«دنیای اقتصاد» بررسی کرد

فقر و بیکاری در نیمه راه

دنیای اقتصاد : دو سال از آغاز فعالیت دولت ابراهیم رئیسی گذشته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در دو سال ابتدایی دولت سیزدهم، یعنی در پایان سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱، به ترتیب ۲/ ۹ و ۹درصد بوده است. این درحالی است که نرخ بیکاری در دو سال ابتدایی دولت اول حسن روحانی ۴/ ۱۰ و ۶/ ۱۰درصد بوده است.

با وجود آنکه نرخ بیکاری در دو سال ابتدایی دولت رئیسی در مقایسه با دو سال ابتدایی دولت روحانی کمتر بوده، نرخ فقر ارقام بالاتری داشته است. در پایان سال ابتدایی دولت ابراهیم رئیسی نرخ فقر به 4/ 30درصد رسید که در مقایسه با سال گذشته خود کاهش 9/ 0واحد درصدی را تجربه کرده است. هنوز آماری از نرخ فقر در سال 1401 منتشر نشده؛ با این حال نرخ فقر در سال ابتدایی دولت حسن روحانی 5/ 20درصد و در سال دوم دولت 4/ 19درصد بوده است. کاهش 3/ 5درصدی تورم در سال 1393 موجب شد نرخ فقر نیز کاهش یابد. مقایسه سال‌های ابتدایی دو دولت مذکور نشان‌دهنده آن است که در دولت سیزدهم نرخ بیکاری کاهش یافته، با‌این‌حال به دلایلی مانند جهش تورم در سال‌های گذشته، نرخ فقر گسترش یافته است. به عبارتی قدرت خرید مردم در یک دهه گذشته بسیار کاهش یافته است.

تحولات بیکاری در دو دولت

بررسی تحولات بازار کار نشان‌دهنده آن است که در دو سال ابتدایی دولت سیزدهم نرخ مشارکت اقتصادی معادل 9/ 40درصد بوده است. با‌این‌حال نرخ بیکاری در سال 1400 معادل 2/ 9 و در سال 1401 معادل 9درصد بوده است. این در حالی است که در دو سال ابتدایی دولت حسن روحانی نرخ مشارکت اقتصادی پایین‌تر و و نرخ بیکاری بالاتر بود. در سال 1392 نرخ مشارکت اقتصادی معادل 6/ 37 و نرخ بیکاری معادل 4/ 10درصد بوده است. در سال 1393 نیز نرخ مشارکت اقتصادی 2/ 37درصد و نرخ بیکاری 6/ 10درصد بوده است. به عبارت دیگر در دو سال ابتدایی دولت سیزدهم مشارکت اقتصادی افزایش و نرخ بیکاری کاهش یافته است.

جهش فقر در یک دهه

در سال‌های گذشته عوامل مختلفی مانند تورم مزمن موجب شده قدرت خرید خانوارهای ایرانی کاهش یابد. به عبارتی در دهه 1390، عوامل مختلفی مانند تحریم‌های اقتصادی و نابسامانی‌های اقتصاد کلان دست به دست هم دادند و موجب شدند رشد اقتصادی و درآمد سرانه کاهش یابد. بررسی‌ها نشان‌دهنده آن است که هرگاه تورم در مسیر صعودی قرار گرفته، نرخ فقر نیز افزایش یافته است. برخی از کارشناسان معتقدند با تداوم روند فعلی تورم، نرخ فقر در آینده افزایش خواهد یافت. نگاهی به سال‌های ابتدایی دهه 1390 نشان می‌دهد که نرخ فقر به صورت قابل‌توجهی کمتر از حال حاضر بوده است. برای مثال در سال ابتدایی دولت اول حسن روحانی، نرخ فقر معادل 5/ 20درصد بوده است. در سال 1393 تورم با کاهش 3/ 5واحد درصدی به 2/ 14درصد رسید؛ نرخ فقر نیز در این سال کاهش 1/ 1واحد درصدی راتجربه کرد و به 4/ 19درصد رسید. با‌این‌حال کاهش نرخ تورم در سال‌های بعدی تداوم نیافت و موجب شد در اولین سال دولت ابراهیم رئیسی نرخ فقر به 4/ 30درصد برسد. با این حال نرخ فقر در سال 1400 در مقایسه با سال 1399 کاهش 9/ 0واحد درصدی را تجربه کرد.