جزئیات افزایش قیمت مواد غذایی در خردادماه منتشر شد
ریز نمرات تورم خوراکیها
روغن نباتی؛ پیشتاز افزایش قیمت خوراکیها
مرکز آمار ایران گزارش اقلام خوراکی‌های منتخب در خرداد ماه سال جاری را منتشر کرد. بررسی آمار این گزارش نشان میدهد در یک ماه منتهی به خرداد ماه، قیمت روغن نباتی جامد و روغن مایع افزایش چشمگیری داشته است. به‌طوری‌که قیمت یک کیلو روغن نباتی جامد از حدود 24هزار تومان به بیش از 85هزار تومان رسیده که رشد قیمتی 247درصدی را ثبت کرده است. قیمت یک بطری روغن مایع نیز رشدی حدود 234درصد داشته است. یعنی بیش از سه برابر شده است. این افزایش قیمت یک رکورد تاریخی در یک ماه به حساب می‌آید. بعد از گروه روغن، ماکارونی بیشترین افزایش قیمت را در طول یک ماه ثبت کرده است. قیمت هر بسته نیم‌کیلویی ماکارونی از حدود 11هزار تومان در اردیبهشت ماه به حدود 17هزار و 200 تومان در خرداد ماه رسیده است که رشد ماهانه 56درصدی را نشان میدهد. کارشناسان معتقدند علاوه بر تاثیر حذف ارز ترجیحی از روغن خام، افزایش قیمت اقلامی چون روغن خوراکی ناشی از تاثیر جهانی قیمت‌‌ها است؛ چراکه در بازارهای جهانی نیز بهای روغن خام، به‌عنوان ماده اولیه وارداتی این محصول، به‌شدت افزایش داشته است.
کاهش قیمت در گروه میوه‌ها
اما برخلاف افزایش قیمت در گروه روغن، در گروه میوه‌ها، دو میوه انار و هندوانه تورم ماهانه منفی 9دهم درصد و منفی 4/ 2درصد را ثبت کرده‌اند. این در حالی است که در این گروه خربزه و هلو رکورددار افزایش قیمت بوده‌اند. قیمت هر کیلو خربزه در خرداد ماه به نسبت اردیبهشت ماه افزایش 1/ 31درصدی و قیمت هلو در این بازه رشد 7/ 22درصدی را ثبت کرده است. بر اساس گزارش مرکز آمار، در گروه گوشت قرمز، سفید و فرآورده‌های آنها، گروه، اقلام مرغ ماشینی با 5/ 32درصد، گوشت گاو یا گوساله با 16درصد و گوشت گوسفند با 4/ 7درصد بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌‌اند. در گروه سبزیجات و حبوبات، هویج فرنگی با 5/ 28، بادمجان با 8/ 13 و سیبزمینی با 5/ 13درصد در رأس افزایش قیمت این گروه هستند. همچنین در گروه قند و شکر، آشامیدنی‌‌ها و سایر خوراکیها، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به سس مایونز با 7/ 27درصد و قند با 9/ 18درصد بوده است.
براساس گزارش مرکز آمار، تورم ماهانه از 5/ 3درصد در اردیبهشت به بالای 12درصد در خردادماه رسیده است. این رقم برای تورم در سال‌های پس از جنگ بی‌‌سابقه بوده و به نوعی جهش محسوب می‌‌شود. تورم نقطه به نقطه که تغییرات شاخص بهای مصرف‌‌کننده در خردادماه سال جاری نسبت به سال قبل را در نظر می‌‌گیرد نیز از 39درصد به 52درصد رسیده است. کارشناسان معتقدند علت اصلی این افزایش تورم در خرداد، افزایش شدید قیمت کالاهای خوراکی است. تورم ماهانه خوراکیها در این ماه 4/ 25درصد ثبت شده است؛ درحالی‌‌که این مقدار در اردیبهشت حدود 3درصد بوده است. تورم بالای به ثبت‌رسیده در خرداد به‌ویژه درباره کالاهای خوراکی باعث شده است تا فشار روی دهک‌های کم‌درآمد جامعه بیش از پیش افزایش یابد. تورم خرداد1401 آبستن حوادث بسیاری بود و با ثبت رکورد‌‌های فراوان در تاریخ ایران ثبت شد. تورم میانگین یا 12ماهه در خرداد به رقم 4/ 39درصد رسید.ا نتظار می‌‌رود که این رقم تا انتهای سال جاری به سطوح نزدیک 50درصد نزدیک شود.
