«دنیایاقتصاد» نقش امارات متحدهعربی را در بازار نفت بررسی کرد
امارات؛ بازیگر تاثیرگذار نفت
کشورهای تولیدکننده نفت عضو ائتلاف اوپکپلاس در ماه مارس بالاترین رقم کاهش تولید جمعی خود طی ۱۰ ماه گذشته را رقم زدند. طبق گزارش رویترز، مجموع تولید نفتخام این گروه معادل ۶۸۰هزار بشکه در روز کاهش یافته و به ۶۴/ ۳۷میلیون بشکه رسیدهاست. تعدادی از تولیدکنندگان بزرگ اوپکپلاس در ابتدای آوریل اعلام کردند تولید خود را از ماه مه تا پایان سال۲۰۲۳، برابر با ۱۶/ ۱میلیون بشکه در روز کاهش خواهند داد. عربستان بهعنوان پرچمدار صادرات نفتخام دنیا نیز از کاهش ۵۰۰هزار بشکهای تولید خود خبر داد و این تصمیم را اقدامی پیشگیرانه با هدف بازگرداندن آرامش به بازار متلاطم نفت عنوانکرد.
لازم به ذکر است در زمستان گذشته، افت معنادار تقاضای جهانی نفت درکنار سیر نزولی قیمت این کالای استراتژیک، سبب شد دولت اماراتمتحدهعربی در آخرین ماه زمستان حجم صادرات نفتخام خود را به گروهی از مشتریان آسیایی تا حدود ۵درصد کاهش دهد. شرکت ملی نفت ابوظبی موسوم به «ادنوک» که کلیت تولید نفت اماراتمتحدهعربی را بر عهده دارد، به اطلاع خریداران آسیایی نفت خود رسانده است که کاهش حجم صادرات نفت، از ابتدا در مفاد قراردادهای بلندمدت فیمابین پیشبینی شدهاست. بر اساس قرارداد مزبور، امارات اختیار دارد میزان عرضه نفت صادراتی خود را به موازات شرایط روز بازار، تا ۵درصد نسبت به آنچه در قرارداد آمده، افزایش یا تقلیل دهد.
تاریخچه اکتشاف نفت در امارات
مصادف با سال۱۹۵۹ میلادی بود که بهدنبال چندین سلسله عملیات اکتشاف ناموفق، نخستین چاه بزرگ نفت در سواحل ابوظبی کشف شد؛ چاهی که اکتشاف آن درآمد سرشاری را برای این کشور به ارمغان آورد. چاههای نفتی در عمق سرزمین امارات و دور از ساحل این کشور که پس از آن حفاری شد، ذخایر نفت بزرگتری را در خود جای داده بودند. در سال۱۹۶۰ یک منبع نفتی بزرگ در دبی کشف شد که بهنوبه خود سود قابلملاحظهای را تا سال۱۹۷۰ برای این امیرنشین به ارمغان آورد. با فاصله کوتاهی، چاههای دیگر نفت نیز یکی پس از دیگری در مناطقی نظیر شارجه و راسالخیمه کشف شد که این سلسله اکتشافات، درآمد نفتی خوبی را عاید این مناطق کرد. در عرض یک دهه گذشته، دولت اماراتمتحدهعربی بارها از اکتشاف مقادیر معتنابهی از ذخایر نفتی جدید در نقاط مختلف این کشور خبر دادهاست. شورایعالی نفت امارات همچنین از کشف قریب به ۷میلیارد بشکه ذخیره نفتخام و ۵۸هزارمیلیارد فوتمکعب ذخیره گاز طبیعی، در همین مدت خبر دادهاست.
جایگاه امارات در جمع صادرکنندگان نفت
پیش از انتشار اخبار مبنی بر اکتشافهای تازه، امارات با ۹۷میلیارد و ۸۰۰میلیون بشکه در جایگاه هشتم کشورهای دارنده بیشترین ذخایر نفتی قرار داشت و کشورهای ونزوئلا (۲۹۸میلیارد و ۴۰۰میلیون بشکه)، عربستان (۲۶۳میلیارد و ۳۰۰میلیون بشکه)، کانادا (۱۷۱میلیارد بشکه)، ایران (۱۵۷میلیارد و ۸۰۰میلیون بشکه)، عراق (۱۴۴میلیارد و ۲۰۰میلیون بشکه)، کویت (۱۰۴میلیارد بشکه) و روسیه (۱۰۳میلیارد و ۲۰۰میلیون بشکه) بالاتر از این کشور قرار داشتند. با استناد به گزارشهای رسمی، اکتشاف ذخایر جدید نفت در امارات، در مجموع افزایش۳۱میلیارد بشکهای ذخایر نفتخام این کشور را رقم زده است، از اینرو میتوان امارات امروز را با در اختیار داشتن ذخایری برابر با حدود ۱۲۸میلیارد بشکه نفت، در رتبه ششم دارندگان ذخایر طلایسیاه دنیا قرار داد.
