«دنیای‌اقتصاد» از چرم‌فروشان خیابان فردوسی گزارش می‌دهد
بازار بی‌رونق پوشاک چرمی
در همان چند قدم اول کسادی بازار به‌وضوح مشخص بود و میزان فروش کسبه را می‌توانستم به‌راحتی حدس بزنم. مردی میانسال دست به سینه روی صندلی نشسته و تکیه گاهش قفسه‌های پر از کیف است. بعد از معرفی خود به‌عنوان خبرنگار پرسیدم چرا آنقدر خلوت؟ چرا مشتری ندارید؟ مگه روزمادر نیست؟ آهی که مغازه‌دار کشید خبر از دلخوری می‌داد، با لحنی دلخور و خسته گفت:«خانم با این وضعیت اقتصادی طبیعی است که ما فروش نداشته باشیم. مردم برای خرید مایحتاج اولیه خودشان الان با مشکل مواجه هستند. حالا کیف، کفش و کاپشن چرم با این قیمت‌های بالا که جز نیازهای اصلی شون نیست، بماند.»
فروشنده در حالی که دفتر ثبت فروش خود را باز می‌کند، می‌گوید: «با چنین فروشی ما حتی نمی‌توانیم هزینه قبوض آب، برق و گاز را هم پرداخت کنیم.» دفتر را باز کرده و نشان می‌دهد که از ساعت ۱۰ صبح تا ساعت ۱۴ ظهر همان روز با وجود اینکه امروز یک روز مناسبتی است اما میزان فروش ثبت‌شده در دفتر به یک میلیون تومان نیز نرسیده است. در حالی‌که فروشنده می‌گوید در سال‌های گذشته در روزهای مناسبتی حداقل فروش ۱۰ میلیون تومان بوده است.
فروشنده یکی از دلایل قیمت کار چرم را مزد آن دانست و گفت: به‌طور مثال هر خیاط می‌تواند در هر روز یک یا ۲ کاپشن چرم بدوزد زیرا ریزه‌کاری در دوخت چرم بسیار زیاد است، به همین دلیل هم برای تولید آن باید زمان زیادی صرف شود و هزینه دستمزد تولیدکننده آن نیز بالا است.
مغازه بعدی که در راستای خیابان فردوسی به آن مراجعه کردم فروشنده مرد جوانی بود که او نیز از کسادی بازار و نبود مشتری، ناراضی بود. می‌گفت: «فروش اگه با همین روند ادامه پیدا کند ناچار به تعطیلی مغازه خود خواهم بود. در همین لحظه مشتری وارد شد اما جوان بی‌رغبت روی صندلی نشسته بود، برای اینکه حس کنجکاوی خود را آرام کنم با کمی شیطنت گفتم بفرمایید اینم مشتری. مرد لبخند تلخی زد و گفت: «از صبح از این مشتریا زیاد داریم. میان، سوال می‌پرسند، قیمت می‌گیرند و بعد تشکر می‌کنند و بیرون می‌روند. حق هم دارند قیمت‌ها خیلی بالا رفته، فقط نرخ مزد نسبت به سال گذشته حدود ۵۵ درصد افزایش داشته و هزینه مواد اولیه هم بیش از ۳۰ درصد بالا رفته و همه این هزینه‌ها روی قیمت تمام‌شده تاثیر دارد و آن را افزایشی می‌کند.»
دخل پر اما ناخوشایند
باوجود همه این موارد این روزها میزان نقدینگی موجود در دخل مغازه‌داران نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته بیشتر است که این امر نیز نشات گرفته از تورم و افزایش قیمت محصولات چرمی در کشور است. حمیدی یکی از تولیدکنندگان و فروشندگان می‌گوید:«تعداد فروش محصولات به مصرف‌کنندگان داخلی نسبت به سال گذشته حداقل ۵۰درصد کاهش داشته است، به‌طوری که در سال‌های گذشته به‌طور مثال از فروش ۱۰ تا ۱۵ کاپشن چرم ۱۰ میلیون تومان درآمد داشتیم اما امسال با فروش ۲ تا ۴ کاپشن همین میزان درآمد داریم.همچنین در سال‌های گذشته حداقل ۵۰ درصد از فروش کل مربوط به توریست‌هایی می‌شد که به ایران سفر می‌کردند که پس از اعمال تحریم‌ها و کاهش سفر به ایران این میزان فروش به صفر نزدیک شد به‌طوری که تا قبل از شیوع ویروس کرونا تنها ۵ درصد از این فروش باقی مانده بود. در گذشته توریستهای روسی، اروپایی و... در سفر به ایران برای خرید چرم مراجعه می‌کردند، در صورتی‌که ۵ درصد باقی‌مانده از فروش خارجی اغلب مربوط به توریستهای عرب بوده است که کرونا موجب شد همان را نیز امسال نداشته باشیم.»
