گزیده آمارهای پولی و بانکی در دیماه نشان می‌‌دهد
گسل‌‌های تورمی ابتدای زمستان
بر این اساس حجم نقدینگی در پایان دی ماه با رشدی ۸/ ۳۹درصدی به سطح ۴۵۰۱هزار میلیارد تومانی رسیده است. از این میزان ۴/ ۱۹درصد آن را پول و ۶/ ۸۰درصد آن را شبهپول تشکیل می‌‌دهد. از سوی دیگر حجم پایه پولی با رشد نقطه به نقطه ۵/ ۳۵درصدی به حدود ۵۶۸هزار میلیارد تومان رسیده است. در بخش پایه پولی، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌‌ها و خالص سایر دارایی‌‌های بانک مرکزی بیشترین افزایش را به ثبت رسانده‌‌اند. بر این اساس بدهی بانک‌‌ها به بانک مرکزی با رشدی حدود ۵۶هزار میلیارد تومان در ۱۲ماه گذشته به سطح ۱۷۵هزار میلیارد تومان رسیده است. این اعداد از رشد ۶/ ۴۹درصدی این متغیر حکایت دارد و آژیر هشدار این متغیر پولی را به صدا درآورده است.
وضعیت بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی نیز وضعیت مشابهی دارد و در ۱۲ماه منتهی به دیماه۱۴۰۰ بیش از ۴۱درصد رشد را تجربه کرده است. این تغییرات حاکی از تغییرات قابل توجه گسل‌‌های تورمی در آغاز زمستان است.
گزیده آمارهای پولی و بانکی
روابط عمومی بانک مرکزی روز گذشته اعلام کرد که این نهاد آمارهای پولی و بانکی دی ماه سال جاری را منتشر کرد. این آمارها در قالب نشریه گزیده آمارهای اقتصادی منتشر شده است که حاوی جدیدترین اطلاعات و آمارهای اقتصادی در بخش‌های پولی و بانکی، تراز پرداخت‌‌ها و بازار سرمایه است. بخش پولی و بانکی شامل خلاصه دارایی‌‌ها و بدهی‌‌های سیستم بانکی اعم از بانک مرکزی، بانک‌‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی، بانک‌‌های تجاری، بانک‌‌های تخصصی و بانک‌‌های غیردولتی و موسسات اعتباری غیربانکی و نیز شامل ارقام عمده پولی و اعتباری و تسهیلات اعتباری بانک‌‌ها و موسسات اعتباری به تفکیک عقود اسلامی می‌‌شود.
آلارم گسل‌‌های تورمی
آمارهای پولی و بانکی منتشرشده در کنار اطلاعات مربوط به نقدینگی و پایه پولی و جزئیات آنها، حاوی اطلاعاتی مانند ترازنامه شبکه بانکی کشور، بانک مرکزی و بانک‌‌های کشور نیز هست. این ترازنامه‌ها اطلاعات مفیدی را دربردارند و با بررسی دقیق‌‌تر آنها می‌‌توان به بررسی و پیش‌‌بینی برخی روند‌‌ها در اقتصاد پرداخت.
بر این اساس در آمارهای پولی و بانکی منتشرشده مربوط به دیماه، ترازنامه بانک مرکزی کشور از تغییرات قابل توجهی خبر می‌‌دهد. این آمارها از به صدا درآمدن دو گسل تورمی در شبکه بانکی کشور حکایت دارد.
با بررسی تراز نامه بانک مرکزی می‌‌توان دریافت که دو متغیر«بدهی بانک‌‌ها به بانک مرکزی» و«بدهی دولت به بانک مرکزی» رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. بر این اساس بدهی بانک‌‌های کشور به بانک مرکزی با رسیدن به بیش از ۱۷۵هزار میلیارد تومان در دی ماه سال جاری ۶/ ۴۹درصد نسبت به آغاز سال جاری افزایش را تجربه کرده است. این در حالی است که سال گذشته این نسبت تنها ۳/ ۸درصد را ثبت کرده بود.
در سوی دیگر بدهی دولت و شرکت‌های دولتی به بانک مرکزی حاکی از آن است که این متغیر از ۱۴۸ هزار میلیارد تومان در در ماه ۹۹ به بیش از ۲۱۰ هزار میلیارد تومان بالغ شده است که از رشد ۲/ ۴۱درصدی این متغیر حکایت دارد. این رشد در مدت مشابه سال گذشته ۹/ ۲۹درصد گزارش شده بود. این اعداد که از رشد قابل توجه بدهی‌‌ها به بانک مرکزی حکایت دارد، نشان از فشار بر این دو گسل تورمی دارد و آلارم رشد این متغیرها و تورم که در پی آن بروز می‌‌یابد به صدا در آمده است.
