افزایش صف نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها موضوعی است که این روزها در خیابان‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به چشم می‌آید. برخی شلوغی صف نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را به احتمال افزایش قیمت آن ارتباط می‌دهند و عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به مصرف بیشتر نان پس از گرانی برنج و سایر کالاهای اساسی تاکید دارند. گرچه این‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها فرضیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی قابل‌تامل هستند، اما بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها حاکی از آن است که برخی نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها هم پخت نان را کاهش داده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.  اوایل سال‌جاری بود که دولت سهمیه آرد دولتی واحدهای صنعتی را قطع کرد، پس از این اتفاق قیمت ماکارونی، بیسکوئیت، کیک و ... تا بیش از سه‌برابر افزایش یافت، اما ادامه توزیع آرد دولتی به نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و واحدهای سنتی باعث شد تا برخی از این واحدها بخش قابل‌‌‌‌‌‌‌‌‌توجهی از آرد دولتی را با قیمت‌هایی پایین‌تر از نرخ آزاد در اختیار واحدهای صنفی و صنعتی قرار دهند.  حال این اتفاق علاوه‌بر چندنرخی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردن آرد، موجب کاهش پخت نان هم شده است. حتی ممکن است نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با این اقدام غیرقانونی قیمت نان را هم تحت‌تاثیر قرار دهند. مسوولان دولت که بارها به کنترل بازار نان تاکید کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند نیز در مقابل این اقدام فعلا واکنشی نداشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.  شلوغی صف نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها اولین نمود بیرونی کاهش پخت نان است. برخی نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با فروش آرد به‌جای تبدیل آن به نان حداقل سودی دوبرابری کسب می‌کنند. حال ممکن است در آینده دولت به‌همین دلیل قیمت نان را بالا ببرد. درست شبیه به آنچه در ماجرای افزایش قیمت بنزین شاهد آن بودیم. در آن مقطع قاچاق سوخت استدلال دولتمردان برای بالابردن نرخ بنزین بود، حالا هم ممکن است هزینه تخلف برخی نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را  همه مردم بپردازند. این در حالی است که دولت پیش از اینکه تعیین‌کننده بازارها و قیمت‌ها باشد، وظیفه کنترل مرزها را بر عهده دارد، اما هربار با پاک‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردن صورت‌مساله این مردم هستند که متضرر می‌شوند.  تولیدکنندگان بیسکوئیت، کیک، ماکارونی، شیرینی و ... هم که با بهانه حذف آرد سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای تا بالارفتن قیمت‌ها دست از توزیع کشیدند، اکنون که گاه آرد دولتی را از برخی نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌خرند حاضر به پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌آوردن قیمت نیستند.  در شرایطی که دولت برای حفظ نان در سفره مردم همچنان آرد را به شکل یارانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای به نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها می‌رساند، گویا فقط این مردم هستند که از این یارانه بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌بهره می‌‌‌‌‌‌‌‌‌مانند. نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که آرد را گران‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از نرخ دولتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌فروشند. واحدهای صنفی و صنعتی هم آرد را ارزان‌تر از نرخ آزاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌خرند. در لابه‌‌‌‌‌‌‌‌‌لای این معاملات احتمالا عده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از دلالان هم منتفع می‌شوند. مردم برای شروع پخت نان گاه باید ساعت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در صف بایستند؛ به‌‌‌‌‌‌‌‌‌ویژه آنکه گروهی از فعالان صنفی و صنعتی از افزایش مصرف نان پس از گرانی برنج و دیگر کالاهای اساسی خبر می‌دهند.  طبق اعلام دبیرکل خانه صنعت، معدن و تجارت ایران به «ایسنا»، مصرف نان در کشور افزایش یافته‌است. محمدرضا مرتضوی دلیل افزایش مصرف نان را افزایش قیمت سایر کالاها دانست که در راستای آن بخشی از فشار خوراک دام هم به نان منتقل شد.  پیگیری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد شلوغی صف نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ارتباط چندانی هم به افزایش مصرف نان ندارد. به‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم این موضوع، جدیدا برای شهروندان بارها پیش‌آمده که با رجوع به نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها با این جمله از سوی شاطر مواجه شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند: «در صف نمانید، نان به شما نمی‌رسد. پخت نان تمام‌شده است»، اما چرا این نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها دیگر علاقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ چندانی به توزیع نان نشان نمی‌دهند؟

گویا بازهم پای قاچاق و توزیع خارج از شبکه آرد مطرح است، اما این سوال مطرح است که مگر قرار نبود با «کارتی‌شدن نان» فروش خارج از شبکه آرد جمع شود؟ رئیس اتحادیه تولیدکنندگان نان در توضیح علت کاهش پخت نان گفت: برای روشن‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر شدن ماجرا به این موضوع دقت کنید. اگر نانوایی بخواهد یک کیسه آرد را نان بپزد و به فروش برساند، چیزی حدود ۳۰۰‌هزار‌تومان برای نانوا سودآوری دارد، اما فروش خارج از شبکه همان یک کیسه آرد ۶۰۰‌هزار‌تومان سود به‌همراه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آورد؛ این در حالی است که دولت تنها ۱۵‌درصد مابه‌‌‌‌‌‌‌‌‌التفاوت پخت آرد را به نانوایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها پرداخت می‌کند.

اخبار مرتبط