ماموریت ژنرال گاردان در ایران

ناپلئون پس از انعقاد عهدنامه فین‌‌کن‌‌اشتاین دستور تدارک اسلحه و مهمات برای ارسال به ایران را داد و ژنرال گاردان را با مقام وزیر مختاری در رأس یک هیات ۲۷نفری افسر و درجه‌دار برای تعلیم ارتش به ایران فرستاد. دربار ایران با آغوش باز آنها را پذیرفت و قرارداد فین‌‌کن‌‌اشتاین را تصویب و بلادرنگ به اجرای مواد آن مبادرت و روابط خود را با انگلیس قطع کرد. مهم‌ترین هدف فرانسه اتحاد ایران و عثمانی علیه روس، تولید وحشت در سرحدات شرقی و شمالی ایران و بهره‌‌گیری از ثمره آن در اروپا و به خطر انداختن منافع انگلستان در هندوستان بود. گاردان‌‌ با همراهان‌‌ خود پس از ۶ماه که در راه بودند در ۱۲ ماه‌‌ رمضان‌‌ ۱۲۲۲ قمری (چهارم‌‌ دسامبر ۱۸۰۷ میلادی) وارد تهران‌‌ شد.

 اعضای هیات  

هیات همراه گاردان ۲۴ تن بودند. آنان نظم جدیدی به قشون ایران دادند و استعمال توپ و تفنگ را به شیوه اروپاییان به سپاهیان ایران آموختند؛ ولی چون ناپلئون با تزار روسیه در تیلسیت ملاقات و صلح کرد...ماموریت ژنرال گاردان در ایران ناتمام ماند.  اعضای هیاتی که ژنرال گاردان برای افتتاح سفارت در ایران با خود به همراه آورده بود، با احتساب خودش به‌عنوان «شف دو میسیون» ۵۳نفر بودند. گذشته از اعضای رسمی سفارت و مستشاران نظامی و به تعبیر امروزی کادر دیپلماتیک، وی چند نفر مترجم و صنعتگر و خدمتکار و آشپز نیز آورده بود که با ۹۰ رأس اسب و قاطر از طریق استانبول و ترکیه امروز وارد ایران و تبریز شده و سپس عازم تهران شدند. ژنرال گاردان با ۷۰نفر به ایران آمدند و بلافاصله کار خود را با ارتش ایران آغاز کردند. با وجود آنکه فرانسوی‌‌ها نظامیان ایران را تعلیم می‌‌دادند، منظور اصلی آنان تسخیر هند بود.

 ملزومات هیات  

کاروان سفارت روزانه بین ۱۲ تا ۱۶ساعت در حرکت بوده‌‌اند و روز اول نوامبر۱۸۰۷وارد تبریز شده و عباس میرزا نایب‌‌السلطنه و حاکم آذربایجان پذیرایی شاهانه‌‌ای از آنان به عمل آورد و سروان «لامی» و چند نفر از افسران را برای تعلیم قشون خود نگاهداشت و بقیه راهی تهران شدند. کاروان دیپلماتیک فرانسوی از استانبول تا مرز ایران را طی دوماه و از مرز ایران تا تهران را در عرض سه ماه طی کرده‌‌اند.

از مقاله‌ای به قلم داریوش شهبازی، پژوهشگر تاریخ