باید توجه داشت که رشد قابل توجه بدهی بانک‌‌ها به بانک مرکزی از این نکته حکایت دارد که منابع بانک‌‌های کشور تحت فشارند. این مساله می‌‌تواند به‌دلیل استفاده از منابع بانک‌‌ها برای تامین هزینه‌های جاری کشور به‌وجود آمده باشد، از طرفی می‌‌تواند از تسهیلات دستوری ناشی شود که به موجب قانون بر بانک‌‌ها تکلیف شده است. این دو بار تکلیف شده بر منابع بانک‌‌ها عوامل اصلی رشد بدهی بانک‌‌ها به بانک مرکزی به شمار می‌‌روند.
آمارهای پولی ابتدای زمستان
بررسی آمارهای منتشرشده حاکی از آن است که سطح نقدینگی در پایان دیماه سال جاری به بیش از ۴۵۰۱هزار میلیارد تومان بالغ شده است. این عدد حاکی از آن است که در که نقدینگی نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از ۸/ ۳۹درصد رشد را تجربه کرده است. از سوی دیگر این متغیر پولی در مقایسه با سطح اسفندماه ۹۹، ۵/ ۲۹درصد افزایش را تجربه کرده است.
وضعیت پول و شبه پول
نقدینگی شامل دو بخش عمده پول و شبهپول است. پول شامل اسکناس و مسکوک در اختیار مردم و سپرده‌های دیداری می‌‌شود. از سوی دیگر شبه پول شامل سپرده‌های غیردیداری می‌‌شود. این گزارش نشان می‌‌دهد که در یک‌سال منتهی به دیماه سال جاری، سطح پول از ۶۲۷هزار میلیارد تومان به بیش از ۸۷۳هزار میلیارد تومان برسد که حاکی از رشد ۲/ ۳۹درصدی این مجموعه است. این رقم در مقایسه با اسفند ماه سال۹۹ رشد ۴/ ۲۶درصدی را به ثبت رسانده است. در مقایسه با ابتدای سال جاری، سهم پول از نقدینگی از ۹/ ۱۹درصد به ۴/ ۱۹درصد رسیده است که نشان از کاهش ۵/ ۰واحد درصدی این متغیر دارد.
از سوی دیگر حجم شبه پول از سطح ۲۵۹۱هزار میلیارد تومانی در دی ماه سال ۹۹ به ۳۶۲۸هزار میلیارد تومان در ابتدای زمستان۱۴۰۰ رسید. این تغییرات حاکی از رشد ۴۰درصدی شبه پول در این ۱۲ماه دارد.
این متغیر پولی در مقایسه با ابتدای سال جاری ۳/ ۳۰درصد افزایش یافته است. با بررسی بیشتر می‌‌توان دریافت که سهم شبهپول از نقدینگی نسبت به ابتدای سال افزایش یافته است و از ۱/ ۸۰درصد به ۶/ ۸۰درصد رسیده است. جزئیات سپرده‌های غیردیداری حاکی از آن است که بیش از نیمی از آنها را سپرده‌های کوتاه‌مدت و یک‌ساله تشکیل می‌‌دهند.
وضعیت پایه پولی
بخش دیگری از این گزارش به بررسی وضعیت پایه پولی پرداخته است. بر این اساس در ابتدای زمستان سطح پایه پولی به حدود ۵۶۸ هزار میلیارد تومان رسیده است که در مقایسه با رقم ۴۱۹ هزار میلیارد تومانی دی ماه سال گذشته افزایشی ۵/ ۳۵درصدی را به ثبت رسانده است.
از سوی دیگر این سطح پایه پولی نشان‌دهنده آن است که در مقایسه با ابتدای سال جاری این متغیر شاهد رشد ۸/ ۲۳درصدی بوده است. بررسی آمارها نشان می‌‌دهد بخش عمده این تغییرات مربوط به مطالبات بانک مرکزی از بانک‌‌هاست. در ۱۰ ماه ابتدایی سال جاری این بخش با رشد بیش از ۵۶ هزار میلیارد تومانی در این مدت رشدی معادل ۶/ ۴۹درصد را به ثبت رسانده و سهم عمده رشد در پایه پولی را برعهده داشته است.
