«دنیای اقتصاد» شرایط کنونی بازار دیزل و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی را بررسی کرد
سایه تقاضا بر بازار بحران‌زده گازوییل غرب
بررسی بازار گازوییل در ایالات متحده
به نظر می‌رسد قیمت بالای سوخت بر افت محسوس تقاضای گازوییل در ایالات متحده تاثیر گذاشته است، به‌گونه‌ای که موجودی ذخایر پالایشی شامل گازوییل و نفت کوره این کشور، در چند هفته گذشته به‌تدریج در حال افزایش بوده است. موجودی پالایشی ایالات متحده به عنوان مثال، کماکان پایین‌تر از میانگین پنج‌ساله خود ایستاده است، با‌این‌حال روند کاهشی موجودی ذخایر در مقایسه با سال‌های گذشته، شتاب کمتری دارد. این امر نشانگر این اصل اقتصاد است که رشد قیمت‌ها تقاضای بازار را متوقف یا حداقل کند می‌کند.
اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده در گزارش اخیر خود اعلام کرد ذخایر محصولات پالایشی این کشور در هفته منتهی به ۱۸ نوامبر، ۷/ ۱میلیون بشکه افزایش را ثبت کرد و تولید به طور متوسط به ۱/ ۵میلیون بشکه در روز افزایش یافت. موجودی سوخت پالایش‌شده نیز کماکان حدود ۱۳درصد پایین‌تر از میانگین پنج‌ساله خود در این زمان از سال است. اوایل پاییز امسال، درست هم‌زمان با آغاز فصل گرما و چند ماه پیش از تحریم اتحادیه اروپا و هم‌پیمانانش بر واردات محصولات نفتی روسیه که در فوریه اجرایی میشود، ذخایر پالایشی ایالات متحده به پایین‌ترین سطح خود در مقطع زمانی مشابه، از سال ۱۹۵۱ تاکنون، سقوط کرد.
تقاضای پایین سوخت به معنای تکمیل ذخایر
در شرایط کنونی نشانه‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه در چند هفته اخیر، ثبت تقاضای ضعیف‌تر بازار سوخت برخلاف رویه رشد تقاضا در این فصل، می‌تواند به عنوان عاملی مهم برای بازسازی تدریجی ذخایر معرفی شود. به عقیده جان کمپ، تحلیلگر ارشد بازار از رویترز، و بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، ذخایر محصولات پالایشی در این کشور در شش هفته منتهی به ۱۸ نوامبر، معادل ۳میلیون بشکه افزایش را ثبت کرده است. داده‌های آماری نشان می‌دهد در محصولات پالایشی عرضه‌شده (شاخص تقاضای بالقوه بازار)، در طول چهار هفته گذشته، حجم عرضه سوخت به‌طور متوسط ۴میلیون بشکه در روز بوده که نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۵/ ۳درصد کاهش را نشان می‌دهد.
با‌این‌حال، هم‌زمان با افت تقاضای زیرپوستی، پالایشگاه‌ها ظرفیت تولید خود را در هفته منتهی به ۱۸ نوامبر افزایش دادند و میانگین خروجی از پالایشگاه‌های ایالات متحده از ۹/ ۹۲درصد در هفته ماقبل به ۹/ ۹۳درصد در هفته بعدی، افزایش یافت. این حجم خروجی در مقایسه با ۶/ ۸۸درصد بهره‌برداری از ظرفیت پالایشگاه‌ها در هفته مشابه سال گذشته، حاوی پیام مخصوصی به بازار است. سیاستگذاران موسسه خدمات مالی آی‌‌ان‌جی، در واکنش به گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده، می‌گویند: «افزایش خروجی پالایشگاه‌ها، همراه با تقاضای کم‌رنگ‌تر بازار برای محصولات پالایشگاهی، به این معنی است که در آینده نزدیک شاهد تحول بزرگ در بازار بین‌المللی محصولات پالایش‌شده و رشد حجم ذخایر خواهیم بود.»
پالایش با حداکثر توان برای منفعت بالاتر
پالایشگاه‌ها مشغول پالایش نفت خام بیشتری هستند تا همچنان حاشیه سود بالای خود را تضمین کنند. با این همه، پیش‌بینی میشود تقاضای سوخت روند کاهشی خود را حفظ کند. دلیل این امر از منظر کارشناسان بازار، قیمت بالای گازوییل بوده، که در مقایسه با قیمت بنزین هنوز به بالاترین سطح خود در سال جاری نرسیده است. تا ۲۱ نوامبر، متوسط قیمت خرده‌فروشی گازوییل در ایالات متحده به عنوان مثال، ۲۳/ ۵دلار به ازای هر گالن بود، یعنی حدود ۵/ ۱دلار به ازای هر گالن بالاتر از زمان مشابه در سال گذشته. برای مقایسه، داده‌های اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده نشان می‌دهد میانگین قیمت بنزین در این کشور در روز ۲۱ نوامبر، حدود ۲۵/ ۰دلار به ازای هر گالن بالاتر از همان روز در سال گذشته بود.
