«دنیای‌اقتصاد» گزارش می‌دهد
فراز و نشیب بازار صافکاری و نقاشی
عكس:دنیای اقتصاد
اگر قصد رفتن به صافکاری برای صاف‌کردن ناهمواری‌‌‌‌‌‌‌‌های بدنه ماشین را دارید به‌عنوان مثال برای گلگیر به‌‌‌‌‌‌‌‌طور متوسط ۵۰۰هزار تومان بودجه درنظر بگیرید. قیمت رنگ خودرو هم افزایش یافته‌‌‌‌‌‌‌‌است به‌‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌‌ای که نرخ نمونه «ایرانی آن به ۹۰۰هزار تومان رسیده‌‌‌‌‌‌‌‌است.» به گفته فعالان این بازار میزان تقاضا نسبت به قبل هم کاهش «بالای ۴۰درصدی داشته‌‌‌‌‌‌‌‌است.»
دستمزد به اندازه تخصص
«همینجوری نمیشه قیمت گفت، باید ماشین صدمه‌‌‌‌‌‌‌‌دیده را ببینیم.» این جمله را تقریبا همه صافکارها و نقاشها بعد از صحبت درمورد میزان خسارت و دستمزد تعمیر آن می‌گویند. گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با واحدهای صنفی صافکاری و نقاشی خودرو نشان می‌دهد به سبب «تخصصی‌بودن کار دستمزد یکسانی وجود ندارد.» علی تبریزی همان‌طور که بتونه را به رکاب ماشینی که در مغازه‌‌‌‌‌‌‌‌اش پارک است می‌‌‌‌‌‌‌‌مالد می‌گوید: «یک مشتری دنبال سرپا کردن ماشین و استفاده از آن است اما مشتری دیگر دنبال بدون رنگ درآوردن آن. این دو نرخ اصلا به همدیگر نزدیک نیستند؛ چراکه مواداولیه‌‌‌‌‌‌‌‌ای هم که برای هر صافکاری و نقاشی استفاده می‌شود متفاوت است.» تبریزی که در خیابان قصرالدشت صافکاری دارد، دستش را به لباس یک‌‌‌‌‌‌‌‌دست آبی که پوشیده می‌‌‌‌‌‌‌‌مالد و جای انگشت‌‌‌‌‌‌‌‌هاش روی لباس می‌‌‌‌‌‌‌‌ماند: «الان روش جدیدی برای صافکاری آمده به اسم pdr. بدون اینکه ماشین قطعات بدنه ماشین باز شود بدنه را موجگیری می‌‌‌‌‌‌‌‌کند. مسلما نرخ این نوع تعمیر با تعمیر سنتی متفاوت است.» به گفته تبریزی تقاضا برای این نوع صافکاری «هنور کم است؛ چراکه به‌‌‌‌‌‌‌‌درستی شناخته نشده‌‌‌‌‌‌‌‌است. از طرفی نرخش بالاست و برای هرماشینی به صرفه نیست. البته بدون pdr هم می‌توان کار را تمیز درآورد، فقط زمان بیشتری می‌‌‌‌‌‌‌‌برد. نرخ بسته به میزان کاری است که باید روی ماشین صورت گیرد.» چند مغازه آنطرف‌‌‌‌‌‌‌‌تر همکار تبریزی حرف او تایید می‌‌‌‌‌‌‌‌کند. به گفته بهرام نادری برای تعمیر هر صدمه‌‌‌‌‌‌‌‌ای «باید کار جداگانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای انجام داد. برای مثال درآوردن یک تورفتگی یا برآمدگی روی ماشین می‌تواند ۱۰۰هزار تومان هزینه داشته باشد، می‌تواند ۵۰۰هزار تومان. اگر بدنه پاره شده‌‌‌‌‌‌‌‌باشد رقم چیز دیگری است و بالاتر می‌‌‌‌‌‌‌‌رود.» نادری با دوتا از همکارهاش پای یک حلبی که آتش از آن بیرون می‌زند نشسته‌‌‌‌‌‌‌‌است و درحالیکه حواسش به صدای چکش‌‌‌‌‌‌‌‌کاری شاگردش هم هست، می‌گوید: «در بعضی از تصادف‌‌‌‌‌‌‌‌ها آهن ماشین صدمه می‌‌‌‌‌‌‌‌بیند و برای اینکه به حالت عادی برگردد باید گرم و کشیده شود. نرخ کشیدن شاسی با ستون فرق می‌‌‌‌‌‌‌‌کند، همان‌گونه نرخ رنگ‌‌‌‌‌‌‌‌‌آمیزی رنگ‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف هم متفاوت است.»
بازار نقاشی خودرو هم همان‌گونه که نادری گفت بسته به «سلیقه مشتری دارد. هرکس کار تمیز بخواهد باید بیشتر هزینه کند.» به گفته این تعمیرکار «کار روی رنگ‌‌‌‌‌‌‌‌های مختلف هم فرق می‌‌‌‌‌‌‌‌کند. برای مثال رنگ سفید را راحت‌‌‌‌‌‌‌‌تر می‌توان درآورد تا رنگ مشکی. موجگیری رنگ مشکی بسیار سخت‌‌‌‌‌‌‌‌تر از رنگ سفید است.» نادری وسط حرف‌‌‌‌‌‌‌‌هاش بلند شد و به انتهای مغازه رفت. طاقچه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را کاوید و برگه‌‌‌‌‌‌‌‌ای سبز رنگ که بالای آن نوشته شده اتحادیه صنف صافکارها و نقاشها را بیرون می‌‌‌‌‌‌‌‌کشد. به خط آخر آن اشاره می‌‌‌‌‌‌‌‌کند و می‌گوید: «اینجا هم نوشته نرخ صافکاری و نقاشی براساس توافق طرفین صورت می‌گیرد، چون نرخ مشخصی ندارد و تعمیر هر ماشین بسته به میزان و نوع صدمه‌‌‌‌‌‌‌‌ای که دیده‌‌‌‌‌‌‌‌است هزینه برمی‌‌‌‌‌‌‌‌دارد.»
