بازار فناوری اطلاعات در سالی که گذشت
از استاکس نت تا انتخابات اتاق
بازار دیجیتال- سال شمار حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۸۹ نیز همچون چند سال گذشته خود با تغییر و تحولات گسترده‌ای همراه نبود. سال ۸۹ در حالی به پایان رسید که باز هم مسوولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نتوانستند به وعده‌های خود جامه عمل بپوشانند و انجام پروژه‌های گوناگون از جمله راه اندازی دیتاسنتر ملی، اینترنت ملی، اپراتور سوم، رفع محدودیت اینترنت و... را به سال ۹۰ سپردند.
در گزارش زیر، مجموعه چندین اتفاق مهم حوزه آی سی تی دیده می‌شود.
..کاربران خانگی و ادامه سرعت قبلی
با توجه به وعده‌هایی که وزیر ارتباطات در خصوص افزایش سرعت اینترنت داده بود، گمان می‌رفت که سال گذشته محدودیت اینترنت ۱۲۸ کیلو بیتی کاربران خانگی برداشته شود؛ اما وزیر هم در همان اوایل سال گذشته آب پاکی را روی دست کاربران ریخت و همچون وزیر پیشین؛ یعنی سلیمانی اعلام کرد که همین سرعت فعلی کافی است. حتی مجلس‌نشینان هم نتوانستند برای برداشتن این محدودیت کاری کنند. در واقع در مهرماه سال گذشته بود که کمیته صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی به طرح برداشته شدن محدودیت سرعت اینترنت ۱۲۸ کیلوبیت برای کاربران خانگی رای مثبت داد و اعلام داشت که در صورت تصویب این طرح در کمیسیون تلفیق مجلس، به زودی محدودیت سرعت اینترنت برای کاربران خانگی برای همیشه برداشته خواهد شد. علی مطهری، رییس کمیته مخابرات مجلس شورای اسلامی، در آن زمان در مورد رفع محدودیت ارائه پهنای باند اینترنت برای کاربران خانگی، گفته بود که این موضوع در کمیسیون صنایع مصوب شده و برای تصویب به کمیسیون تلفیق ارائه شده است. در صورت تصویب طرح مورد نظر در کمیسیون تلفیق، مجلس نیز آن را خواهد پذیرفت و پس از آن طرح رفع محدودیت ارائه اینترنت برای کاربران خانگی به صورت قانون درمی‌آید و اجرا می‌شود. اما بهمن ماه بود که مطهری اعلام کرد که این طرح در کمیسیون صنایع به تصویب نهایی نرسیده است.
استاکس آمد
کشف کرم استاکس نت، در اوایل مرداد ۱۳۸۹، نخستین تجربه جدی در توجه به مباحث امنیت اطلاعات رایانه‌ای را رقم زد تا جایی که حتی برخی از رهبران سیاسی کشورهای جهان نیز مستقیما به انتشار و عملکرد این بدافزار رایانه‌ای واکنش نشان دادند. در ابتدا گمان می‌رفت که این یک حمله معمولی مانند هزاران حمله ویروسی است که روزانه میلیون‌ها رایانه در سراسر جهان را مورد هدف قرار می‌دهد؛ اما گویا این حمله بسیار جدی بوده و برعکس همیشه، بیشتر رایانه‌های ایران، اندونزی و هندوستان را مورد هجوم خود قرار داده است. همچنین براساس گزارش‌های منتشر شده، رایانه‌های صنعتی در ایران بیش از دیگر کشورها به کرم رایانه‌ای خطرناکی به نام Stuxnet نیز شهرت دارد، آلوده شده است.
هدف این کرم رایانه‌ای سرقت اطلاعات از سیستم‌های صنعتی است. حتی برخی کارشناسان آن را نخستین تروجانی می‌دانند که اطلاعات صنعتی را به سرقت می‌برد.
جست‌وجوگر ملی
یکی از پروژه‌های بحث برانگیزی که در سال ۸۹ مطرح شد طرح ایجاد یک جست‌وجوگر ملی بود. همین افزوده شدن نام ملی به این پروژه کافی بود که انتقادات و اظهارات ازسوی کارشناسان و فعالان حوزه آی‌سی تی به گوش برسد.
