تابلوهای عوض‌شده

خیابان جمهوری، خیابان و پیاده‌رو شلوغ است؛  اما مغازه‌ها نه. خورشید تازه غروب کرده و چراغ مغازه‌ها روشن شده است. شاگرد یکی از مغازه‌ها که دم در ایستاده است، درباره برندهایی که تقاضای بیشتری در بازار دارند، می‌گوید: «دیگر برند مهم نیست. مشتری قیمت را می‌پرسد.» به گفته او« از زمانی که نوسانات نرخ ارز و تحریم‌ها قیمت‌‌ها را صعودی کرده، خرید وسیله‌ای مثل ساید سامسونگ کار هر کسی نیست.» او که در یکی از نمایندگی‌های گلدیران که قبلا ال‌جی بوده کار می‌کند، درباره لوازم خانگی که برند گلدیران عرضه می‌کند، می‌گوید: «تمام قطعات وارد می‌شود و در همان کارخانه قبلی که برند ال‌جی را مونتاژ می‌کردند، این وسایل تولید می‌شود.» این فروشگاه متوسط قیمت یخچال‌های دوقلو را ۲۰ تا ۲۵ میلیون تومان و نمونه ساید این برند را بین ۴۵ تا ۵۰ میلیون تومان نرخ زده است. فروشنده درباره بازه قیمتی یخچال می‌گوید: «وقتی برندها در بازار بودند، با همین ۵۰میلیون تومان می‌شد ساید خرید، اما الان همان ساید بالای ۲۰۰میلیون تومان است. بیشترین تقاضا برای یخچال ساید ۵۰میلیون تومان و نهایتا ۷۰میلیون تومان بود؛ چراکه بعضی‌ها برای لوازم برند با آپشن بیشتر هزینه می‌کنند. الان آن برندها را با این قیمت‌ها نمی‌توان خرید.» این فروشنده روی ماشین‌های ظرفشویی، برچسب‌های ۱۱میلیون و ۱۲میلیون تومان را چسبانده و برای ماشین‌های ‌لباسشویی گلدیران نرخ ۱۴ تا ۱۶ میلیون تومان را تعیین کرده است. این بازه‌ قیمتی در فروشگاه سام‌سرویس هم به چشم می‌خورد. برخی مغازه‌ها کلمه «سامسونگ» را روی تابلوهای آبی بزرگ به «سام» تغییر داده‌اند.

یکی از این فروشگاه‌ها درباره خدمات سام‌سرویس می‌گوید: «هیچ مشکلی برای خدمات پس از فروش وجود ندارد و تمامی قطعات موجود است.» این فروشنده هم به این سوال که کیفیت این محصولات مثل سامسونگ است، پاسخ فروشنده قبلی را می‌دهد: «مثل همان سامسونگ در داخل کشور مونتاژ می‌شود.» این فروشگاه نیز برای یخچال‌های دوقلو قیمت۲۰ تا ۳۰میلیون تومان را تعیین کرده و ماشین ظرفشویی سام‌سرویس را بین ۱۲ تا ۱۴میلیون تومان می‌فروشد. همین‌طور بازه قیمتی ماشین‌ لباسشویی بین ۱۳ تا ۱۶ میلیون تومان تعیین شده است و به طور متوسط با ۵میلیون تومان می‌توان مایکروویو تهیه کرد.

 بازار گرم برند ایرانی

شرایط در فروشگاه‌های اسنوا هم نزدیک به همین نرخ‌هاست؛ فروشگاه‌هایی که چندسالی است در شهرهای کشور سر برآورده‌ و در سال‌های اخیر توانسته‌اند بخش قابل‌توجهی از بازار را در اختیار بگیرند. یکی از فروشگاه‌های این برند در خیابان جمهوری یخچال‌های سایدبای‌ساید را بین ۳۰ تا ۵۰میلیون تومان نرخ زده است، همین‌طور با ۲۰میلیون تومان می‌توان یخچال دوقلو تهیه کرد؛ یخچالی که به گفته فروشنده «این روزها در صدر تقاضاست.» به گفته فروشنده این نمایندگی بیشترین تقاضای یخچال برای «همین یخچال‌های ۲۰میلیون تومانی است؛ البته سایدهای ۴۰میلیون تومانی هم مشتری‌های خودشان را دارند.» این فروشنده درباره خدمات پس از فروش می‌گوید: «مشکلی در تامین قطعات وجود ندارد. حتی گارانتی تعویض موتور هم همراه یخچال است.» این فروشگاه متوسط قیمت ماشین‌های ظرفشویی را بین ۱۰ تا ۱۳میلیون و ماشین‌های لباسشویی را بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون تومان تعیین کرده است.

