گزارش میدانی «دنیای اقتصاد» از بورس قناری تهران
نبض قیمت در بازار پرنده‌ها
قناری پابلند در صدر تقاضا
بزرگراه نواب، راسته پرنده‌فروشان. هوا خنک‌تر از یک روز تابستانی است. روی تابلوی یکی از مغازه‌‌ها نوشته شده «بورس قناری تهران». صدای آواز قناری‌های مغازه از پشت در سکوریت مغازه به گوش می‌رسد. دو طرف پر است از قفس‌هایی که به ترتیب کنار هم و روی هم ردیف شده‌اند تا آخر سالن. جایی که صاحب‌مغازه پشت میز نشسته است و چند نفر دوروبرش چای می‌نوشند. صاحب‌مغازه مردی‌است میانسال با سر و ریشی مشکی و تنومند و نامش سعید است. سعید درباره شرایط بازار خریدوفروش قناری به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: «قبلا نمایشگاه برگزار می‌کردیم و اگر هم در طول سال شرایط کساد بود جبران می‌شد. چون از همه جا می‌آمدند.» به گفته سعید ۴۰درصد از دخل از فروش داخلی تامین می‌شود و «مابقی را به کشورهای عربی صادر می‌کنیم. خریداران خوبی هستند».
بلند می‌شود و کنار قفس قناری‌ها شروع به قدم زدن می‌کند. ردیف بالایی پر است از قناری‌های زرد یکدستی که این‌طرف و آن‌طرف قفس می‌پرند. در هر قفس سه تا چهار قناری جای گرفته‌است: «اینها قناری جیور است که قیمت آن از یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تومان شروع می‌شود.» قناری‌های جیور به اندازه جثه یک گنجشک هستند و ذره‌ای لکه در زردی آنها نیست و «بیشترین تقاضای کشورهای عربی هم از همین نوع قناری است». سعید درباره تفاوت قناری‌ها می‌گوید: «نژادشان قیمتشان را متفاوت می‌کند مثل هر حیوان دیگری. بعضی‌ها بیشتر می‌خوانند و بعضی کمتر. جیور و موزاییکی بیشتر از همه می‌خوانند.» اشاره او به قناری‌هایی است که لکه‌های صورتی روی زمینه زردرنگ آنها جای گرفته بود، قناری‌های موزاییکی: «این قناری دورگه است و از آمیزش قناری‌های غیرهم‌رنگ به دنیا می‌آید. طرفدار هم زیاد دارد. معمولا کسانی که قناری‌باز نیستند و فقط می‌خواهند نگه دارند این قناری را انتخاب می‌کنند، چون چندرنگ است. قیمتش هم پایین‌تر است.» این فروشنده کف قیمتی قناری‌های موزاییکی را ۷۰۰هزار تومان تعیین کرده است، اما بیشترین تقاضا در بازار داخلی را «قناری بلند» دارد. قناری‌ای با پاها و گردنی کشیده‌تر از موزاییکی و جیور، و البته کمی لاغرتر. سعید دستش را روی قفس آنها می‌گذارد و می‌گوید: «در بازار داخلی این قناری طالب زیاد دارد. کف قیمتش هم یک‌میلیون تومان است که تا ۲۰۰میلیون تومان هم می‌رسد.»
قناری‌های چندصد میلیونی
به گفته این فروشنده «قناری‌های مادر را در همین تهران نگهداری می‌کنند و یک ساله که شدند زمان فروششان است. هر قناری هم بین ۱۰ تا ۱۲ سال عمر می‌کند. شرایط نگهداریش هم سخت نیست. همین که جایش زیاد گرم یا سرد نباشد و آب و دان به موقع بهش برسد کافی است.» سعید می‌گوید هزینه نگهداری هر قناری «ماهانه به صد هزار تومان هم نمی‌رسد. یک قفس می‌خواهد که متوسط قیمت آن صدهزار تومان است و ماهانه ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان دان». به گفته سعید این هزینه «۶۰ و ۷۰هزار تومانی هم به خاطر گرانی است. وگرنه هزینه دان ماهانه قناری دو سال پیش ۲۰ تا ۳۰هزار تومان بود. قیمت قناری‌ها هم بیشتر شده‌است». او دوباره سر صحبت را سمت نمایشگاه می‌کشاند: «بازار پرنده را پرنده‌بازها می‌چرخانند، به همین دلیل بالا و پایین شدن قیمت‌ها زیاد بازار را تکان نمی‌دهد، اما این‌دفعه فرق داشت. همه چیز دو سه برابر شد. کرونا هم که شیوع پیدا کرد عملا دست همه را بست. از آخرین نمایشگاهی که گذاشتیم یک سال و نیم می‌گذرد. در صورتی که قبلا همه کاسب‌ها منتظر نمایشگاه سالانه بودند.»
نکته جالب بازار قناری، ثبات تقاضای «قناری‌بازها» است. افرادی که قناری‌هایی تا ۳۰۰ میلیون تومان هم خریداری می‌کنند. به گفته سعید، قناری اصیلی که دو سال پیش «۱۰۰میلیون قیمت داشت امسال به ۳۰۰میلیون تومان رسیده است. مشتری داریم که از هر نژاد قناری تاپ‌ترین و بهترین نوع را دارد. مثل یک کلکسیونر». به گفته سعید آخرین سفارش چندصد میلیونی قناری «همین ماه پیش بود. برای یکی از مشتری‌ها در همین تهران قناری پابلند ایرانی بردم ۲۵۰میلیون قیمت داشت». به نظر می‌رسد برخلاف بازارهای دیگر، بازار قناری آنچنان سرد نشده و تقاضای «قناری‌بازها» همچنان ثابت است. سال گذشته جواد حسین‌زاده رئیس مرکز آمار ایران ضریب جینی سال ۹۸ را ۴۰/ ۰ اعلام کرد و گفت: «تورم سبد مصرفی دهک‌های بالای درآمدی برای خوراکی‌ها کمتر بوده و تمرکز آن روی اقلام غیرخوراکی و کالاهای سرمایه‌ای است.» به نظر می‌رسد می‌توان نمود بیرونی این سخن را در سفارش‌های میلیونی «قناری‌بازها» به راحتی مشاهده کرد.
