باسیل زاهاروف، تاجر اسلحه و صنعتگر یونانی

روح‌اله حاتمی : سر باسیل زاهاروف (Sir Basil Zaharoff) تاجر اسلحه و صنعتگر یونانی و از ثروتمندترین مردان روزگار خود بود که از وی با عناوینی چون «سوداگر مرگ» و «مرد مرموز اروپا» یاد شده است. وی موفقیت‌های تجاری خود را مرهون تاکتیک‌های بازرگانی مکارانه و تهاجمی توام با هوشمندی خود بود. زاهاروف تسلیحات جنگی را به هر دو طرف درگیری می‌فروخت؛ تسلیحاتی که گاه تقلبی یا معیوب بودند. وی به صورت زبردستانه از مطبوعات برای حمله به رقبای تجاری‌اش بهره می‌برد. زاهاروف با بسیاری از رهبران قدرتمند جهان رابطه نزدیکی داشت که از آن میان باید از نخست‌وزیران بریتانیا و یونان، دیوید لوید جورج و الفتریوس ونیزلوس و سلطان عثمانی عبدالحمید دوم یاد کرد.

وی در ۶ اکتبر ۱۸۴۹ در شهر موغله واقع در امپراتوری عثمانی از پدری روس و مادری یونانی به دنیا آمد. او در ابتدا در شهر گالاتا راهنمای تورهای گردشگری شد و بعدتر نزد عموی تاجر خود در استانبول کار کرد. در ۱۸۶۶ برای ادامه تحصیل راهی لندن شد و چهار سال بعد نمایندگی تجاری عمویش در لندن را عهده‌دار شد. پس از اقامت در آتن با سرمایه‌دار و دیپلمات یونانی، استفانوس اسکولودیس آشنا شد و از طریق او نمایندگی اسلحه‌سازی سوئدی، تورستن نوردنفلت را به دست گرفت.

وی تنها به تجارت اسلحه اکتفا نکرد و پس از آن که بریتانیا در ۱۸۷۸ کنترل قبرس را در دست گرفت به بریتانیا بازگشت و در ۱۸۸۳ به عنوان عامل کشتیرانی گالوِی در ایرلند شروع به کار کرد. زاهاروف مدتی هم در آمریکا بود و در آنجا به عنوان فروشنده واگن‌های سنت لویس مشغول به کار شد.

زاهاروف به بسیاری از کشورها همچون بریتانیا، روسیه، عثمانی، اسپانیا و آمریکا اسلحه و مهمات جنگی می‌فروخت و در بازاریابی سلاح‌های مختلف همچون مسلسل ماکسیم و اولین زیردریایی‌ها موفق عمل کرد. او از ۱۸۹۷ تا ۱۹۲۷ برای مهمات یازی ویکرز کار کرد.  از ۱۸۸۶ تا ۱۸۸۹ که زاهاروف تجارت مسلسل ماکسیم را در دست داشت، توانست تجارت زیردریایی آیزاک پرال را نیز از آن خود کند. زاهاروف و نوردنفلت کوشیدند دراین‌بازه زمانی یک زیردریایی برای اهداف تجاری خود بسازند.

در سال‌های منتهی به جنگ جهانی اول ثروت زاهاروف در سایر حوزه‌ها گسترش یافت تا تجارت سلاح وی را تقویت کند. او با خرید بانک L’Union Parisienne des Banques توانست امور مالی خود را بهتر مدیریت کند و در عین حال با خرید روزنامه فرانسوی Excelsior در سطح مطبوعات نیز مامنی برای فعالیت‌های خود و تبلیغ آن یافت. او در طول جنگ توانست یونان را به سمت جبهه متفقین سوق دهد و از این طریق جبهه شرق را تقویت کرد. او پس از جنگ نشان «لژیون دونور» را گرفت و دولت بریتانیا نیز به او لقب «سر» داد. وی در ۱۹۲۶ به مونت کارلو رفت و ۱۰سال بعد در ۲۷ نوامبر در همان شهر درگذشت.