آیا شرکت فاسد تسلیحاتی اوکراینی اصلاح‌پذیر است؟
خصوصی‌سازی در میانه جنگ
با این حال سوالاتی درباره امکان و حتی مطلوبیت، تغییرات در یک سازمان عظیم که از همان روزهای ابتدایی آن بر اساس فساد و رانت ساخته شده است، وجود دارد. هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی در سال۱۹۹۱ فروپاشید، اوکراین یکی از بزرگ‌ترین مجتمع‌های نظامی جهان را به ارث برد: کشتی‌سازی، تانک، هوانوردی و موشک. در طول دو سال بعد، اوکراین سه سازمان ایجاد کرد که با کمک افسران ضعیف و فاسد، هر آنچه را که می‌توانستند در بازارهای سیاه فروختند. اوکراین تولید مهمات را متوقف کرد و کارخانه‌ها متوقف شدند.
هرمان اسمتانین، مهندس و طراحی که زمانی مغازه‌دار بود اکنون مدیر عامل اوکراینوبرونپروم شده است. او در آغاز جنگ در فوریه۲۰۲۲، در زادگاهش خارکیف، در ۳۵کیلومتری مرز روسیه، مدیر یک کارخانه معروف اما کوچک تانک در این شهر بود. او در اولین هفته‌های وحشتناک جنگ در این کارخانه زندگی می‌کرد. در آن زمان بمباران روی کارخانه ادامه داشت و این در حالی بود که گروهی از کارگران در فواصل زمانی بین بمباران‌ها به کار ادامه می‌دادند. کار بی‌وقفه در این کارخانه باعث شد تمام تعهدات کارخانه در نهایت محقق شوند. او درباره آن روزها می‌گوید: «اگر خمپاره‌ها یا توپخانه‌ها نزدیک کارخانه فرود می‌آمدند، نیم‌ساعت قبل از شروع مجدد صبر می‌کردیم.» در سال۱۹۹۶، دولت اوکراین ورشکسته شد و سه سازمان دفاعی دولتی توسط یک شرکت جدید با ارتباط نزدیک با سرویس‌های امنیتی روسیه تصاحب شدند. (صنایع دفاعی دو کشور در آن زمان با یکدیگر ادغام شدند.) یک ساختار جانشین در سال۲۰۱۰ به وجود آمد و اوکراینوبرونپروم تشکیل شد. شرکت جدید اوکراینوبرونپروم قرار بود باعث پیشرفت صنایع می‌شود؛ اما درواقع وسیله‌ای برای سودجویی شخصی بود. منبعی که در آن زمان در شرکت کار می‌کرد، می‌گوید: اوکراینوبرونپروم در بدو تولد مرده بود.
هنگامی که جنگ در سال ۲۰۱۴ آغاز شد و حمله تمام‌عیار روسیه در سال۲۰۲۲ شروع شد، اوکراینوبرونپروم بسیج شد تا بهترین عملکرد را از خود نشان دهد. با این حال، اگرچه اوکراین در این جنگ‌ها موفقیت‌های قابل توجهی به‌دست آورد، اما این شرکت‌های خصوصی مستقل از اوکراینوبرونپروم دولتی بودند که سرعت این جنگ را تعیین کرده‌اند. برای مثال، کارخانه شیمیایی پاولوهراد باروت کالایی که در هر جنگی بیشترین تقاضا را داشت جنگ را به خوبی تامین کرد. دفتر طراحی لوچ در کی‌یف، موشک‌های هدایت‌شونده ضد تانک استونگا را تولید کرد که به توقف حرکت روسیه به سمت کی‌یف کمک کرد. این کارخانه همچنین موشک‌های کروز نپتون را تولید کرد که ناوشکن معروف پرچمدار روسیه در دریای سیاه، مسکوا را غرق کرد. هواپیماهای بدون سرنشین ضربتی که به تازگی عملیاتی شده‌اند، تقریبا همگی به‌صورت خصوصی تولید می‌شوند. کارآفرینان جدید هواپیماهای بدون سرنشین معتقدند این آنها هستند که اکنون چهره جدید نوآوری دفاعی اوکراین را نشان می‌دهند.
تقویت اوکراینوبرونپروم، با بهبود دستمزدها یکی از مسائلی است که آقای اسمتانین با آن روبه‌رو است. او می‌گوید تمرکزش بر ساده نگه‌داشتن امور استو او اعلام کرده است به دنبال افزایش تولید، تغییر ساختار بنگاه و مقابله با فساد است. تولید شل بین ۱۰۰درصد تا ۱۰۰۰درصد در چند ماهی که او مسوولیت دارد، بسته به نوع سلاح، افزایش یافته است. به‌رغم حملات مداوم روسیه، تولید تسلیحات در تمام سلاح‌ها در حال افزایش است. اصلاح ساختار شرکت، مجموعه‌های جدیدی از شرکت‌ها را معرفی خواهد کرد که بر اساس تخصص سازمان‌دهی خواهند شد. این شرکت‌ها خودروهای زرهی، هوانوردی، کشتی‌سازی و غیره را تولید خواهند کرد. ۳۴واحد از ۶۶واحدی که هنوز به‌عنوان شرکت دولتی زیرمجموعه اوکراینوبرونپروم شناخته می‌شوند، به زودی به شرکت‌های با مسوولیت محدود یا شرکت‌های سهامی با هیات نظارت تبدیل خواهند شد. انتصاب مدیران کارخانه‌ها که منشأ اصلی فساد در گذشته بود نیز از این پس توسط یک کمیسیون مستقل انجام می‌شود.
یکی از مقامات رسمی پیشنهاد می‌کند که مشارکت عمومی و خصوصی ممکن است تنها امید برای اوکراینوبرونپروم و تیم اصلاحگران جوان آن باشد. یک منبع بلندپایه دولتی موافق است که نجات غول دفاعی در خوابِ اوکراین برای آقای اسمتانین سخت خواهد بود. او می‌گوید: «از نظر منطقی او امید چندانی ندارد. اما ما در کشوری به نام اوکراین زندگی می‌کنیم. بنابراین او شانس این کار را دارد. آیا می‌توانید ۶۰کارخانه فاسد و کم بودجه را از بین ببرید؟ من این‌طور فکر نمی‌کنم. اما آیا می‌توانید از آنها به‌عنوان پلتفرم‌هایی برای توسعه خصوصی استفاده کنید؟ شاید.»
