گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» از شعب بانکی؛ سپرده‌گذاران بانک‌ها چه دغدغه‌هایی دارند؟
واکنش بازارها به سود ۳۰ درصدی
گزارش میدانی «دنیای‌اقتصاد» از رفتار بانک‌ها و سپرده‌گذاران در روز اول عرضه گواهی سپرده
انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علیالحساب 30درصد در بانک‌ها با استقبال نسبی سرمایه‌گذاران روبه‌رو شده است / علی محمدی/ دنیای اقتصاد
صبا نوبری : روز سه‌شنبه بانک‌‌‌‌‌‌‌‌مرکزی در بخشنامه‌‌‌‌‌‌‌‌ای مجوز انتشار گواهی سپرده خاص با نرخ سود علیالحساب 30درصدی را صادر کرد. این موضوع در شرایطی اتفاق افتاد که نرخ سود سپرده بانکی در محدوده 23درصدی قرار دارد که در مقایسه با نرخ تورم، باعث ایجاد نرخ سپرده حقیقی منفی شده‌است. در همین راستا کارشناسان همواره به استفاده از ظرفیت نرخ سود به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای سیاستگذار پولی تاکید می‌کردند.
حال به‌نظر می‌رسد در شرایطی که اجرایی‌شدن این سیاست سال‌ها به تعویق افتاده بود، بانک‌‌‌‌‌‌‌‌مرکزی در اقدامی که می‌توان آن را به طور نسبی شجاعانه دانست اقدام به اجرایی‌کردن آن هرچند به‌صورت موقت کرده‌است. این بخشنامه که از روز گذشته اجرایی شد؛ تبلیغات بانک‌ها در فضای‌مجازی برای اطلاع‌‌‌‌‌‌‌‌رسانی از شروع صدور گواهی سپرده خاص با نرخ 30درصد را به‌دنبال داشت. در همین راستا «دنیای‌اقتصاد» در یک گزارش میدانی به شعب بانکی در سطح شهر مراجعه کرده تا وضعیت ارائه خدمات توسط بانک‌ها و همچنین استقبال عموم مردم از این تصمیم را بررسی کند.
ابهام در جزئیات
مشاهدات خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از شعبه یک بانک خصوصی نشان می‌دهد که کارمندان این بانک با وجود ابلاغ این مصوبه، از اجرای آن خودداری کردند. دلیل این موضوع نیز وجود برخی ابهامات در این رابطه بود. برای مثال این شعبه بانک از اینکه نرخ شکست 12درصدی این سپرده در صورت برداشت مبلغی از آن، روی کل سپرده اعمال می‌شود یا اینکه فقط مبلغ اعمال‌شده؛ اظهار بی‌‌‌‌‌‌‌‌اطلاعی کردند. همچنین به گفته این شعبه، وضعیت نرخ مالیات و نوع قرارداد این سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌ها برای بانک مشخص نشده‌است. البته این بانک وعده داده که به محض مشخص‌شدن جزئیات، صدور گواهی سپرده خاص را آغاز خواهد کرد. کارمندان یک بانک بزرگ دولتی نیز با تایید اینکه مصوبه جدید بانک‌‌‌‌‌‌‌‌مرکزی ابلاغ شده‌است و به مدت یک هفته اجرایی می‌شود؛ به متقاضیان پیشنهاد دادند که پولی را صرف خرید این دارایی کنند که به مدت یک‌سال به آن نیاز ندارند؛ زیرا در صورت برداشت، نرخ شکست 12درصدی آن شامل کل پول خواهد شد، بااین‌حال رئیس این بانک تاکید کرد نرخ شکست تنها به مبلغ قابل‌برداشت اصابت می‌کند، اما پاسخ او در‌برابر اینکه آیا این موضوع در قرارداد ذکر می‌شود؛ منفی بود.
«دنیای‌اقتصاد» با مراجعه به یک بانک دولتی دیگر، با تبلیغات گسترده آغاز صدور گواهی سپرده خاص در شعبه این بانک مواجه شد. کارمندان این شعبه در پاسخ به یک مراجع که درباره سقف و کف سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری در این اوراق می‌‌‌‌‌‌‌‌پرسید،گفتند؛محدودیتی در این زمینه وجود ندارد و هر میزان پولی که فرد دارد قابل سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری است.
پیشنهاد خرید بلوکی گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها
همچنین کارمندان این بانک به مراجعان پیشنهاد می‌دادند که همه پول خود را صرف خرید یک گواهی نکنند؛ بلکه آن را در بلوک‌‌‌‌‌‌‌‌های کوچک‌تر تقسیم‌بندی‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. نکته دیگری که این بانک به آن اشاره کرد، معاف از مالیات‌بودن این سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌ها، امکان استفاده از آن به‌عنوان وثیقه و علی‌الحساب‌بودن سود آن بود، به این‌معنی که ممکن است در زمان سررسید سود بیشتری به افراد تعلق گیرد.
یک بانک: عجله کنید!
یکی از نکات مهم در اولین روز از اجرایی‌شدن بخشنامه صدور گواهی سپرده، بالا‌بودن نسبی استقبال از این سیاست جدید بود. علاوه‌بر اینکه بسیاری از افراد در فضای‌مجازی از شیوه و بانک‌های صادرکننده این گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌پرسیدند؛ یک بانک به مراجعان تاکید می‌کرد که ممکن است به دلیل استقبال، سقف میزان صدور این گواهی‌‌‌‌‌‌‌‌ها در چند روز پر شود. در این‌صورت اگر بانک‌‌‌‌‌‌‌‌مرکزی پر‌شدن این سقف را اعلام کند؛ بانک‌ها این فرآیند را متوقف خواهند کرد. در چنین شرایطی بانک به افراد پیشنهاد می‌کرد که اگر قصد سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دارند، هرچه سریع‌تر جهت انجام آن اقدام کنند.
یکی از نکات مهمی که در این زمینه به آن اشاره می‌شود؛ استفاده از ظرفیت نظام بانکی برای جذب سرمایه‌های مردم است، زیرا به دلیل ریسک‌های سیاسی، نوسانات بازارها چندان قابل‌پیش‌بینی نیست اما نظام بانکی همواره به‌عنوان یک پناهگاه امن برای سرمایه‌های مردم درنظر گرفته می‌شود. در چنین شرایطی افزایش نرخ سود سپرده و نزدیک‌شدن آن به نرخ تورم می‌تواند جذابیت این بازار را افزایش دهد. البته این موضوع نیازمند تداوم اجرای این سیاست و همچنین اطلاع‌‌‌‌‌‌‌‌رسانی دقیق و شفاف‌‌‌‌‌‌‌‌تر درباره جزئیات آن است.
آرامش بورس در بین ناآرامی‌ها