ارزان و گران‌ترین محصول چرمی
با توجه به نرخ ارزی که در ایران وجود دارد خرید از کشور ما برای توریست خارجی بسیار مقرون‌به‌صرفه است. ارزان‌ترین محصولی که از فروشندگان این خیابان می‌توان خرید و مشتری بیشتری هم دارد خرید کیف هندزفری با قیمت حدودی ۳۰ هزار تومان، جا کارتی با قیمت حداقلی۶۰هزار تومان، کیف پول و کمربند با قیمت حداقلی ۲۵۰ هزار تومان است. از سوی دیگر گران‌ترین خرید از این خیابان مربوط به کاپشن باحداقل قیمت ۴ میلیون تومان به‌صورت میانگین می‌شود.
آقای رحمتی که مرد مسنی بود یکی از تولیدکنندگان در حوزه چرم است که مغازه‌ای کوچک نیز برای عرضه محصولات خود به‌صورت خرده‌فروشی در این خیابان اجاره کرده بود؛ پیرمردی سرشناس که در آن حوالی همه او را حاج حسن صدا می‌زدند اولین حرفش را با افزایش ۷۰ درصدی اجاره بهای مغازه آغاز می‌کند و ادامه می‌دهد: «کارگاه تولیدی‌ام نیمه‌تعطیل است و ۱۹ نفر از ۲۵ کارگر مشغول به‌کار در آنجا را تعدیل کرده‌ام زیرا توان پرداخت حقوقشان را نداشتم. از سوی دیگر فروش چندان زیادی هم نداریم، انبار پر شده از کالاهای تولید شده‌ای که مشتری ندارد. قیمت‌ها به حدی گران شده که مردم توان خرید ندارند و این گرانی قیمت نه‌تنها افراد جامعه بلکه شرکت‌هایی که در سال حداقل یکبار سفارش کار برای کارکنان خود می‌دادند را درگیر کرده است. سال‌های گذشته ۸۰ درصد فروش ما مربوط به همین شرکت‌ها بود به این معنا که حداقل ۴شرکت برای سفارش انواع محصولات چرمی به ما مراجعه می‌‌کرد و حداقل هر کدام هزار کیف سفارش می‌داد اما حالا چه؟ هیچ خبری از آنها نیست.
نوسانات ارز یا کرونا
در این تحقیق میدانی مشخص شد؛ کمبود یراق، رنگ دباغی و... که از جمله مواد اولیه تولید چرم است موجب گرانی آن شده و همین امر نیز در نتیجه افزایش قیمت محصولات چرمی را به همراه داشته است. همچنین افزایش نرخ ارز نیز باعث شده اغلب تولیدکنندگان چرم قیمت محصولات خود را افزایش دهند، بنابراین در شرایطی که قیمت هر پا (حدودا ۲۸ در ۲۸ سانتیمتر مربع)چرم از ۵ هزار و ۲۰۰ تومان به ۳۹ هزار تومان رسیده، چنین افزایش قیمتی در محصولات چرمی کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد. اما در این میان فروشندگان راهکار فروش بیشتر را کاهش قیمت محصولات دانستند و عنوان کردند: در این راستا نیازمند حمایت دولتی درخصوص کاهش مالیات، برگزاری نمایشگاه‌ها، جلوگیری از ورود سرمایه‌دارانی که به احتکار مواد اولیه چرم می‌پردازند و کمک‌هایی از این قبیل هستند.