نباید فراموش کرد که تا پیش از کشف میادین جدید نفتی در امارات، تا کمتر از دو دهه پیش باور عمومی بر این بود که منابع نفتی این کشور رو به زوال بوده و در آیندهای نزدیک به پایان میرسد؛ از همین جهت بود که در افق فراروی بازار جهانی نفت، امارات بهعنوان بازیگری نقشآفرین، چندان مورد اعتنا قرار نمیگرفت. با این اوصاف و تنها در عرض چند سال، اعتلای رتبه اماراتمتحدهعربی در جمع صادرکنندگان اصلی نفت، تحول رفتار بازار را در تعامل با این کشور و نسبت به آینده بازیگری ابوظبی در عرصه انرژی در پی داشت.
این مساله سببشده مقامهای سیاسی امارات با اعتمادبهنفس بیشتری در سازمان کشورهای صادرکننده نفت، موسوم به اوپک و بازارهای جهانی انرژی عمل کرده، تا جاییکه این کشور حتی وارد عرصه رقابت نفتی با عربستانسعودی شدهاست. به گزارش رویترز، همراستا با کشف میادین جدید نفتی در امارات، شرکت نفت این کشور در سال۲۰۲۱ پروژهای ۵ساله را کلید زد که بر اساس آن شاهد رشد سرمایهگذاری در صنعت نفت و گاز این کشور تنها در عرض پنج سال و با ارزشیبرابر با ۴۵۰میلیارد درهم خواهیم بود.
امارات و سیاست کاهش تولید اوپکپلاس
در شرایط کنونی تعدادی از اعضای شاخص اوپک مانند امارات و عربستانسعودی، درصدد کاهش میزان تولید و عرضه خود و همراهسازی سایر اعضا مانند لیبی، درچارچوب مصوبات و الزامات اوپکپلاس هستند. از دستاوردهای قابل اعتنای این ائتلاف میتوان به اجماع درخصوص مصوبات اخیر کاهش چشمگیر تولید روزانه نفت اشاره کرد. جالب است بدانید درست در شرایطی که اکثر تولیدکنندگان اوپک و حتی غیراوپک مدتهاست به برنامه هدفگذاری شده تولید خود دستنیافتهاند، دو کشور امارات و عربستان نهتنها به هدف تولید خود رسیدهاند، بلکه همچنین کاهش تولید را در دستور کار دارند.
امارات و انرژیهای تجدیدپذیر
به باوران بسیاری از کارشناسان حوزه انرژی، جهان امروز در آیندهای نزدیک، از نفت بهعنوان منبع اصلی انرژی عبور خواهد کرد. در آن زمان است که دوران معرفی، توسعه و بهکارگیری از انرژیهای تجدیدپذیرآغاز میشود. بدیهی است کشوری با مختصات اماراتمتحدهعربی از این فرصت محدود برای فروش حداکثری منابع نفتی خود بهره برده و درآمد کلان حاصله را متوجه و مصروف سرمایهگذاریهای پایه در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر کند. تحقق این مهم از سوی امارات به مفهوم آن است که این کشور در ظاهر امر و بهصورت علنی از اوپک خارج نخواهد شد با این حال اما، دستیابی به منافع خود را در اولویت قرارداده، ضمن آنکه همت خود را معطوف به در اختیار گرفتن سهم بالاتری از بازار جهانی نفت خواهد کرد.
امارات متحدهعربی در یک نگاه
امارات در غرب آسیا و منطقه خاورمیانه واقع شدهاست. این کشور در انتهای شرقی شبهجزیره عربستان قرار داشته و با عمان و عربستانسعودی مرز مشترک و در خلیجفارس با کشورهای نظیر قطر، کویت، عراق و ایران مرزهای دریایی دارد. پایتخت سیاسی این کشور ابوظبی است. در کنار ابوظبی، توسعه مثالزدنی دبی بهعنوان یکی از مراکز اصلی بازرگانی، گردشگری و سیاسی در خاورمیانه، موجب شد تا سالانه گردشگران و تجار پرشماری از نقاط مختلف جهان به این کشور سفر کنند. حوزه گردشگری از منابع اصلی درآمدهای غیرنفتی امارات بهحساب میآید. رونق چشمگیر صنعت ساختمان درکنار سرمایهگذاری گسترده در تولید داخلی به دولت امارات کمک کردهاست تا اقتصاد خود را تنوع ببخشد. به گزارش خلیجاونلاین، پروژههای عظیم و متنوع ساختمانی با ارزشی بالغ بر ۴۰۰میلیارد دلار در سراسر این کشور در حال اجراست که بیشتر آنها مربوط به توسعه هرچه بیشتر صنعت گردشگری میشوند.
متعاقب خروج بریتانیا از معاهده منعقدشده در قرن نوزدهم، کشور اماراتمتحدهعربی در دسامبر۱۹۷۱، اعلام استقلال کرد. ۶امارت در همان سال و پس از اعلام استقلال این کشور به اماراتمتحدهعربی پیوستند و امارت هفتم موسوم به راسالخیمه نیز در فوریه ۱۹۷۲ به این اتحاد پیوست.