تا سال۲۰۳۵ به‌طور قابل‌توجهی افزایش خواهد یافت.

آینده‌ نامعلوم

اکثر پژوهش‌ها، خطر عبور از آستانه‌های بحرانی آب وهوایی را نادیده می‌گیرند؛ آستانه‌هایی که می‌توانند تغییرات اقلیمی را به توفانی سهمگین تبدیل کنند و خسارات جبران‌ناپذیری به بار آورند.طبق گفته سازمان همکاری‌ اقتصادی و توسعه (OECD)، نادیده گرفتن آستانه‌های خطرناک تغییرات اقلیمی، همانند نادیده گرفتن زنگ خطری است که به ما هشدار می‌دهد. این بی‌توجهی، هزینه‌های اقتصادی گزافی را بر ما تحمیل خواهد کرد که ممکن است جبران‌ناپذیر باشند. به گفته فایننشال تایمز، خشکسالی شدیدی که این روزها آمازون را فرا گرفته، شدیدترین خشکسالی از سال1950 تاکنون است. این خشکسالی نشان می‌دهد که جنگل‌های آمازون که مثل یک اسفنج بزرگ کربن عمل می‌کنند، در خطر جدی قرار دارند. اگر این جنگل‌ها از بین بروند، تغییرات آب وهوایی شدیدتر می‌شود و هزینه‌های زیادی را به ما تحمیل خواهد کرد. این فاجعه، هشداری جدی برای آینده سیاره ماست. اگر آمازون از بین برود، جهنم گرمایش زمین بر ما سایه خواهد افکند.

وقوع رویدادهای شدید آب و هوایی مثل توفان‌های بزرگ، پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کشورها را خیلی سخت می‌کند. نمی‌توان به دقت گفت که این توفان‌ها چقدر طول می‌کشند یا چقدر خسارت وارد می‌کنند. علاوه بر این، تصمیم‌هایی که دولت‌ها در این مواقع می‌گیرند هم می‌تواند اوضاع را پیچیده‌تر کند. توفان کاترینا در سال2005 نشان داد که حتی اقتصاد قدرتمند آمریکا هم در برابر قدرت طبیعت آسیب‌پذیر است. در پی این فاجعه، مسوولان اقتصادی آمریکا مجبور شدند بارها و بارها برنامه‌های خود را تغییر دهند. اما نکته‌ قابل توجه، تلاش آنها برای شفاف‌سازی تصمیمات و حفظ ارتباط با مردم بود. این نشان می‌دهد که در شرایط بحرانی، ارتباط موثر کلید مدیریت بحران است.وظایف بانک‌های مرکزی فراتر از کنترل نرخ تورم و رشد اقتصادی است. این نهادهای قدرتمند باید به عنوان نگهبانان اقتصاد، تغییرات آب وهوایی را نیز در کانون توجه خود قرار دهند. وقتی می‌خواهیم به سمت انرژی‌های پاک‌تر حرکت کنیم، ممکن است قیمت‌ها افزایش پیدا کند و تولید هم کمی کند شود. در کوتاه‌مدت، هزینه‌های جدید برای کاهش آلودگی، مثل مالیات بر کربن و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک، ممکن است باعث افزایش قیمت‌ها و در نتیجه تورم شود.

این گزارش نشان می‌دهد که تغییرات اقلیمی چالش‌های بی‌سابقه‌ای را برای بانک‌های مرکزی به ارمغان آورده است. افزایش فراوانی رویدادهای شدید آب و هوایی مانند سیل و خشکسالی، بانک‌های مرکزی را با تصمیمات دشواری مواجه کرده است. به همین دلیل، بانک‌ها باید بیشتر از گذشته به آینده فکر کنند و بررسی کنند که قیمت‌ها در طولانی‌مدت چه تغییری می‌کنند. هر بانکی راه‌حل‌های خاص خود را دارد؛ اما همه آنها باید به مردم توضیح دهند که چه کارهایی انجام می‌دهند تا همه بتوانند تصمیم‌های درست بگیرند.