در نیوانگلند، جایی که ذخایر محصولات پالایشی در آغاز فصل سرما در پایین‌ترین سطح خود بود و ۳۳درصد خانه‌ها از نفت کوره به عنوان ماده اصلی جهت گرمایش استفاده می‌کردند، قیمت گازوییل در ۲۱ نوامبر تقریبا ۶ دلار به ازای هر گالن بود. این قیمت حدود ۲/ ۲دلار به ازای هر گالن بالاتر از سال گذشته است. به باور ناظران بازار، کاهش اخیر قیمت نفت خام در سطح بین‌المللی در کنار کاهش تقاضای بالقوه بازار سوخت در ایالات متحده، در‌حالی‌که میزان تولید فرآورده‌های پالایشگاهی روند افزایشی دارد، کاهش قیمت گازوییل در آمریکا را رقم زده است. پاتریک دی هان، رئیس دپارتمان تجزیه و تحلیل نفت در «گس بادی»، گفت: ۴۷ ایالت از مجموع ۵۰ ایالت در امریکا، شاهد کاهش متوسط قیمت گازوییل نسبت به سطح هفته قبل خود هستند و قیمت گازوییل بیش از ۱۰ سنت به ازای هر گالن، نسبت به هفته گذشته در ۱۹ ایالت کاهش یافته است.
اقتصاد ضعیف، نتیجه رشد قیمت گازوییل
آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش ماهانه خود اعلام کرد انتظار می‌رود قیمت‌های بالاتر گازوییل که به تورم و همچنین تضعیف اقتصاد کشورها دامن می‌زند، درنهایت در سال ۲۰۲۳ منجر به کاهش جزئی تقاضای این فرآورده استراتژیک در سطح جهان شود. رشد تقاضای جهانی گازوییل در سال گذشته، به ۵/ ۱میلیون بشکه در روز رسید. آژانس بین‌المللی انرژی گفت: میزان رشد تقاضا در ایام باقی‌مانده از سال جاری، تنها معادل ۴۰۰هزار بشکه در روز پیش‌بینی میشود. این در حالی است که در سال پیش رو، به‌‌رغم قوت گرفتن رویکرد گذار از گاز طبیعی به نفت، تقاضای گازوییل کاهشی نسبی را به دلیل شیب افزایشی قیمت‌ها، تجربه خواهد کرد.
از گازوییل بیشتر بدانیم
گازوییل مایعی قابل‌احتراق است که از آن به عنوان سوخت موتورهای دیزلی استفاده میشود. این ماده از تقطیر جز به جز نفت خام به دست می‌آید. گازوییل بی‌‌رنگ و کمی سنگینتر از بنزین است. یکی از رایج‌ترین نام‌‌های مورد استفاده برای گازوییل، دیزل قرمز است. این نام به سبب قرمز بودن رنگ این ماده به آن اطلاق شده است. رنگ قرمز از دهه ۱۹۶۰ به این سوخت اضافه شد. افزودن رنگ قرمز به این سبب بود که افراد با یک نگاه متوجه شوند آیا یک خودرو با گازوییل کار می‌کند یا خیر. در حالت کلی، ترکیب این سوخت شامل زنجیره‌های کربنی است. در موتورهای دیزلی سوخت همانند موتورهای بنزینی، با گرمای هوای فشرده‌شده در سیلندر می‌سوزد. گازوییل نسبت به بنزین از چگالی بالاتری برخوردار است.
در نتیجه وسایل نقلیه‌‌ای که دارای موتورهای دیزلی هستند، در مقایسه با بنزین و با مصرف حجم مشخصی از سوخت، مسافت طولانی‌‌تری را طی می‌کنند. پس واضح است که گازوییل گزینه‌ای به‌صرفه و مناسب جهت استفاده در صنعت حمل‌و‌نقل و تجهیزات سنگین است. از نظر ظاهری نیز گازوییل در مقایسه با بنزین سنگینتر و روغنی‌‌تر است. تولید سوخت دیزل به مراحل تصفیه کمتری در مقایسه با بنزین نیاز دارد و به همین علت قیمت خرده‌فروشی گازوییل در جایگاه‌های عرضه، به‌مراتب پایین‌تر از قیمت بنزین است. همچنین گفتنی است امروزه موتورهای دیزلی در صنایع مختلفی نظیر خطوط ریلی و لوکوموتیوها، تجهیزات ساختمانی، کشاورزی و باغبانی، خودروهای سنگین و غیره کاربرد دارند. برای تامین انرژی موردنیاز این موتور‌ها، از سوخت‌های دیزل یا همان گازوییل استفاده میشود.
