مذاکرات سازمان تجارت جهانی در ژنو برای رسیدن به توافق‌های جدید
سازمان تجارت‌جهانی از روز سه شنبه ۲۴ ژوئیه در مقر خود در شهر ژنو تشکیل جلسه داده است. این سازمان که ۱۵۰ کشور عضو آن هستند، از سال ۲۰۰۱ در دوحه (قطر) مذاکراتی را برای رفع موانع تجاری بین کشورها آغاز کرده است. هدف مذاکرات دوحه این‌گونه تعریف شده است: صادرات بیشتر رفاه بیشتر همراه دارد، هم در کشورهای صنعتی، هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای در آستانه (صنعتی شدن). از این رو باید کشورهای صنعتی بازارهای خود را بر روی محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه بازتر کنند و کشورهای در حال توسعه و درآستانه نیز بازارهای خود را بر روی محصولات کشورهای صنعتی بیشتر بگشایند. بانک جهانی معتقد است در صورت چنین گشایشی، ۲۰۰میلیارد دلار در سطح جهانی ثروت تولید خواهد شد. این مذاکرات در ادامه خود به موانعی برخورد و متوقف شد. اکنون تلاش می‌شود که توافق‌های جدیدی در این زمینه به دست آید.
موانع توافق
در سال ۲۰۰۱ در مذاکرات سازمان تجارت جهانی در دوحه به کشورهای جهان سوم وعده «دور توسعه» داده شد. به این معنا که کشورهای فقیر امتیازهای ویژه‌ای برای آسان‌سازی تجارت کسب می‌کنند. کشورهای در حال توسعه در زمینه کشاورزی، که نقطه قوت آنها است، خواستار تغییراتی هستند. آنها می‌خواهند که اروپا و آمریکا بازار کشاورزی خود را بگشایند و موانع تجاری مانند تعیین سهمیه و گمرک بر محصولات کشاورزی را کاهش دهند. چنانچه این امر انجام گیرد آنها حاضر هستند تا به سهم خود مشکلات بازرگانی و گمرک بر کالاهای صنعتی و خدمات را به تدریج رفع سازند.
اکنون به منظور کسب توافق در ژنو تلاش می‌شود. در بهترین حالت تا پایان امسال این مذاکرات به نتیجه می‌رسد. شورای عمومی سازمان تجارت جهانی پیشنهادهایی را به این منظور عرضه کرده است.
این پیشنهادها در مورد کاهش یارانه‌های اروپا و آمریکا بر محصولات کشاورزی است.
بدین صورت که آمریکا یارانه این محصولات را از ۲۲میلیارد دلار در سال بر ۱۳ تا ۱۶میلیارد کاهش دهد. کشورهای در حال توسعه خواستار آن هستند که این رقم نصف شود و به ۱۱میلیارد دلار برسد و یارانه اروپا به ۲۸میلیارد دلار کاهش داده شود و هم چنین گمرک کشورهای صنعتی بر محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه نصف شود. دیده می‌شود که این خواست‌ها خیلی از هم فاصله ندارند. میشایل گلوس، وزیر اقتصاد آلمان می‌گوید: فشار بر طرف‌های مذاکره برای دستیابی به توافق به طور محسوسی در حال افزایش است و همچنین چشم‌انداز توافق نیز محسوس‌تر می‌شود.
البته رسیدن به توافق تضمین شده نیست. به طور مثال، رییس‌جمهور فرانسه نیکلا سارکوزی گفته است که او مانند همتای پیشین خود از منافع کشاورزان فرانسوی در مقابل رقبایشان از کشورهای جهان سوم به طور قاطع دفاع می‌کند.
روشن است که تجارت امر خیریه نیست و هر دو طرف به حفظ منافع خود فکر می‌کنند.
کشورهای صنعتی از کشورهای در حال توسعه می‌خواهند که بازارهای خود را بر محصولات صنعتی و خدماتشان بازتر کنند و در مقابل کشورهای بزرگ در آستانه (صنعتی شدن) مانند برزیل، آفریقای جنوبی و هند می‌خواهند که از صنایع جوان خود در مقابل رقبای قوی از کشورهای صنعتی حفا‌ظت کنند. ولی آنها در صورت بازگشایی بازار کشورهای صنعتی بر محصولات کشاورزی کشورهای در حال توسعه و کاهش حمایت این کشورها از کشاورزان خود، با حسن‌نظر برخورد خواهند کرد. در مقابل اتحادیه کشاورزان اروپا اعتراضات خود را اعلام کردند، زیرا آنها می‌ترسند در صورت واردات ۵۰۰هزار تن گوشت گاو و یک‌میلیون تن گوشت خوک قیمت محصولات آنها کاهش یابد.
در ژنو همه چیز برروی میز مذاکره است. پترماندلسون، کمیسر بازرگانی اتحادیه اروپا که نمایندگی ۲۷ کشور را بر عهده دارد، تمام تلاش خود را بر آن متمرکز کرده است که ادامه مذاکرات دوحه شکست نخورد. روند دستیابی به توافق در ژنو آسان نیست، زیرا تمامی ۱۵۰ عضو سازمان تجارت جهانی از حق مساوی برخوردارند و تصمیمات نیز باید به اتفاق آرا گرفته شود. این مساله توافق را دشوار و طولانی می‌کند. پاسکال لامی، دبیرکل سازمان تجارت جهانی می‌گوید: علت مشکلات این است که تمامی کشورهای عضو دقیقا حق مساوی دارند، چه کشورهای قدرتمند یا ضعیف، ثروتمند یا فقیر. آنها این حق را دارند که به چیزی رای بدهند یا از رای دادن امتناع کنند. با وجود همه انتقادات در مجموع سازمان تجارت جهانی دموکرات است.
ماندلسون، کمیسر تجارت اتحادیه اروپا در مورد شکست مذاکرات هشدار داد و خاطرنشان کرد که در این صورت توافق‌های دوجانبه جایگزین توافق‌های چندجانبه و عمومی می‌شود. در حالی که توافق‌های سازمان تجارت جهانی موانع بازرگانی را برای تمام ۱۵۰ کشور عضو کاهش می‌دهد، توافق‌های دوجانبه مزایایی را برای برخی کشورها فراهم می‌کند و برای قدرت‌های اقتصادی در توافق‌های دوجانبه پیشبرد منافعشان آسان‌تر است و کشورهای کوچک و کشورهای از نظر اقتصادی ضعیف متضرر می‌شوند.
ارسال نظر