تورم و مشکلات داخلی

با این همه، تورم این کشور در حدفاصل سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۱۹ به اندازه‌‌ای صعودی شد که بانک جهانی محاسبه دقیق آن را ناممکن خواند. کارشناسان رقم تورم این کشور را تا ۸۰ هزار درصد اعلام کردند. این بحران مالی که منشأ آن سیاستگذاری‌‌های غلط و بدون برنامه در این کشور بود، واحد پول این کشور، یعنی بولیوار ونزوئلا را نیز تا حد زیادی بی‌‌اعتبار کرد. همان‌طور که اشاره شد ونزوئلا یکی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، اما در نتیجه سال‌ها سوء مدیریت در کنار تحریم‌های سختگیرانه ایالات متحده، همواره در تامین بنزین برای بازار داخلی خود با کمبود شدید مواجه بوده است. به عنوان نمونه، مقامات این کشور در خلال بحران‌‌های سال ۲۰۲۰ میلادی، بنزین را جیره‌بندی کرده و کنترل جایگاه‌های سوخت را به ارتش سپردند. خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک‌منبع آگاه گزارش داد که دولت بایدن سرگرم بررسی گزینه‌های سختگیرانه برای ممانعت از کمک ایران به دولت نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلاست. در روزهای پایانی اردیبهشت و آغاز  خردادماه ۱۳۹۹، جمهوری اسلامی ایران حجم انبوهی از بنزین را در قالب پنج نفتکش باری به ونزوئلا صادر کرد. این موضوع اما با حواشی فراوانی در سطح جهان رو‌به‌رو شد.

موضع اروپا در برابر ونزوئلا

در آن سوی میدان، سران اروپایی به خوبی می‌دانند که در زمستان پیش رو با کمبود انرژی و گرانی حامل‌‌های انرژی مواجه خواهند بود. درحال حاضر واردات گاز اروپا از روسیه تا ۹۰ درصد کاهش یافته است. اروپا سعی دارد آمریکا را متقاعد کند تا از منابع ونزوئلا و حتی ایران، برای جبران کسری واردات گاز طبیعی و نفت خام از روسیه بهره‌‌برداری کند. اتحادیه اروپا واقف است که در کوتاه‌‌مدت امکان واردات گاز از ایران را ندارد، به‌ویژه اینکه ایران برای مصرف داخلی نیز با کسری محتمل گاز طبیعی روبه‌رو خواهد بود. درمورد واردات نفت خام از ایران نیز به دلیل تحریم‌های وضع شده، اروپا نمی‌تواند امیدواری چندانی داشته باشد. در این بحبوحه، ونزوئلا اما می‌تواند نقش منجی را برای اروپای بحران‌‌زده ایفا کند. در شرایط کنونی، اروپا درصدد یافتن یک منبع مطمئن تامین امنیت انرژی در غیاب واردات انرژی از روسیه است.

دولت ونزوئلا هم سعی دارد از فرصت پیش آمده و تداوم تحریم‌ها علیه صنعت نفت و گاز ایران، بیشترین بهره را برده و از طریق جذب سرمایه‌‌گذاری اروپایی، صنعت نفت خود را که در اثر تحریم‌ها به‌شدت آسیب دیده احیای مجدد کند. از واشنگتن خبر می‌رسد، مذاکرات دور از دید رسانه‌ها، بین نمایندگان دولت‌های بایدن و مادورو ادامه دارد و دورنمای امیدبخشی را تصویرکرده که می‌تواند روابط غرب  و ونزوئلا را به حالت عادی برگردانده و در نتیجه اروپا درفصل سرد سال، با مشکلات کمتری دست به گریبان باشد. در شرایط فعلی، با عنایت به اینکه چگونگی و زمان بازگشت ایران به بازار انرژی اروپا روشن نیست، مردم اروپا زمستان سختی را در پیش خواهند داشت. قیمت گاز و برق در اروپا به‌‌شدت افزایش خواهد یافت؛ درنتیجه اقتصاد حوزه اروپا با تورم و رکود همزمان دست به گریبان خواهد شد.

سرنوشت تحریم‌های آمریکا

در روزهای نخستین سال جاری، امید زیادی می‌‌رفت که دولت بایدن در واکنش به کمبود جهانی نفت و افزایش قیمت‌‌ها، تحریم‌های آمریکا علیه ونزوئلا را لغو کند. این کشور آماده است تا در نخستین فرصت ممکن، مقادیر زیادی از نفت خام خود را پمپاژ و صادر کند. مادورو این هفته اعلام کرد که ونزوئلا آماد‌‌گی کامل دارد تا تولید و صادرات نفت خود را به سایر نقاط جهان از سر بگیرد.

