تنها سه درصد از زنان انتخاب اول خود را به مشاغل فناورانه اختصاص می‌دهند
کفه سنگین ترازوی صنعت تکنولوژی به نفع مردان
وقتی صحبت از رفتن به سراغ یک شغل فناورانه به میان می‌آید، بسیاری افراد این شغل‌ها را دور از دسترس خود می‌بینند و به دلیل نداشتن مهارت‌های کافی، قید این حرفه را می‌زنند. اما اینکه شرایط به گونه‌ای رقم بخورد که گروهی از افراد حتی برای رسیدن به این مرحله، فکر فعالیت در یک حوزه را از فکر خود بیرون کنند، نگران کننده است و این دقیقا همان چیزی است که با افزایش شکاف جنسیتی می‌تواند ایجاد شود. با ایجاد و افزایش شکاف جنسیتی در این صنعت، دختران حتی در زمانی که باید جوانه‌های اولیه علاقه به یک شغل در وجودشان شکل بگیرد، آن‌قدر فرصت‌های حضور در این صنعت را کم می‌بینند که حتی در صورت داشتن توانایی و تخصص، از چرخه تصدی مشاغل این حوزه کنار گذاشته می‌شوند. به تازگی نتایج پژوهشی در این زمینه در نشریه UKTN منتشر شده است که یکی از نشریات مطرح صنعت تکنولوژی در انگلستان است. در این پژوهش وقتی از گروهی از افراد ۱۶ تا ۲۶ ساله انگلستان درباره تمایل آنها به تصدی شغلی در صنعت تکنولوژی سوال شد، حدود ۶۰ درصد به فعالیت در چنین مشاغلی ابراز تمایل کردند، اما متاسفانه بخش اعظم این گروه را مردان جوان یا کسانی تشکیل می‌دادند که از تحصیلات عالیه برخوردار بودند. داده‌های منتشر شده توسط شبکه کارآفرینی و بررسی مشاغل «Tech Nation» نشان می‌دهد که سهم بانوان از حدود سه میلیون نفری که در صنعت تکنولوژی انگلستان مشغول به کارند، تنها ۲۶ درصد است. اگرچه مهارت‌آموزی و پرورش استعدادها برای یک حوزه بسیار مطلوب است، اما اگر نتوان این استعدادها را عملیاتی کرد و برای تصدی یک شغل در صنعت به کار گرفت، ارزش چندانی نخواهد داشت. با وجود گسترش جنبش مدرنیته، همچنان جوامع مختلف میزبان سطوح متفاوتی از مردسالاری در فرهنگ خود هستند، اما همین فرهنگ و نگرش‌های جنسیتی، تا حد زیادی زنان را از حضور فعال در جامعه خصوصا صنعت تکنولوژی محروم کرده و تبعیض میان این دو جنس در اعطای امتیازات شغلی و دستمزد، به سرخوردگی زنان و حتی خروج آنها از این عرصه منجر شده است. طبق نتایج پژوهش مذکور، با وجود آنکه حدود نیمی از جمعیت جوامع را زنان تشکیل می‌دهند، تنها ۳ درصد از زنان مورد مطالعه، یک شغل در حوزه تکنولوژی را انتخاب اول خودشان اعلام کرده‌اند. نتیجه چنین رویکردی افزایش شکاف جنسیتی در دنیای تکنولوژی است و این صنعت رو به رشد، از بخش زیادی از استعدادهای بالقوه محروم می‌ماند.
در تشریح اینکه برای بهبود شرایط و کاهش این شکاف چه می‌توان کرد، پیش از هرچیز باید به تشویق کسب تجربه دختران و زنان از این صنعت پرداخت. تا زمانی که نمایندگانی از یک گروه جنسیتی، حضور کافی در صنعت نداشته باشند، طبیعتا از مشاغل موجود در این صنعت آگاه نمی‌شوند و علاقه‌ای برای تحصیل در رشته‌های مرتبط و کسب مهارت‌های لازم در آنها شکل نمی‌گیرد، پس باید تلاش کرد پیش از هر چیز، جلوه‌های ملموس‌تری از فناوری را در همان سنین پایین در اختیار دختران گذاشت و آنها را با این حوزه آشنا کرد. برگزاری کلاس‌های برنامه‌نویسی و دوره‌هایی که به درک عمیق اهمیت این صنعت منجر شوند، در کنار برگزاری رویدادهای مختلف، می‌تواند باعث شود که بسیاری از دختران آینده خود را در این صنعت ببینند و در مسیر مهارت‌آموزی برای آن گام بردارند.
چندی پیش امیر ناظمی، رئیس سابق سازمان فناوری اطلاعات ایران و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در یادداشتی برای روزنامه شرق، نسبت به شکل‌گیری شکاف جنسیتی در صنعت فناوری کشور هشدار داد. به اعتقاد وی اگرچه آمارهای ارائه شده از توزیع جنسیتی کاربران ایرانی اینترنت، حاکی از دسترسی نسبتا یکسان زنان و مردان ایرانی به اینترنت و فضای مجازی است، اما به نظر می‌رسد زمانی که ابعاد اقتصادی دخیل می‌شوند، این حضور فعال تا حدی رنگ می‌بازد. ناظمی با استناد به گزارش دیجی‌کالا، به عنوان اصلی‌ترین پلتفرم تجارت الکترونیک کشور، به سهم کم کاربران زن در فعالیت‌های انجام شده در این پلتفرم اشاره کرد و نسبت به شکل‌گیری شکاف جنسیتی در فضای فناوری کشور هشدار داد. وی معتقد است کم بودن سهم فعالیت کاربران زن در این پلتفرم، می‌تواند نشان‌دهنده سرریز این شکاف جنسیتی در دنیای مجازی و اینترنت ایران باشد. وی در انتهای یادداشت خود بر مسوولیت سیاستگذاران برای کاهش این شکاف تاکید کرد و گفت: متاسفانه رشد شکاف‌ها اغلب از دید جامعه پنهان می‌ماند و دولت می‌تواند با در پیش‌گیری سیاست‌هایی مانند تبعیض مثبت، این شکاف را کمتر و کمتر کند.
