چرا رهبر مقابله با انتشار گازهای گلخانهای از سیاستهای محیطزیستی خود عقبنشینی کرد؟
تغییرات اقلیمی ؛ تغییر موضع بریتانیا
این نگرانیها حول اثرات منفی بالقوه زیستمحیطی، تاثیر بر پروژههای توسعه پایدار انرژیهای پاک و عدمهمسویی با تلاشهای جهانی گسترده برای مبارزه با تغییرات آبوهوایی متمرکز شدهاست. در سال۱۹۸۸، مارگارت تاچر نخستوزیر وقت بریتانیا، موضع قاطعی در مبارزه با تغییرات آبوهوایی اتخاذ کرد. تاچر که پیش از ورود به سیاست، سابقهای در زمینه شیمی داشت، در مورد پیامدهای جهانی تغییرات آبوهوایی در جریان نشستی در انجمن سلطنتی هشدار داد و متعهد شد برای کاهش اثرات آن اقدام کند و این ایده را مطرح کرد که فعالیتهای انسانی یک «تله گرمای جهانی» ایجاد خواهد کرد. پس از اظهارات تاچر، بریتانیا به مدت ۲۵سال (از ۱۹۸۸) هدایت جهان را در کاهش انتشار دیاکسیدکربن در اختیار داشت و در این مدت انتشار این نوع گازها در بریتانیا ۴۷درصد کاهش یافت. سوناک که بهعنوان یک محافظهکار و یک بانکدار، نخستوزیری بریتانیا را به عهده گرفت، سیاستی کاملا مغایر با پیشینیان خود را در دستور کار قرار دادهاست.
به حداکثر رساندن تولید نفت
از او بهعنوان آغازگر سیاستهای جدید برای «بهحداکثر رساندن» تولید نفت یاد میشود و دولت تحترهبری او بهرهبرداری از بزرگترین میدان نفتی دستنخورده بریتانیا در دریای شمال را بهزودی شروع خواهد کرد. از این تصمیم بریتانیا بهعنوان عقبنشینی از تعهدات قبلی این کشور نسبت به تغییرات اقلیمی یاد میشود. تضاد بین تعهدات تاریخی مارگارت تاچر برای مبارزه با تغییرات آبوهوایی و کاهش انتشار کربن با سیاست جانشین او، سوناک که افزایش تولید نفت را ترویج میکند، قابلتوجه است. گفته میشود که سوناک بهطور فعال و سیستماتیک در حال لغو سیاستهای آبوهوایی موجود است که از جمله آن میتوان به اقدامات اخیر شامل بهتعویق انداختن اقدامات کاهش انتشار کربن و لغو پروژههایی با هدف پایداری محیطزیست نام برد. سوناک انتقال به وسایل نقلیه الکتریکی را پنج سالبه تعویق انداخته و گسترش عمده شبکه ریلی پرسرعت را به نفع سرمایهگذاریهایی که برای خودروها مطلوبتر است، لغو کردهاست. سوناک این تغییرات بنیادی را بهعنوان «رویکردی عملی، متناسب و واقعبینانه برای رسیدن به انتشار گازهای گلخانهای خالص تا سال۲۰۵۰» توجیه میکند.
جلبنظر رأیدهندگان
با این حال، بسیاری از تحلیلگران سیاسی این تغییرات را تلاشی برای جلب رضایت منتقدان راستگرا و جلبنظر رأیدهندگان نگران هزینههای احتمالی اقدامات اقلیمی، بهویژه در پیشبینی انتخابات عمومی آینده میدانند. کارشناسان محیطزیست و اقلیم شناسان از این تغییرات سیاسی ابراز ناراحتی کرده و رویکرد سوناک را ترحم آمیز خوانده و او را به بازی «سیاست پوپولیستی با آینده زندگی روی زمین» متهم میکنند. رهبران اصلی صنعت استدلال میکنند که چنین تغییری به استراتژیهای سرمایهگذاری آنها آسیب میزند.حمایت مارگارت تاچر از تغییرات اقلیمی اثرات گستردهای داشت.
در سال۱۹۹۰، او مرکز تحقیقات اقلیمی هادلی را تاسیس کرد که نقش اساسی در مدلسازی تغییرات آب و هوا داشت و از هیات بیندولتی سازمان مللمتحد در مورد تغییرات آبوهوایی (IPCC) حمایت کرد. در سال۲۰۰۸، بریتانیا اولین کشوری بود که از نظر قانونی دولتهای آینده را ملزم به تعیین بودجهکربن برای کاهش انتشار، از جمله تعهد بهدستیابی به انتشار خالص صفر تا سال۲۰۵۰ کرد.
