زیتاکالا- سا نویسنده و فعال سیاسی سرخ‌پوست
از زیتاکالا- سا به‌عنوان مهم‌ترین فعال سرخ‌پوست آمریکایی در سده بیست یاد می‌شود. وی از موسسان شورای ملی سرخ‌پوستان آمریکا بود؛ شورایی که با هدف چانه‌زنی برای به رسمیت شناخته شدن حقوق شهروندی سرخ‌پوستان شکل گرفت و زیتاکالا-سا تا زمان مرگ یعنی ۱۹۳۸ ریاست آن را بر عهده داشت. وی در ۲۲ فوریه ۱۸۷۶ در ناحیه سرخ‌پوستی یانکتون در داکوتای جنوبی‌زاده شد و نزد مادرش رشد یافت. پدرش مردی فرانسوی بود که خانواده را در کودکی زیتاکالا-سا ترک کرده بود. وی بعدتر از هشت سال ابتدایی زندگی‌اش که در میان قبیله گذراند به مثابه دوران خوشبختی و ایمنی زندگانی‌اش یاد می‌کند. در ۱۸۸۴ هشت ساله بود که مبلغان مذهبی او را با تعداد دیگری کودک سرخ‌پوست به یک مدرسه شبانه روزی به ایندیانا بردند. سه سال را در آنجا گذراند و بعدتر شرح آن را در «دوران مدرسه یک دختر سرخ‌پوست» نوشت. زیتاکالا در این اثر، اندوه عمیق خود در باب از بین رفتن میراث فرهنگی‌اش، اجبار به دعاخواندن به شیوه کویکرها و کوتاه کردن موهای بلندش را به تصویر می‌کشد. در عین حال در آنجا از سوادآموزی و آموزش نواختن ویولون بهره برد. در ۱۸۸۷ به میان قبیله بازگشت و سه سال را در آنجا گذراند. در پانزده‌سالگی باز به مدرسه بازگشت و موسیقی را ادامه داد. بعدتر وارد کالج ارلهام در ریچموند شد و در این دوران شروع به ترجمه داستان‌های سرخ‌پوستی برای کودکان کرد. در ۱۸۹۹ شروع به تدریس موسیقی برای کودکان در مدرسه صنعتی کارلایل در پنسیلوانیا کرد. از ۱۹۰۰ مقالاتی را در باب زندگی بومیان آمریکا در هارپرز مانتلی و آتلانتیک مانتلی منتشر کرد. در ۱۹۰۲ با ریموند تاله فاوز بونین که اروپایی-یانکتون بود، ازدواج کرد. برخی از آثار وی به این قرار است: افسانه‌های سرخ‌پوستی کهن، چرا من یک پاگان (غیرمسیحی) هستم؟
وی در ژانویه ۱۹۳۸ درگذشت.