عده‌ای براین باور بودند که وقتی هنوز پروژه‌های ملی همچون اینترنت ملی، ایمیل ملی، دیتا سنتر ملی، گوشی تلفن همراه ملی و... به سرنوشت مشخصی نرسیده‌اند، سرمایه‌گذاری در حوزه دیگر نتیجه‌ای جز به هدر رفتن منابع کشور ندارد و عده‌ای دیگر بر این باورند که استفاده از این موتور جست‌وجوگر ملی از آنجا که از طریق اینترانت کشور میسر است نه‌تنها هزینه‌ها را افزایش نمی‌دهد، بلکه باعث کاهش هزینه‌ها هم می‌شود. هرچند راه‌اندازی این طرح از سوی وزیر ارتباطات و در اواسط شهریور ماه مطرح شد و تا کنون خبری از به اجرا درآمدن این طرح نشده است، اما از راه‌اندازی موتور جست‌وجوی ملی این‌گونه برداشت می‌شود که کاربران پس از درج موارد مورد نیاز خود در آن، اطلاعات به صورت دسته‌بندی شده و طبقه‌بندی شده در اختیارشان قرار می‌گیرد.
در واقع این موتور جست‌وجو هرگونه اطلاعاتی را در اختیار کاربران قرار نمی‌دهد. به عبارتی این موتور جست‌وجو، اطلاعات مورد نیاز کاربر را در محتوای داخل کشور جست‌وجو می‌کند؛ از این‌رو مساله‌ای که در مورد این موتور مد نظر قرار گرفته، عدم وابستگی به موتور جست‌وجوی خارجی است. گفته می‌شود موتور جست‌وجوگر ملی به عنوان اولین اولویت برای ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی و غیردولتی با هدف تسهیل در ارائه اطلاعات سریع به مردم پیاده‌سازی خواهد شد، اما اطلاعات تمامی سرورهای داخل کشور نیز از طریق این موتور جست‌وجو قابل جست‌وجو و دریافت خواهد بود.
الکامپ شانزدهم
بالاخره بعد از چندین دوره کشمکش بین مسوولان شرکت سهامی نمایشگاه بین‌المللی و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای، الکامپ شانزدهم توسط سازمان برگزار شد. هر چند بعد از برگزاری این دور از نمایشگاه الکامپ انتقاداتی نسبت به برگزاری آن چه از نظر ساعات بازدید، چه از نظر غرفه آرایی، ابهام در خصوص شکل‌گیری گروه سیمرغ و... به برگزارکنندگان الکامپ شانزدهم وارد شد، اما اکثر فعالان و کارشناسان معتقد بودند که الکامپ شانزدهم بهتر از چند دوره گذشته خود برگزار شد. استقبال از برگزاری این نمایشگاه توسط بخش خصوصی حتی دولتی‌ها را هم تحت تاثیر قرار داد؛ به گونه‌ای که دو وزیر ارتباطات و آموزش و پرورش آن را افتتاح کردند.
حضور ۴۵۰ شرکت داخلی و خارجی در فضایی بالغ بر ۲۱ هزار متر مربع و در کنار آن حضور پررنگ دستگاه‌های دولتی در شانزدهمین نمایشگاه الکامپ از ویژگی‌های اصلی این نمایشگاه بود. براساس گزارش‌ها و آمارهای منتشر شده در الکامپ امسال ۳۰ دستگاه دولتی در سالن‌های ۴۰ و ۴۱ در قالب سالن دولت الکترونیک، خدمات دستگاه‌های دولتی را در دفتر فناوری اطلاعات و ارتباطات در معرض دید عموم قرار دادند که شاید بتوان گفت نحوه غرفه‌آرایی، حضور نمایندگان دستگاه‌های مختلف و نمایش جدیدترین دستاوردها از جمله رونمایی از ایمیل ملی، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و.... باعث شده بود جمعیت زیادی به این سالن‌ها سرازیر شوند.
اینترنت پاک می‌شود
اگر وزیران پیشین حوزه فناوری ارتباطات و اطلاعات تمام تلاش خود را برای ملی کردن هر نوع تکنولوژی به کار بسته بودند، رضا تقیپور وزیر دولت دهم تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا اینترنت پاک را از ناپاک جدا کند و با این کار فضای امنی را برای کاربران این جهان مجازی به وجود بیاورد. اولین بار تقیپور در مراسم جشنواره رسانه‌های دیجیتال صحبت از اینترنت پاک از ناپاک را به میان آورده بود. وی بیان کرده بود اینترنت پاک باید ارتباطات مجازی را که روزی با اهداف انسانی ایجاد شدند، اصلاح کند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در میان اظهارات خود از «لکه سیاه» در شبکه اینترنت سخن گفته و بیان کرده بود که وجود این لکه در شبکه اینترنت به دغدغه جدی در میان جوامع تبدیل شده و باید اینترنت را از کسب‌وکار کثیف فاصله داد و انسان‌ها را از آسیب‌های آن حفاظت کرد. پس از اعلام این خبر از سوی وزیر ارتباطات، کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به دلیل عدم ارائه تعریفی از این واژه جدید در فرهنگ ارتباطی کشور، هر کدام تعبیری خاص از این موضوع را ارائه دادند؛ تعابیری که بیشتر روی محور تشدید در بخش فیلترینگ خلاصه می‌شد. با تمام این تفاسیر اوایل اسفند ماه سال ۸۹ رضا تقیپور باز هم در گفت‌وگو با «مهر» از آغاز طرح اینترنت پاک خبر داد. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تشکیل هسته‌های اولیه ایده اینترنت پاک در کشور خبر داد و گفت: نقطه شروع طرح اینترنت پاک کشور ایران خواهد بود و پس از آن در اختیار تمام بشریت قرار می‌گیرد.