حسین خالویی، صافکار دیگری در همان راسته در مورد میزان تقاضا و مراجعه می‌گوید: «شرایط خیلی خراب شده‌‌‌‌‌‌‌‌است.» اشاره‌‌‌‌‌‌‌‌ای به مغازه‌‌‌‌‌‌‌‌های ردیف‌‌‌‌‌‌‌‌شده کنار هم می‌‌‌‌‌‌‌‌کند: «هیچکس کار نمی‌‌‌‌‌‌‌‌کند. تک و توک. همه نشسته‌‌‌‌‌‌‌‌اند در مغازه.» به گفته خالویی مراجعه مردم پیش از افزایش قیمت‌ها بیشتر بود: «مشتری برای یک ضربه کوچک هم به صافکاری مراجعه می‌‌‌‌‌‌‌‌کرد اما الان تا مجبور نباشند به این سمت نمی‌‌‌‌‌‌‌‌آیند.» خالویی می‌گوید تقاضایی که افزایش یافته «مراجعه دلال‌‌‌‌‌‌‌‌های ماشین است. کسانی که ماشین‌‌‌‌‌‌‌‌های تصادفی را می‌‌‌‌‌‌‌‌خرند، سالم می‌‌‌‌‌‌‌‌کنند و دوباره می‌‌‌‌‌‌‌‌فروشند. بازار دست این‌‌‌‌‌‌‌‌ها است.»
قیمت‌ها
همان‌گونه که ذکر شد نرخ مشخصی در این بازار وجود ندارد و گفت‌وگوی خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» از چند صافکاری و نقاشی هم بر این گزاره صحه گذاشته‌‌‌‌‌‌‌‌است. جست‌وجوی میدانی ما نشان می‌دهد کف قیمت گرفتن موج یا ضربه سطحی روی بدنه ماشین (مثلا گلگیر) ۲۰۰هزار تومان است: «اگر گلگیر پاره نشده‌‌‌‌‌‌‌‌باشد با ۴۰۰ تا ۵۰۰هزار تومان می‌توان سالم درآورد اما اگر پاره شده‌‌‌‌‌‌‌‌باشد باید تعویض شود. می‌توان پارگی بدنه را هم تعمیر کرد، غیرممکن نیست اما باکیفیت درنمی‌‌‌‌‌‌‌‌آید.» به گفته یکی از فعالان این صنف «اگر همین پارگی را بخواهی بدون تعویض درست کنید هزینه به ۸۰۰هزار تومان نزدیک می‌شود.» فعالان توصیه می‌‌‌‌‌‌‌‌کنند درصورت امکان قسمتی از بدنه که «ضربه‌کاری دیده عوض شود چون هیچ‌وقت مثل اول نمی‌شود.» پس حتما پیش از تصمیم با یک صافکار مشورت کنید. لازم به ذکر است که نرخ اعلام شده مربوط به خودرویی مثل پژو ۴۰۵ است. رقم صافکاری و نقاشی برای ماشین‌‌‌‌‌‌‌‌های گران‌‌‌‌‌‌‌‌تر «قاعدتا بیشتر است. بعضی از ماشین‌‌‌‌‌‌‌‌ها نیاز به رنگ خاصی دارند که باید ساخت.» به گفته تبریزی هرکیلو رنگ ایرانی مخصوص خودرو «حدود ۸۰۰ یا ۹۰۰هزار تومان است. هر کیلو رنگ درجه یک آلمانی هم بین کیلویی ۷ تا ۸ میلیون تومان است.» میزان رنگ به میزان خسارت خودرو بستگی دارد «اما بعید است بیشتر از یک کیلو رنگ استفاده شود. با نیم‌‌‌‌‌‌‌‌کیلو می‌توان یک‌‌‌‌‌‌‌‌طرف ماشین را به‌راحتی رنگ زد.» بنابراین قیمت رنگ براساس میزان خسارت و کیفیت به‌‌‌‌‌‌‌‌دست می‌‌‌‌‌‌‌‌آید. مشاهدات ما نشان می‌دهد برای صافکاری و نقاشی دو در و گلگیر عقب و جلو خودرو به‌‌‌‌‌‌‌‌طور متوسط باید حدود ۵ تا ۸ میلیون تومان هزینه کرد. البته این رقم درصورت تعویض قطعات بدنه تغییر می‌‌‌‌‌‌‌‌کند و صرفا دستمزد آماده‌‌‌‌‌‌‌‌سازی و نصب دریافت می‌شود که کمتر است. هرنقطه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از شهر هم قیمت خاص خودش را دارد، همان‌گونه که «هر صافکار و نقاش هم بسته به‌کاری می‌‌‌‌‌‌‌‌کند قیمت خاص خودش را دارد.»