اگر قصد خرید تلویزیون از فروشگاه‌های خیابان جمهوری را دارید، برای ۴۵اینچ به طور متوسط باید ۱۱میلیون تومان بودجه در نظر بگیرید. قاعدتا در برندهای مختلف نرخ تغییر می‌کند، اما این اختلاف قیمت در برندهای سام، گلدیران و اسنوا بیش از ۲ تا ۳میلیون تومان نیست.

   بازار زیرزمینی برندها

مشاهدات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از وجود یک بازار زیرزمینی در خیابان جمهوری و سه‌راه امین‌حضور حکایت دارد. گفت‌وگوی ما با فروشنده‌های خیابان جمهوری نشان می‌دهد که مصرف‌کننده‌های برند هم دست‌خالی از این بازار بیرون نمی‌روند. بعضی از فروشگاه‌ها پس از ارائه توضیح درباره محصولاتی که در فروشگاه هستند، پیشنهاد خرید «جنس اصلی» را هم به مشتری می‌دهند. به گفته یکی از فروشندگان «مشتری آگاهی کامل دارد که این وسیله برند نیست؛ پس قطعاتش هم برند نیست. خیلی‌ها دنبال جنس برند اصل می‌گردند که می‌توان برایشان پیدا کرد»؛ جنس‌های برندی که اختلاف قیمت زیادی با برندهای ذکرشده دارند؛ برای مثال قیمت سایدی که در فروشگاه‌های گلدیران، سام و اسنوا به طور متوسط ۵۰میلیون تومان است، نمونه برند آن ۲۳۰میلیون تومان نرخ خورده است: «شرکت‌های خدماتی وسیله را گارانتی می‌کنند و مشکلی برای تامین قطعات ندارند. حتی موتورش هم در بازار موجود است.» «دنیای‌اقتصاد» نمی‌تواند این سخن را تایید کند؛ مخصوصا زمانی‌ که زمزمه کارگاه‌های تولیدی لوازم خانگی با وسایل دست‌دوم را هر کسی شنیده است. یکی از کارشناسان درباره امکان وجود قطعات برند در بازار لوازم خانگی می‌گوید: «اگر هم باشد در بازاری غیررسمی است. یعنی شاید درحال حاضر قطعات این برندها پیدا شود، اما نمی‌توان اطمینان داشت که یک سال آینده هم همین‌گونه خواهد بود.»

  بازار در رقابت است؟

آیا برندهای سام‌سرویس و گلدیران توانستند پاسخ تقاضای برندهای شرقی را بدهند؟ مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از بازار لوازم خانگی را این دو برند همراه با یک برند ایرانی پاسخ می‌دهند. همچنین یکی از فروشنده‌ها می‌گوید: «قطعات این برندها فرق زیادی با هم ندارند.» این فروشنده با احتیاط ادامه داد: «بعید می‌دانم قطعات لوازم خانگی برندهای مختلفی که در بازار است تفاوت زیادی داشته ‌باشند. همکاران تعمیرکار از قطعات مشترک برای تعمیر برندهای مختلف استفاده می‌کنند.» البته «دنیای‌اقتصاد» این موضوع را هم نمی‌تواند تایید کند، فروشندگان این بازار از دادن گارانتی تعویض قطعه برای بعضی از برندها خودداری می‌کنند.مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد با مبلغی بالغ بر ۸۰میلیون تومان می‌توان لوازم اصلی آشپزخانه را از سه برند سام، گلدیران و اسنوا تهیه کرد و بابت خدمات پس از فروش هم نگرانی نداشت؛ چراکه به گفته فعالان بازار «همه قطعات یکی است و فرقی با هم ندارند.»