هوش مصنوعی؛ تهدید یا تحول؟

آنگونه که گاردین نوشته است، با وجود اهمیت فراوان این موضوع و سرعت پیشرفت آن بحث‌های مربوط به هوش مصنوعی در کنگره، رسانه‌ها و در میان مردم بسیار کم است و چالش‌های عظیمی که با توسعه سریع هوش مصنوعی با آنها روبه‌رو هستیم،نیازمند توجه و بررسی جدی است.

در این گزارش به سوالات کلیدی در خصوص مسوولیت‌پذیری در روند تحول به دنیای هوش مصنوعی پاسخ داده خواهد شد. در حال حاضر گروهی از ثروتمندترین افراد جهان مانند ایلان ماسک، جف بزوس، بیل گیتس، مارک زاکربرگ، پیتر تیل و دیگران صدها‌ میلیارد دلار در توسعه و پیاده‌سازی هوش مصنوعی و روباتیک سرمایه‌گذاری کرده‌اند. سوالی که مطرح است این است که آیا جامعه باید از این که این افراد قدرتمند بدون نظارت دموکراتیک یا ورودی عمومی آینده بشریت را شکل دهند احساس راحتی کند.

آیا هدف از انقلاب هوش مصنوعی تنها افزایش قدرت و ثروت افراد بسیار ثروتمند است یا این فناوری انقلابی قرار است به نفع کل بشریت استفاده شود. در دنیای امروز که تکنولوژی به سرعت در حال تغییر است مساله نظارت و تنظیمات دولتی در این حوزه بیش از هر زمان دیگری مهم به نظر می‌رسد.

هوش مصنوعی و روباتیک به سرعت در حال گسترش و تغییرات عمده‌ای در دنیای کار و اقتصاد هستند. طبق گزارشی که اخیرا منتشر شده است پیش‌بینی می‌شود که در دهه آینده این تکنولوژی‌ها ممکن است نزدیک به ۱۰۰‌میلیون شغل در آمریکا را از بین ببرند. این شامل ۴۰ درصد پرستاران، ۴۷ درصد رانندگان کامیون، ۶۴ درصد حسابداران، ۶۵ درصد دستیاران معلم و ۸۹ درصد از کارگران فست‌فود است.

این تحولات ممکن است موجب بیکاری گسترده و مشکلات اقتصادی برای ‌میلیون‌ها نفر شود که به سختی می‌توانند هزینه‌های اساسی زندگی خود را تامین کنند. از طرفی برخی از چهره‌های شاخص مانند ایلان ماسک و بیل گیتس پیش‌بینی کرده‌اند که هوش مصنوعی و روبات‌ها ممکن است در نهایت همه شغل‌ها را جایگزین کنند و کار برای انسان‌ها تبدیل به یک انتخاب اختیاری شود.

این نگرانی‌ها تنها به اقتصاد محدود نمی‌شود، بلکه به دموکراسی و حقوق مدنی نیز مربوط است. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که در صورت عدم نظارت مناسب هوش مصنوعی می‌تواند تهدیدی برای حریم خصوصی و آزادی‌های فردی باشد. لری الیسون، یکی از ثروتمندترین افراد جهان، پیش‌بینی کرده که در آینده‌ای نزدیک هوش مصنوعی می‌تواند به ایجاد یک دولت نظارتی منجر شود که در آن شهروندان تحت نظارت دائمی خواهند بود و هر عملی از آنها ضبط و گزارش می‌شود. این شرایط می‌تواند تهدیدی جدی برای آزادی‌های مدنی و حریم خصوصی باشد.

با توجه به این تحولات سوالات مهمی در مورد آینده هوش مصنوعی و روباتیک مطرح است. آیا باید به این روند نظارت دموکراتیک بیشتری اعمال کرد. آیا مسوولیت تنظیم و نظارت بر این تکنولوژی‌ها باید در دست تعداد معدودی از افراد قدرتمند و‌ میلیاردرهای فناوری باقی بماند یا اینکه باید چارچوب‌های قانونی و نظارتی برای حفاظت از حقوق بشر و جلوگیری از سوءاستفاده‌های احتمالی ایجاد شود. بدون شک، به‌ویژه با توجه به پتانسیل‌های گسترده این فناوری‌ها نیاز به بررسی دقیق‌تر و تنظیمات قانونی در این حوزه بسیار احساس می‌شود.

