خروج انگلستان از اتحادیه اروپا چه پیامدهایی داشت؟
بریتانیا در تله «برگزیت»
پس از سال‌ها انکار جنبه‌های منفی جدایی انگلستان از اتحادیه اروپا، دیوار حاشای معایب برگزیت در حزب حاکم محافظه‌کار و مطبوعات راست‌گرای این کشور شروع به ترک برداشتن کرده است.
روزنامه تلگراف که از حامیان همیشگی خروج از اتحادیه اروپا بوده است، از برگزیت با توصیف‌هایی همچون «از دست دادن فاجعه‌بار جایگاه بین‌المللی» و شش سال «آسیب»، «آشفتگی سیاست» و «ناتوانی» یاد می‌کند. تلگراف در یادداشتی به ادعاهای موسوم به «پروژه ترس» این‌گونه اشاره کرده است: «بسیار درست از آب درآمده است». این اصطلاح به هشدارهای مخالفان برگزیت در مورد آسیب و اختلال اقتصادی داده شده بود. تغییر موضع تلگراف که همیشه با قدرت از برگزیت حمایت می‌کرد، حتی اگر به اندازه انتشار ستونی با عنوان «پروژه ترس در تمام مدت درست بوده» باشد، خبر از وخامت اوضاع می‌دهد. شاهدی دیگر بر این ادعا که برگزیت با آشفتگی اخیر بازار موجب تخریب بیشتر شهرت حزب محافظه‌کار شده است، در تمایل روزافزون نمایندگان محافظه‌کار برای اعتراف به روابط شکننده انگلستان با اتحادیه اروپا و تمایل به بازسازی روابط دیده می‌شود. بلومبرگ در گزارش خود به این نکته اشاره دارد که اتحادیه اروپا قبلا به عنوان دشمن خارجی آسان برای مقابله تلقی می‌شد، چه بر سر مناقشات دسترسی به مناطق ماهی‌گیری و چه به عنوان ابزاری برای جذب سطوح بالای مهاجرت؛ اما در وضعیت کنونی دولت انگلستان شروع به اتخاذ مواضع گرم‌تری کرده است. مقاله‌ای که در روزنامه گاردین منتشر شده نیز معتقد است، گروهی که برگزیت را علت بیشتر مشکلات انگلستان می‌دانند، برای جمع‌آوری و ارائه ارقام صریح برای حمایت از ادعایشان تلاش کرده‌اند. از طرف دیگر همه‌گیری کرونا وضعیت اقتصادی جهان را دچار مشکلات عمده‌تری کرد و به حامیان برگزیت فضایی داد تا استدلال کنند که اعضای باقی‌مانده در اتحادیه اروپا درگیر مشکلات بیشتری شده‌اند. اکنون اما با نزدیک شدن به کریسمس و همراه با آن دومین سالگرد خروج انگلستان از بازار واحد و اتحادیه گمرکی، بیش از هر زمان دیگری قابل مشاهده است که برگزیت در تسریع کاهش تاثیرگذاری انگلستان در جهان نقش داشته است. در وضعیت کنونی انکار شواهدی مبنی بر اینکه ایده انگلیسی در مورد ترک اتحادیه اروپا به عنوان راهی به سوی موفقیت بیشتر اقتصادی اشتباه بوده، سخت شده است. موسسه تحقیقات اقتصادی و اجتماعی ایرلند (EISR) هفته گذشته تحقیقات خود را با استناد به مطالعه قبلی مدرسه اقتصاد لندن (LSE) درباره اینکه اگر انگلستان در اتحادیه اروپا باقی‌مانده بود اکنون وضعیت چگونه بود، منتشر کرد. در این مطالعه تخمین زده شده بود که در مقایسه با وضعیتی که برگزیت اتفاق نیفتاده بود، تجارت از انگلستان به اتحادیه اروپا ۱۶ درصد کمتر بوده است. طبق همان شبیه‌سازی تجارت از اتحادیه اروپا به انگلستان دچار افت بیشتری شده و تا ۲۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد. در مقابل طرفداران برگزیت به ارقامی اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد چگونه تجارت کالا بین اتحادیه اروپا و انگلستان پس از سقوط شدید در ماه‌های ابتدایی ۲۰۲۱، توانسته بهبود یابد و به نزدیکی