تحقیق و تفحص از مخابرات
گزارش تحقیق و تفحص مجلس شورای اسلامی از شرکت مخابرات ایران سرانجام سال گذشته از تریبون عمومی مجلس قرائت شد. طرحی که پانزدهم دی‌ماه ۱۳۸۷ در مجلس به تصویب رسیده بود. واگذاری غیررقابتی مخابرات، ضعف عملکرد در برنامه چهارم توسعه و قراردادهای مبهم از جمله موارد مهم حاضر در این گزارش بود، به طوری که علی لاریجانی، رییس مجلس پس از قرائت آن گفت که گزارش تحقیق و تفحص انجام گرفته را به قوه قضائیه و دیگر نهادهای ذی‌ربط ارسال می‌کند. همچنین انتشار این گزارش تا جایی پیش رفت که احتمال استیضاح وزیر و لغو واگذاری مخابرات نیز به گوش رسید. چند روز پس از انتشار این گزارش، علی مطهری در خصوص پرونده عملکرد مخابرات پس از قرائت در صحن علنی از تصمیم برای تشکیل کمیته مشترک متشکل از نمایندگان دو قوه مقننه و مجریه برای بررسی این گزارش خبر داد. وی با اشاره به دستور ریاست مجلس شورای اسلامی برای پیگیری پرونده مخابرات گفت: کمیسیونی متشکل از نمایندگان دو قوه برای بررسی موارد مطرح شده در پرونده مخابرات تشکیل خواهد شد تا شک و شبهه‌هایی که در این باره وجود دارد مرتفع شود، اما در صورت احراز تخلف، پرونده به مراجع قضایی ارجاع می‌شود. هنوز و با شروع آغاز سال جدید خبر از سرنوشت این گزارش اعلام نشده است.
نمایندگان آی‌تی در اتاق بازرگانی
شاید یکی از اتفاق‌های امیدوار کننده برای فعالان بخش آی‌سی‌تی کشور حضور دو نماینده این بخش در اتاق بازرگانی تهران باشد؛ اتاقی که تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی در آن می‌تواند به نفع یا ضرر یک صنف و حوزه باشد. در اوایل اسفند ماه امسال و بعد از یک ماه رقابت میان کاندیدهای اتاق بازرگانی، ۴۰ عضو تازه برای حضور در پارلمان بخش خصوصی از فعالان این بخش رای اعتماد گرفتند. براساس آرای مشخص شده از میان ۷ نفر کاندیدای بخش فناوری ارتباطات و اطلاعات، تنها دو نفر توانستند به اتاق بازرگانی راه پیدا کنند. وحید صدوقی و محمد حسین برخوردار تنها کاندیداهایی هستند که قرار است به عنوان نماینده بخش آی‌سی‌تی در این دوره از منافع بخش خود حمایت کنند. شاید پیش از شمارش آرا و براساس بعضی پیش‌بینی‌ها، گمان می‌رفت که دو کاندید پیروز شده در انتخابات هفتم اتاق بازرگانی بتوانند در این اتاق حضور پیدا کنند. محمد حسین برخوردار، مدیرعامل سام الکترونیک، با کسب ۵۶۸ رای توانست جایگاه سوم گروه بازرگانی را به خود اختصاص دهد و با این جایگاه تثبیت و قدرت خود در بخش فناوری اطلاعات کشور را به رخ کشد. همچنین وحید صدوقی مدیرعامل همراه اول با کسب ۴۷۴ رای توانست خود را در رتبه ۱۴ بخش بازرگانی جای دهد. هر چند هنوز میزان فعالان حوزه آی‌تی در اتاق بازرگانی کمتر از دیگر حوزه‌ها است، اما به باور کارشناسان همین افراد اندک هم می‌توانند به نفع صنف آی‌تی مشکلات و ایده‌های این صنف را پیگیری کند و با مسوولان مختلف در بخش‌های مختلف کشور رایزنی داشته باشد تا با ایجاد آگاهی، فعالان حوزه های دیگر را از توانمندی‌ها و امکانات این حوزه مطلع کند.
ارسال نظر