پیشتازی چین در توسعه انرژیهای سبز
به این‌ترتیب ظرفیت جهانی انرژیهای تجدیدپذیر با توسعه فزاینده انرژی خورشیدی در مسیر پیشی‌گرفتن از اهداف سال۲۰۳۰ تعیین‌‌‌‌‌شده از سوی دولت‌هاست.
فاتح بیرول، مدیر اجرایی آژانس بین‌المللی انرژی گفت: «اگر بتوانم این (روند) را در دو کلمه خلاصه کنم: چین، خورشیدی.» چین تا پایان این دهه‌نیمی از ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر جهان را در اختیار خواهدداشت.
گمان می‌رود که افزایش انرژی خورشیدی باعث کندی صدور مجوزهای پروژه‌های توسعه زغال‌سنگ چین شده‌است که در سال‌های۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به ۱۰۰گیگاوات مجوز نیروگاه جدید افزایش یافت.
طبق گزارش Global Energy Monitor، در نیمه اول سال۲۰۲۴، چین تنها برای ۱۲پروژه جدید نیروگاه زغال‌سنگی با مجموع ظرفیت ۹.۱گیگاوات، مجوز صادر کرد. آژانس بین‌المللی انرژی برآورد می‌کند؛ رشد ظرفیت انرژی خورشیدی تا سال۲۰۳۰، ۸۰درصد از کل انرژی تجدیدپذیر جدید اضافه‌‌‌‌‌شده در سطح جهان تا پایان این دهه را تشکیل دهد. انتظار می‌رود کاهش هزینه‌ها و سیاست‌های حمایتی منازل و مشاغل را قادر سازد روی صفحات خورشیدی سرمایه‌گذاری کنند تا قبوض برق خود را کاهش دهند. طی چند سال‌اخیر افزایش شدید نرخ‌های بهره و هزینه‌های زنجیره تامین مشکلاتی را برای توسعه مزارع بادی فراساحلی ایجاد‌کرده‌است، اما اکنون اقتصاد انرژی بادی نشانه‌هایی از بهبود را نشان می‌دهد. آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند نرخ رشد جهانی انرژی بادی بین سال‌های ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ در مقایسه با ۶ سال‌گذشته، دو‌برابر شود. بیرول گفت: «انرژیهای تجدیدپذیر سریع‌تر از آنچه دولت‌های ملی هدف‌گذاری کرده‌اند، حرکت می‌کنند.
این موضوع عمدتا نه‌‌‌‌‌تنها ناشی از تلاش‌ها برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای یا افزایش امنیت انرژی است، بلکه بیشتر به این دلیل است که امروزه انرژیهای تجدیدپذیر ارزان‌ترین گزینه برای افزودن نیروگاه‌های جدید در تقریبا همه کشورهای جهان به‌‌‌‌‌شمار می‌روند.» در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی آمده است: رونق انرژی سبز به این معناست که انرژیهای تجدیدپذیر در مسیر رشد ۲.۷برابری تا سال۲۰۳۰ قرار دارند که حدود ۲۵درصد فراتر از هدف تعیین‌‌‌‌‌شده توسط کشورها (۲.۲درصد) است، اما این رشد هنوز با تعهد رهبران جهان برای سه‌برابر‌کردن تجدیدپذیرها تا پایان دهه‌در کاپ ۲۸ فاصله دارد. به‌علاوه در این گزارش تاکید شده که با وجود رشد فزاینده، سهم سوخت‌های تجدیدپذیر در تقاضای جهانی انرژی در سال۲۰۳۰، کمتر از ۶درصد باقی‌می‌ماند.
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش خود به سه چالش اساسی برای توسعه تجدیدپذیرها اشاره کرده‌است:
چالش اول، ساخت شبکه‌‌‌‌‌های برق برای سرعت‌بخشیدن به اتصال پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر است. هم‌اکنون حداقل ۱۶۵۰گیگاوات ظرفیت تجدیدپذیر در انتظار اتصال به شبکه قرار دارد که ۱۵۰گیگاوات بیشتر از سال‌گذشته است.
چالش دوم، مدت‌‌‌‌‌زمان طولانی صدور مجوزها از سوی دولت‌ها برای اجرای پروژه‌های انرژیهای تجدیدپذیر است، به‌‌‌‌‌طوری‌که این زمان به‌‌‌‌‌طور متوسط برای مزارع بادی هفت سال و برای مزارع خورشیدی پنج سال‌طول می‌کشد.
چالش سوم، نابرابری فاحش در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در مناطق مختلف است. آژانس توصیه می‌کند نهادهای مالی بین‌المللی برای حمایت از انرژیهای تجدیدپذیر در اقتصادهای نوظهور و درحال‌‌‌‌‌توسعه که در این زمینه از کشورهای توسعه‌‌‌‌‌یافته عقب مانده‌‌‌‌‌اند، اقدام‌های بیشتری انجام دهند.