مرکز بزرگترین نیروگاههای بادی فراساحلی
این کشور همچنین پیشگام نیروگاههای بادی فراساحلی در دریای شمال بوده و به مرکز بزرگترین نیروگاههای بادی فراساحلی جهان تبدیل شدهاست. در زمان بوریس جانسون، نخستوزیر پیش از سوناک، بریتانیا میزبان کنفرانس COP۲۶ در سال۲۰۲۱ بود و استراتژی جهانی کربنصفر خالص را تایید کردکه بهمعنای تعهد قبلی و مشارکت فعال در تلاشهای بینالمللی برای مبارزه با تغییرات اقلیمی است. دولت سوناک تاریخ پایان فروش خودروهای بنزینی و دیزلی و انتقال گاز طبیعی به پمپهای حرارتی برقی را در سیستمهای گرمایشی جدید خانهها به تعویق انداخته است.عقبنشینی ناگهانی اهداف آبوهوایی موجود و تعهدات به سمت صفر خالص باعث شوک و خشم گسترده شدهاست. این نشان میدهد که تغییرات ناگهانی در سیاست آب و هوا توسط دولت سوناک غیرمنتظره بوده و مورد استقبال قرار نگرفتهاست.
سوناک معتقد است که هدف صفر خالص برای سال۲۰۵۰، حتی با تاخیر در اهداف موقت، همچنان محقق خواهد شد، با این حال رئیس هیات بین دولتی تغییرات آبوهوایی (IPCC)، جیم اسکیا، تاکید میکند که تنها، زمان رسیدن به انتشار کربنصفر خالص اهمیت ندارد و مسیر رسیدن به آنهم مهم است و هر نوع اشتباه میتواند منجر به انتشار تجمیعی کربن و افزایش گرمایش جهانی شود. منتقدان ابراز نگرانی میکنند که برخی از وزرای سوناک از جمله وزیر امنیت انرژی تازه منصوب شده؛ کلیر کوتینیو، ممکن است زمینه را برای کنار گذاشتن کامل هدف صفر خالص فراهم کنند.
حمایت دولت بریتانیا از انرژیهای تجدیدپذیر، بهویژه مزارع بادی فراساحلی در دریای شمال نیز با چالشهایی مواجهشده و مزایدههای جدید برای قراردادهای ساخت چنین مزارع بادی، هیچ پیشنهادی را جلب نکردهاست. عدمعلاقه مناقصهگران بالقوه، به آستانه سودآوری تعیینشده توسط وزرا نسبت دادهشده و این پروژهها را از نظر اقتصادی غیرقابلتوجیه ساختهاست. سورن لاسن، رئیس تحقیقات بادی فراساحلی برای مشاور انرژی وود مکنزی، نگرانیهای خود را در مورد آینده انرژیهای تجدیدپذیر در کشور به دلیل تغییر سیاستها ابراز کردهاست. حتی اعضای حزب خود سوناک، از جمله وزرای سابق، از آنچه بهعنوان «انحراف سیاست» توصیف میشود، نگران هستند.
بیعلاقگی به محیطزیست
زک گلداسمیت، وزیر سابق محیطزیست و تغییرات آبوهوایی، در ژوئن ۲۰۲۳ استعفا داد و سوناک را به «بیعلاقگی» به محیطزیست متهم کرد. گلداسمیت بهطور خاص از تصمیم برای ادامه توسعه میدان نفتی Rosebank انتقاد کرد و آن را «لحظه شرمساری» خواند که به شهرت بریتانیا بهعنوان یک عضو قابلاعتماد جامعهجهانی لطمه میزند. حتی رهبران صنعت نیز از تغییرات سیاست خشمگین هستند. آنها خاطرنشان میکنند که این تغییرات استراتژیهای سرمایهگذاری آنها را تضعیف میکند، بهویژه آنهایی که با قوانین کمکربن همسو هستند؛ شرکتهای ساختمانی که برای استانداردهای بالاتر بهرهوری انرژی آماده میشوند و خودروسازانی که در تولید خودروهای الکتریکی سرمایهگذاری میکنند تا مهلت ۲۰۳۰ بهطور خاص ذکر شدهاند.
بهطور خلاصه، پیامدهای منفی تصمیمات سیاسی اخیر در مورد انرژیهای تجدیدپذیر در بریتانیا نگرانکننده است. این پیامدها شامل مزایدههای شکستخورده برای مزارع بادی فراساحلی، نگرانی در مورد آینده انرژیهای تجدیدپذیر و انتقاد و هشدار از درون حزب خود سوناک و همچنین خشم رهبران صنعتی میشود که برنامههای سرمایهگذاریشان با چالش مواجه شدهاست.