عملکرد تسهیلات پرداختی بانک‌ها بررسی شد
کارنامه تسهیلات‌‌‌‌‌‌‌دهی ۴ ماهه ابتدای ۱۴۰۳
دوم اینکه تسهیلات مذکور با اهداف مختلفی پرداخته شده‌است. سه هدف تامین سرمایه‌درگردش، ایجاد و خرید کالای شخصی بیشترین سهم را از بین اهداف مذکور به خود اختصاص داده‌اند. براساس گزارش بانک‌مرکزی؛ شبکه بانکی طی 4ماهه ابتدای سال1403 مبلغ یک‌هزار و 695هزار میلیارد‌تومان تسهیلات اعطا کرده‌است. این تسهیلات در مقایسه با دوره مشابه سال‌قبل مبلغ 289هزار میلیارد‌تومان (معادل 20.6درصد) افزایش اسمی داشته‌است. البته با توجه به تورم نقطه‌به‌نقطه مصرف‌کننده تیرماه سال‌جاری که معادل 32.2درصد بوده، رشد واقعی تسهیلات نسبت به دوره مشابه سال‌قبل 11.6درصد بوده‌است، در نتیجه خبر افزایش 20.6 درصدی تسهیلات اعطایی بانک‌ها ممکن است در نگاه اول مثبت به‌نظر برسد، اما با تعدیل با نرخ تورم، تصویر کاملا متفاوتی از وضعیت به‌دست می‌آید؛ در واقع رشد واقعی تسهیلات منفی بوده و نسبت مدت مشابه در سال‌گذشته کاهش یافته‌است.
این مساله ممکن است به دلیل اتخاذ سیاست کنترل ترازنامه‌‌‌‌‌‌‌ای توسط بانک‌مرکزی و روند کاهشی رشد نقدینگی در سال‌گذشته باشد. از کل تسهیلات پرداختی، بر اساس گزارش بانک‌مرکزی مبلغ یک‌هزار و 328هزار‌میلیارد‌تومان که معادل 78.3درصد کل تسهیلات پرداختی است به صاحبان کسب‌وکار (حقوقی و غیرحقوقی) و 367هزار میلیارد‌تومان که معادل 21.7درصد از کل تسهیلات پرداختی است به مصرف‌کنندگان نهایی که خانوارها هستند تعلق گرفته‌است. سهم تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه‌درگردش در کلیه بخش‌های اقتصادی طی 4 ماهه ابتدای سال1403 نیز مبلغ 1003هزار میلیارد‌تومان بوده که معادل75.5درصد کل تسهیلات پرداختی به صاحبان کسب‌وکار است. از این مبلغ بیشترین سهم به بخش صنعت و معدن با 447هزار‌میلیارد‌تومان تعلق گرفته که حاکی از تخصیص 44.6درصدی منابع تخصیص‌یافته به سرمایه درگردش کلیه بخش‌های اقتصادی است. این امر بیانگر توجه و اولویت‌‌‌‌‌‌‌دهی به تامین منابع برای این بخش توسط بانک‌ها در سال1403 است، پس از آن نیز بخش‌های خدمات، بازرگانی، کشاورزی، مسکن و ساختمان به ترتیب بیشترین سهم را از تسهیلات پرداختی در قالب سرمایه‌درگردش دارند.
همچنین سهم تسهیلات پرداختی در قالب خرید کالای شخصی توسط خانوارها مبلغ 142هزار میلیارد‌تومان بوده که معادل 38.9درصد از کل تسهیلات پرداختی به خانوارها است که بیشترین سهم آن مربوط به بخش خدمات است. در 4 ماهه ابتدای سال‌جاری، مبلغ 401هزار‌میلیارد‌تومان که معادل 23.7درصد از کل تسهیلات پرداختی است به‌صورت تسهیلات خرد اعطا شده، همچنین مبلغ 22هزار میلیارد‌تومان نیز در قالب کارت‌های اعتباری مورد‌استفاده قرارگرفته‌است که با احتساب این مبلغ، کل تسهیلات پرداختی خرد به مبلغ 424هزار میلیارد‌تومان که معادل 24.7درصد کل تسهیلات پرداختی را شامل می‌شود، رسیده‌است. با توجه به اینکه تسهیلات پرداختی در قالب کارت‌های اعتباری نیز در بخش خانوار پرداخت شده‌است، با این اوصاف سهم بخش خانوار به 22.7درصد کل تسهیلات پرداختی افزایش می‌‌‌‌‌‌‌یابد.
عملکرد بانک‌ها در ارائه تسهیلات
با مطالعه گزارش «تسهیلات امهالی و غیرامهالی بانک‌ها و موسسات اعتباری» که توسط بانک‌مرکزی منتشرشده می‌توان به یک دید کلی از وضعیت تسهیلات‌‌‌‌‌‌‌دهی در هر بانک دست پیدا کرد. با بررسی عملکرد 3 ماهه، تا پایان خرداد ماه 1403، بیشترین تسهیلات را بانک ملت با سهم 17درصدی معادل 204هزار میلیارد‌تومان، بانک تجارت با سهم 11درصدی معادل 135هزار میلیارد‌تومان و بعد از آن بانک صادرات با 9درصد که معادل 107هزار میلیارد‌تومان است، سهم بیشتری داشته‌است. از طرفی کم‌‌‌‌‌‌‌ترین سهم از اعطای تسهیلات مربوط به بانک سرمایه و بانک آینده بوده‌است.