اهداف اقلیمی چین
در چند ماه آینده، شی‌جین‌پینگ، رئیس‌‌‌‌‌جمهوری چین، اهداف جدید اقلیمی کشورش را اعلام خواهد کرد. تصمیم وی می‌تواند اهداف موافقت‌نامه اقلیمی پاریس را برای حفظ گرمایش جهانی در حد ۱.۵درجه را به پیش ببرد یا با شکست مواجه کند. همه کشورهای عضو موافقت‌نامه پاریس قرار است تا فوریه آینده اهداف اقلیمی۲۰۳۵ خود را به سازمان ملل‌متحد ارائه کنند.
مهم‌ترین آنها سه انتشاردهنده بزرگ گازهای گلخانهای جهان یعنی ایالات‌متحده، اتحادیه اروپا و چین هستند که مجموعا بیش از ۵۰درصد از انتشار جهانی را تشکیل می‌دهند. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا انتشار گازهای گلخانهای را به‌‌‌‌‌اندازه کافی سریع کاهش نداده‌‌‌‌‌اند تا با اهداف موافقت‌نامه پاریس هماهنگ شوند، اما دوسوم کاهش ۱۳درصدی انتشار کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) در یک دهه‌گذشته توسط آنها صورت‌گرفته‌است. در عین حال، چین مسوول بیش از ۹۰درصد رشد انتشار دی‌‌‌‌‌اکسید‌کربن از زمان تصویب موافقت‌نامه پاریس در سال۲۰۱۵ است. مقیاس و نقش چین در انتشار گازهای گلخانهای، این کشور را در موقعیت منحصربه‌‌‌‌‌فردی قرار می‌دهد که می‌تواند به تنهایی گرمایش جهانی را محدود کند و جهان تا حد امکان به هدف حفظ گرمایش ۱.۵درجه نزدیک شود. با وجود این، به‌نظر می‌رسد سمت و سوی چین به مجموعه‌‌‌‌‌ای ضعیف و محافظه‌‌‌‌‌کارانه از اهداف کوتاه‌مدت متمایل شده‌است، اگرچه دولت چین قبلا متعهد شده که چین قبل از سال۲۰۶۰ به هدف کربن خنثی دست‌یابد، اما روندهای اخیر سیاستی این کشور نشان می‌دهد اهداف جدید پکن احتمالا از آنچه برای تحقق چشم‌‌‌‌‌انداز اقلیمی ۲۰۶۰ لازم است، دور می‌شود. دیپلمات‌‌‌‌‌های چینی اغلب به رکورد کشورشان در دستیابی به اهداف اقلیمی و انرژی می‌‌‌‌‌بالند. برای مثال، چین به‌مراتب از تعهدات خود در سال۲۰۲۰ برای کاهش شدت کربن، همچنین اهداف ظرفیت انرژی بادی و خورشیدی خود برای سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۲۰ فراتر رفته‌است، اما اکنون چین به‌‌‌‌‌طور فزاینده‌ای به‌نظر می‌رسد به اهداف و برنامه‌های اقلیمی ۲۰۲۵ خود ازجمله برنامه‌های «محدود‌کردن شدید» رشد مصرف زغال‌سنگ، «کنترل دقیق» پروژه‌های جدید نیروگاه زغال‌سنگی و کاهش شدت کربن تا ۱۸درصد در مقایسه با سال۲۰۲۰ دست نخواهد یافت. توجه به هدف شدت کربن تعیین‌‌‌‌‌شده توسط وزارت محیط‌زیست چین برای سال۲۰۲۴ که فضایی را برای افزایش انتشار گازهای گلخانهای در سال‌جاری باقی می‌گذارد، نشان می‌دهد این وزارتخانه به‌‌‌‌‌طور جدی هدف اقلیمی۲۰۲۵ را دنبال نمی‌کند. در همین حال، انبوهی از اسناد سیاستی بالادستی که در ماه‌های اخیر منتشر شد، نشان می‌دهد پکن احتمالا اهداف اقلیمی محافظه‌‌‌‌‌کارانه کوتاه‌مدت را دنبال می‌کند.
برنامه شورای دولتی برای کنترل انتشار کربن انتظار دارد قبل از سال۲۰۳۰ انتشار کربن چین به اوج خود برسد و کمیته مرکزی حزب کمونیست تنها درنظر دارد انتشار گازهای گلخانهای چین تا سال۲۰۳۵ «روند کاهشی» را نشان دهد. به‌دلیل عدم‌جاه‌‌‌‌‌طلبی در میان‌مدت، گروه تحقیقاتی مستقلClimate Action Tracker اعلام کرده‌است سیاست‌ها و اهداف اقلیمی میان‌مدت چین به‌‌‌‌‌رغم وجود هدف بلندمدت کربن این کشور، «بسیار ناکافی» هستند. افزون بر این، اداره ملی انرژی چین به این نکته اشاره کرده‌است که در مورد اقلیم احتیاط می‌کند. مقام‌‌‌‌‌های ارشد این اداره شواهد توان دستیابی چین به اوج انتشار را رد کرده و در مقابل اهدافی برای بخش انرژی پیشنهاد کرده‌اند که سرعت استقرار انرژی پاک را در این کشور کاهش می‌دهد. آنها همچنین از سوخت‌های فسیلی حمایت کرده‌اند و انتظار دارند ۳۰درصد رشد تقاضای انرژی چین را تا سال۲۰۳۰ تامین کند.