ارزش قبل از سقوط برسد. بوریس جانسون و ریشی سوناک، رهبران احتمالی محافظه‌کاران، احتمالا در این رابطه استدلال خواهند کرد که تاثیر برگزیت بسته به تحلیل داده‌های انگلستان و اتحادیه اروپا می‌تواند متفاوت باشد. موسسه تحقیقات اقتصادی و اجتماعی ایرلند نیز در گزارش خود به این نکته اشاره می‌کند که بسته به منبع داده‌ها و گروه مقایسه، نتایج متفاوتی می‌توان گرفت. البته این گزاره‌ای است که در مورد اکثر کارهای آماری صادق است، به همین جهت توجه به نتیجه مطالعه ایرلندی از اهمیت برخوردار است، چراکه در عین میانه‌رویی تنظیم شده است. در مطالعه ایرلندی به روشنی به این نکته اشاره است که با وجود بهبود تجارت انگلستان در سال گذشته، بسیار پایین‌تر از سطحی قرار دارد که بدون برگزیت انتظار می‌رفت. در همین راستا، گزارشی مشترک از مدرسه اقتصاد لندن با اندیشکده بنیاد رزولوشن نیز نشان می‌دهد که خروج از اتحادیه اروپا به بهره‌وری انگلستان ضربه وارد کرده است. در این کار پژوهشی که در تابستان منتشر شد، تخمین زده شده است که بهره‌وری نیروی کار (معیاری کلیدی برای تولید که به ازای هر ساعت کار محاسبه می‌شود) تا ۲۰۳۰ حدود ۳/ ۱ درصد کاهش خواهد یافت. در این گزارش، بسته‌تر شدن اقتصاد انگلستان پس از برگزیت به عنوان چرایی این کاهش اعلام شده است. این رقم به معنای از دست دادن یک چهارم اقتصاد انگلستان است و معادل افزایش بهره‌وری تجمیعی است که طی دهه گذشته به دست آمده بود. در ادامه، به وابستگی به مواد غذایی وارداتی و کالاها اشاره شده است که بار مضاعفی بر تشدید تورم و دردسر مالی خانوار وارد کرده است.
درحالی که قبلا نشان داده شده بود که برگزیت کمبود نیروی کار را تشدید کرده، دولت انگلیس در اقدامی دور از تصور، بودجه آموزش مهارت‌ها را کاهش داده است. برگزیت برای برخی به معنای کنترل مهاجرت بود و موفقیت اقتصادی آن قرار بود در پویایی بیشتر بخش تجاری که با دسترسی آسان به بازارهای اتحادیه اروپا تنبل شده بود، سنجیده شود، اما در واقعیت بخشیدن به این رویا نیز ناکام ماند. تحقیقات موسسه پترسون درباره مساله باز بودن تجارت پس از برگزیت نیز گویای کاهش ۶ درصدی آن است. برای مقایسه می‌توان به این نکته اشاره کرد که این شاخص در ایتالیا ۱۳ درصد افزایش داشته است. در ماه اکتبر، با وجود جنگ در اوکراین، میزان صادرات کالاهای ایتالیایی بیشتر از ۲۰۱۹ بوده، این درحالی است که صادرات انگلستان کماکان در سطحی کمتر از قبل از همه‌گیری قرار دارد. به عقیده بسیاری از اقتصاددانان بعید است که وضعیت تجاری انگلستان بهبود یابد، چرا که آنها تخمین می‌زنند صادرات کالا و خدمات این کشور با سرعت بیشتری کاهش یابد. این نگرانی نیز وجود دارد که بخش مالی هنوز به صورت کامل تاثیرات مرگبار فسخ هزاران قرارداد را نچشیده باشد؛ همان‌طور که جاه‌طلبی‌های پاریس و فرانکفورت در سامان‌دهی بخش مالی خود نتوانست به نتیجه‌ای برسد و آنها اکنون با عواقب آن مواجه شده‌اند. برخی از کمرنگ شدن حضور بانکداران، مدیران سهام خصوصی و سرمایه‌گذاران صندوق‌های پوشش ریسک، خوشحال هستند؛ اما در کوتاه‌مدت این صنایع مقادیر زیادی درآمد و ارز خارجی به دست می‌آوردند که انگلستان به کمک آن می‌توانست بسیاری از اقلام مورد نیاز را وارد کند.