تغییر شیوه پرداخت دلار 4200تومانی یکی از عوامل مهم بالا رفتن نرخ تورم در خردادماه است که این موضوع خود را در گروه خوراکیها نشان میدهد. سیاست دلار 4200 با این هدف صورت گرفت که از افزایش قیمت‌‌ها جلوگیری شود و نرخ دلار از سوی سیاستگذار به بازار دیکته شود. اما در این مدت علاوه‌‌بر ایجاد فسادهای گسترده، خالی شدن ذخایر ارزی، سردرگمی نهادهای اقتصادی و تولید بخشنامه‌های متعدد، سرانجام تصمیم به کنار گذاشتن این سیاست گرفته شد. در نهایت، شوک قیمت‌‌ها نیز که قرار بود با قیمت‌‌گذاری دستوری دلار مهار شود، در ایستگاه خرداد1401 تخلیه شد. گزارش شاخص بهای مصرف‌‌کننده در خردادماه1401 نشان میدهد تورم ماهانه در این ماه به رقم 2/ 12درصد رسیده است؛ به این معنی که متوسط قیمت‌‌های مصرف‌‌کننده در یک ماه به میزان 2/ 12درصد رشد کرده است.
با اینکه تورم سالانه بسیاری از کشورها افزایشی بوده، اما این رقم حتی در شرایط کنونی کمتر از 10درصد است. این موضوع تایید می‌‌کند که وضعیت تورمی کشور نسبت به سایر کشورهای دنیا که حتی در وضعیت افزایش نرخ تورم قرار گرفته‌‌اند، در شرایط نامساعدتری قرار گرفته است. در حال حاضر عامل افزایش نرخ تورم کشور، تغییر سیاست تخصیص دلار4200 تومانی است که اثر خود را در تورم خوراکیها گذاشته است. به نظر نمی‌‌رسد طی دهه‌های گذشته نرخ تورم خوراکیها در یک ماه به این میزان افزایش یافته باشد و از این حیث، می‌‌توان به خرداد پرحادثه تورمی، رکورد تورم خوراکیها را نیز اضافه کرد.
10کالا با تورم نقطهای بیش از 100درصد
بر اساس گزارش مرکز آمار، در خردادماه1401 از 53قلم خوراکی منتخب در نقاط شهری، تعداد 37قلم، درصد تغییر سالانه بالاتر از نرخ تورم نقطهای نقاط شهری کشور (4/ 51 درصد) داشته‌‌اند. از سوی دیگر، بررسی‌ها نشان میدهد که 10کالای خوراکی تورم نقطهای بیش از 100درصد را تجربه کرده‌اند. آمارها نشان میدهد روغن مایع و روغن نباتی جامد بیشترین تورم نقطهای، با رشد قیمتی بیش از 330درصد و 272درصد را به خود اختصاص داده‌اند. علاوه براین، قیمت یک کیلو سیبزمینی نیز در یک سال منتهی به خرداد سال جاری رشد 172درصدی را تجربه کرده است. چهارمین خوراکی که افزایش بیش از 100درصدی را تجربه کرده، ماکارونی است. تورم نقطهای ماکارونی نیز در خردادماه حدود 169درصد افزایش قیمت داشته است.
علاوه براین، میانگین قیمت یک کیلو برنج ایرانی درجه یک در خردادماه سال جاری به رقم 97هزار تومان رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 164درصدی داشته است. ششمین کالای خوراکی با تورم بالا، رب گوجه‌فرنگی است. هر یک کیلو رب گوجه‌فرنگی بیش از 129درصد رشد قیمتی را ثبت کرده است. رشد قیمتی خامه پاستوریزه نیز در مدت مشابه بیش از 127درصد بوده است. قیمت هر نیم کیلو پنیر پاستوریزه از حدود 29هزار تومان در خرداد سال 1400 به حدود 45هزار تومان در خرداد سال جاری رسیده که رشد بیش از 125درصدی را ثبت کرده است. دو کالای آخر این لیست، تخم‌مرغ ماشینی و سس مایونز است که رشد نقطهای آنها به ترتیب 107 و 101درصد بوده است.