شایان ذکر است که تولید نفت ونزوئلا در شرایط کنونی حدود ۸۰۰هزار بشکه در روز در مقایسه با ۳/ ۲میلیون بشکه روزانه دو دهه پیش است. این مساله در تحریم‌های ایالات متحده بر تجارت نفت خام ونزوئلا ریشه دارد؛ تجارتی که تا پیش از این، حدود۹۰ درصد از بودجه سالانه این کشور را تامین می‌کرد.این کشور نفت‌‌خیز آمریکای لاتین دارای بزرگ‌ترین ذخایر نفت خام جهان است و حدود ۲/ ۱۸ درصد ازمنابع نفتی دنیا را در اختیار دارد. این در حالی است که تولید فعلی آن به‌‌دلیل تحریم‌ها پایین است، مادورو معتقد است که این کشور می‌تواند به سرعت تولید خود را تا چندصد هزار بشکه در روز افزایش دهد. در عین حال، نباید از نظر دور داشت که افزایش معنا‌‌دار و بلندمدت تولید، مستلزم جذب سرمایه‌‌گذاری عظیم در زیرساخت‌‌های اکتشاف و نفت این کشور است.

به گزارش یورو نیوز انگلیسی، ونزوئلا در ماه‌های گذشته در تامین سوخت‌‌ پالایش‌‌ شده با مشکلات زیادی روبه‌رو بوده است و بسیاری از پالایشگاه‌های آن با توقف تولید مواجه بوده‌‌اند. چنانچه ونزوئلا موفق شود سوخت‌‌ تصفیه‌‌شده بیشتری وارد کند، در مسیر ارتقای صنعت نفت خود با سرعت بالاتری حرکت خواهد کرد. واقعیت این است که همزمان با بهبود روابط واشنگتن با کاراکاس، صادرات نفت ونزوئلا روند صعودی به خود گرفت تا جایی‌‌که صندوق سرمایه‌‌گذاری مشترکی نیز برای توسعه اکتشاف و تولید نفت و گاز در شرق ونزوئلا تاسیس شد. به گزارش رویترز، آسیا در ماه‌های گذشته، مقصد مجموع دو‌سوم صادرات نفتی ونزوئلا بوده است. در ماه گذشته میلادی، کوبا نیز روزانه ۷۰ هزار بشکه از نفت خام این کشور را خریداری و وارد کرده است.

از سوی دیگر، با توجه به توقف واردات گاز کشورهای اروپایی از طریق خطوط لوله نورد استریم، اتحادیه اروپا به‌‌دنبال منابع جایگزین جهت تولید برق و گرمایش در فصل زمستان است. ایران و ونزوئلا همواره منابع بالقوه جایگزین برای انرژی روسیه بوده‌‌اند. ازسرگیری صادرات نفت و گاز ایران به اروپا، تا حد زیادی منوط به مذاکرات موسوم به هسته‌‌ای است، هرچند احیای برجام نیز نمی‌تواند نفت ایران را بلافاصله به بازار جهانی بازگرداند.

عرضه نفت در ازای بدهی انباشته

از سوی دیگر در آمریکای لاتین، ونزوئلا به دنبال وقفه چند‌ساله، ارسال گاز به اروپا را منطبق با پیمان عرضه نفت در ازای بدهی از سر گرفته‌‌ است. اما کاراکاس پس از چندی، صادرات نفت خود به اروپا را متوقف و اعلام کرد دیگر تمایلی به مبادله نفت در ازای بدهی ندارد. در عوض، به‌‌دنبال دریافت سوخت پالایش‌‌شده از سوی تولیدکنندگان اروپایی در ازای نفت خام است. اتحادیه اروپا اما، اعلام کرده درحال‌‌حاضر هیچ طرحی برای کنارگذاشتن سازوکار نفت در ازای بدهی ندارد و این بدان معناست که اروپای بحران‌‌زده، یکی دیگر از منابع انرژی خود را از دست رفته می‌‌بیند.

 تمهید دولت دموکرات بایدن برای ازسرگیری مذاکرات با مادورو، نویدبخش این است که نفت و گاز ونزوئلا ‌‌بار دیگر در بازار بین‌المللی انرژی، جریان یافته و حجم عرضه نفت جهانی افزایش یابد. به نوشته اکونومیست، چنانچه ونزوئلا صادرات نفت به اروپا را متوقف کند و هیچ منبع جایگزین دیگری برای نفت و گاز روسیه دردسترس نباشد، قیمت انرژی بازهم در اتحادیه اروپا افزایش خواهد یافت. طبق تجربه، هجوم کشورهای اروپایی و خرید سراسیمه انرژی از تمامی منابع موجود، موجب کاهش منابع در دسترس انرژی برای سایر کشورها می‌شود. بدین‌ترتیب، افزایش قیمت نفت و سایر حامل‌‌های انرژی در زمستان پیش رو، غیرقابل اجتناب خواهد بود.