اما آیا هوش مصنوعی می‌تواند به‌طور واقعی معنای انسان بودن را دوباره تعریف کند. اینکه ما چه کسانی هستیم و چگونه از نظر احساسی و فکری رشد می‌کنیم تا حد زیادی وابسته به روابط‌مان با دیگر انسان‌هاست. انسان‌هایی که با آنها تعامل داریم به شکل‌گیری ما کمک می‌کنند تا به افرادی که هستیم تبدیل شویم، اما هوش مصنوعی در حال تغییر این روند است. طبق نظرسنجی اخیر توسط Common Sense Media ۷۲ درصد از نوجوانان آمریکایی می‌گویند که از هوش مصنوعی برای داشتن هم‌صحبت استفاده کرده‌اند و بیش از نیمی از آنها این کار را به طور منظم انجام می‌دهند.

تاثیر هوش مصنوعی بر محیط‌زیست

هوش مصنوعی مصرف زیادی از منابع طبیعی دارد. دیتاسنترهای هوش مصنوعی نیازمند مقدار زیادی برق و آب هستند. یک دیتاسنتر نسبتا کوچک ممکن است بیشتر از ۸۰ هزار خانه برق مصرف کند. دیتاسنتر بزرگی مانند دیتاسنتری که اوپن‌ای‌آی و اوراکل در ابیلین، تگزاس، در حال ساخت آن هستند و ارزش آن ۱۶۵‌میلیارد دلار است، به اندازه ۷۵۰ هزار خانه برق مصرف خواهد کرد. همچنین متا در حال ساخت دیتاسنتری در لوئیزیانا به اندازه منهتن است که به اندازه ۱.۲‌میلیون خانه برق مصرف خواهد کرد. در بسیاری از جوامع مردم آمریکا در حال مقابله با ساخت دیتاسنترهای شرکت‌های بزرگ جهان هستند. آنها با تخریب محیط زیست محلی، افزایش هزینه‌های برق و کمبود منابع آب مخالفت می‌کنند.

تاثیر هوش مصنوعی و روباتیک بر سیاست خارجی و جنگ‌ها

متاسفانه در قرن بیست و یکم دولت‌ها هنوز مکانیسمی برای حل اختلافات بین‌المللی یا داخلی بدون استفاده از جنگ ایجاد نکرده‌اند. با این حال رهبران دولتی معمولا از رفتن به جنگ پرهیز می‌کنند، زیرا از واکنش عمومی به تلفات انسانی می‌ترسند. کشته شدن شمار زیادی از جوانان یا غیرنظامیان در جنگ سیاستگذاری‌های دولتی را دچار مشکل می‌کند. چه آینده‌ای در انتظار ما خواهد بود اگر‌ میلیون‌ها روبات سرباز جایگزین سربازان انسان شوند؛ آیا رهبران بیشتر به سمت جنگ خواهند رفت یا تهدید به حملات نظامی خواهند کرد اگر نگران تلفات جانی نباشند.

همچنین آیا هوش مصنوعی تهدیدی وجودی برای کنترل انسان بر سیاره زمین است. برخی از ما هنوز آن صحنه معروف از فیلم علمی تخیلی ۲۰۰۱ A Space Odyssey محصول ۱۹۶۸ را به خاطر داریم جایی که HAL کامپیوتر فوق‌هوشمند که کنترل سفینه فضایی را در دست دارد علیه انسان‌های خود سرپیچی می‌کند. امروز با پیشرفت سریع هوش مصنوعی هینتون، یکی از پیشگامان و متخصصان برجسته در زمینه هوش مصنوعی، به تازگی گفته است که تنها مساله زمان است تا هوش مصنوعی از انسان‌ها هوشمندتر شود. آیا این به این معناست که انسان‌ها ممکن است توانایی کنترل سیاره را از دست بدهند.

چگونه می‌توانیم از این تهدید فوق‌العاده جلوگیری کنیم. اینها تنها برخی از سوالاتی هستند که باید در خصوص پیشرفت سریع هوش مصنوعی و روباتیک پاسخ داده شوند. هوش مصنوعی و روباتیک فناوری‌های انقلابی هستند که تحولی بی‌سابقه در جامعه به‌وجود خواهند آورد. آیا این تغییرات مثبت خواهند بود و زندگی مردم عادی را بهبود می‌بخشند یا اینکه به فاجعه منتهی خواهند شد؟